ايران ميللتي کيمليگي و ميللت دؤلتي کيمليگي

 

ايران مماليکي محروسه‌سينه فارس حاکيميتي و فارسليق کيمليگي حؤکوم سورور دئديکده بير چوخلاري کیچیک بؤیوک ائتمگه چاليشاراق بلکه ده بيلمه‌دن آدرئسي يانليش وئرمگه چاليشارلار. بو ذاتلاردان بيري ده دنيز ايشچي ايمضاسي ايله فارس ايستعمارچيليق گؤروشلريني گونئي آذربايجان ايجتماعيتينه آشيلاماغا و يايماغا چاليشان ذات ساييلار. دنيز ايشچي گونئي آذربايجان ميللي مسئله سي قارشيسيندا کؤنزليک و سيميتنليک ائتمکله اؤز نظرينده بلکه ده ايران مماليکي محروسه‌سينده "ميللت دؤلتي" کيمليگي (هؤيتي) بيرليگينه واريلاجاغيني حدس ووردوغونا باخماياراق مسئله ني تملدن درک ائتمديگي اوچون اؤزونو يورماغا و بو آرادا گونئي آذربايجان ميللي حرکتي نين گوجونو تحليله آپارماغا چاليشار. مسئله نین هانکي آشامادا آخين ائتديگيني درک ائتمک اوچون "ميللت دؤلتي کيمليگي" تئوريسيني ايردلمگه (تجزيه و تحليل ائتمگه) چاليشمالي ييق.

ميللت دؤولتي کيمليگي تئوريسي آغيرليقلي اولاراق Jean-Jacques Rousseau (1712- 1778) طرفيندن اورتايا آتيلميش و سياسي فلسفه‌يه اساسلانميش بير نظريه ساييلار. فرانسه‌ده "ميللت دؤلتي" قورولوشو فرنسه ديل و مدنيتي اساسيندا، ايستعمار ماهيتلي اساسدا اولدوغو و فرانسه ده‌ کي "ميللت دؤلتي" آنلاييشي يالنيز فرانسه ديل و مدنيتي اساسيندا قبول اولدوغو اوچون فرانسه‌ده‌کي دؤلت کيمليگي مقوله‌سي توتاليتئر و ايستئمارچي بير دؤلت کيمليگي ساييلار[i]. Jean-Jacques Rousseau-نون دوشونجه‌سينه اساسن توپلوم ايراده‌سي دوغوشدان (طبيعي اولاراق) آزاد و حر يارانميش اينسانين ايراده‌سيندن آسيلي اولموش و اوندان آيري دا اولابيلمز. بو اساسدا بيرئيلر (فردلر) ايله توپلوم ايراده سي آراسيندا بير کيمليک آنلاييشي دييه بير اورتاقليق اولماليدير. بئله‌ليکله ده آرزو ائديله‌جک توپلومون آماج و هدفي توپلومداکي بيرئيلرين (فردلرين) ايلگي، ماراق و علاقه لريني بيرلشديره‌رک اورتاق ايراده اولوشدورماليدير. بو اساسدا حاکيم کسيم ايله محکوم کسيم (خالق) آراسيندا اولان فرق و اوچوروم آرادان قالخماليدير. Jean-Jacques Rousseau –نون ميللت دؤلتي تئوريسينده قصد و نييت ائتديگي "خالق حاکيميتي" نظرده توتولار[ii].

Rousseau کاغيذ اوزرينده اوسته‌کي گؤروشو شکيللنديررکن بئله بير ميللت دؤولتيني ياراتماق و اولوشدورماق اوچون هر هانسي کيچيک و هوموگئن (تک ائتنيکلي) بير توپلومون بيلينجلي تربيت اولونماسي و وطنداشليق (شهروندليک) آنلاييشينا سؤيکنمه‌سيني بيرينجي قوشول و شرط دئيه اورتايا آتار[iii]. Rousseau-آ گؤره کيچيک و هوموگئن مملکتين ترسينه اولاراق حاکيميت داييره‌سي بؤيوک (چوخ ائتنيکلي) دؤولت، توپلوم ايراده‌سيني تمثيل ائدبيلمز. بئله بير اورتام و شراييطده توپلوملاري گئرچکدن نوماينده‌ليک ائدبيله‌جک تمثيلچيلرين يانيسيرا عموم قانونلار اوزره خالق طرفيندن سس وئرمه (رئفراندوم) اصولونون حياته کئچيريلمه‌سي نين واجيب اولدوغو وورقولانار[iv].

شخصي ايرادني نئجه دوزگون عموم خالق ايراده‌سيندن آييرد ائتمک اولار سورقو و سوالينا Rousseau جاواب وئربيلمه‌ميش[v]. بئله‌ليکله ده Rousseau-نون ميللت دؤلتي تئوريسي دئموکراسي و اينسان حاقلاري آچيسيندان ايفلاسا اوغراميش. سونراکي دوشونورلر ميللت دؤلتي مقوله‌سيني دئموکراتيک آنلاييش ايله گؤتور قوي ائتمگي، Rousseau تئوريسي نين ترسينه اولاراق مملکتلرده‌کي مدنيتلرين موختلیف اولدوغونا، بئله‌ليکله ائتنيک توپلوملارا دا حاکيميتچيليک آچيسيندان شانس تانيمانين گرکلي اولدوغونا و سياسي تصميملرده وطنداشلارين بير بوتونلوک گؤرونمه‌سي دئييل، بير بيرلري ايله دئموکراتيک آچيدان رقابت ائده بيلمکلري و تصميملرين چوخونلوق طرفيندن حياتا کئچمه‌سي نين دوزگون اولاجاغينا ديقت يئتيرمگه چاغيرميشلار. بو دوشونجه‌نين اؤنجولللري Aristoteles, John Lockeİmmanuel Kant  اولموشلار. سونرا بو گؤروشلر آميريکادا Federalist Papers  دئيه موختليف درگيلرده يايينلانماغا و موختليف شخصلر طرفيندن اله آلينماغا باشلاميش و آمريکا بيرلشميش دؤلتلري نين بوگونکو فئدرال حاکيميت سيستيمي نين يارانماسينا يول آچميشلار[vi]. بو دوشونورلرين اثرلرينده دؤلت تئوريسي آچيسيندان چوخونلوق آنلاييشي و توپلوم عضولري آراسيندا بير بيرلريني باشا سالما و دوزگون يول تاپماق مسئله سي اورتايا قويولموش. دئموکراتيک چالارلار آچيسيندان بؤيوک مملکتلر يوخسا مماليکي محروسه‌لرده‌کي"ميللت دؤلتي" تئوريسي نين ايفلاسا اوغراديغیني نظره آلاراق دنيز ايشچي ايمضاسي ايله "آذربايجان محوري، یا راستای ایرانی"  باشليغي آلتيندا يازيلميش يازيني گؤتور ائتمگه چاليشاق، اوخويوروق:

"آیا صدای ناقوسهای زنگ کاروان آزادی حقوق ملی مردم آذربایجان در مسیر خود به منزلگاه تبریز اول نباید در خیابانهای تهران توقف آغازین خود را کرده باشند؟ آیا میتوان آزادی ملی تک تک ملیتهای ایران را جدای از آزادی زنان، کودکان، کارگران، کارمندان ، هنرمندان و تمامی اقشار و طبقات دیگر اجتماعی تصور کرد؟ آیا بدون تحول و جایگزینی نظام خفقان و دیکتاتوری ولایت فقیه در ایران، با یک حکومت آزاد، مدرن و بر پایه های ارزشهای حقوق بشر، میشود صحبت از تحقق حقوق انسانی تک تک اقشار، طبقات اجتماعی و ملیتهای مختلف بر زبان آورد؟"[vii].

اوسته گؤروندويو کيمي دنيز ايشچي بير مرکزيت چي ذهنيت ايله گونئي آذربايجان ميللي مسئله سينه ياناشميش مقامدا يئر آلار. بو گؤروش اؤزلوگونده بير چوخلاري نين کؤنوللريني اوخشايا و خوشلارينا گله بيلر. ايران مماليکي محروسه‌سينده‌کي موختليف ميلليتلر اؤز ديل و مدنيتلريني اساس گؤتورمه‌دن و اؤز ديل و مدنييتلري اساسيندا تشکيلاتلانمادان هئچ بير توتارلي سياسي ايش گؤرمک اولماز دئيه دوشونر و دنيز ايشچي آدلي مولليفين دوردوغو يئري و منسوب اولدوغو فارس تشکيلاتيني نظره آلارساق، ايرانچيليق مقوله‌سي نين هارادان سو ايچديگي آچيقليغا قاويشميش اولار. دئمک، دنيز ايشچيلر منسوب اولدوقلاري فارس تشکيلاتلارينا کنه يوخسا سولوک (زالو) کيمي سوواشارکن و ايرانليليق آدينا فارسليق حاکيميت سيستيميني قوروماغا چاليشارکن بو وئرديکلري اؤيود و نصيحتلر هانکي ماهيت داشييا بيلر مسئله سي داها آرتيق آچيقليغا قاويشميش اولار. آشاغيدا گؤره‌جگيميز دک، دنيز ايشچي ايکي بير بيرلرينه ترس و باريشماز جبهه‌نين (فارس تشکيلاتلاري و ميلليتلر تشکيلاتلاري) آراسيندا دوراراق اونا، يوخسا بونا يالوارماقلا هر هانسي مسئله نی حل ائدبيله‌جک دئييل، يالنيز فارسليق دوشونجه‌سينه توتولموش شخصلرين بو تشکيلاتلاردان سورونه‌رک اؤز خالقلاري نين قوجاقلارينا قايمالاريني زامان آچيسيندان انگللگه بيلر دئيه دوشونمه‌لي یيک. دئمک، ميللتلرين آزادليغي دنيز ايشچي و فارس تشکيلاتلاري نصيحت ائتديکلري کيمي فارسليق اساسيندا دئييل، حقوق برابرليگي و هر هانکي ميللته منسوب اولموشلارين اؤز خالقلارينين قوجاغينا دؤنمه‌لري و اؤز دوشونجه‌لري اساسيندا ميللي تشکيلاتلاريني ياراتماق و ميللي مصلحتلريني تشخيص وئرمه‌لري ايله ايضاح اولوناجاق مسئله ساييلار. گؤروندويو کيمي فارسليغا حئيران اولموشلار و فارسليقدا مسخ اولموشلار او اؤلونو خاطيرلاتميش اولار: اؤلو اؤلدوکدن سونرا اونو تابوتا قوياراق قبريستانليغا گؤتورورموشلر. چوخلو آغلايان وار ايميش. اؤلو ده سالام صالاوات و آغير عزت ايله قبريستانليغا دوغرو اينسانلارين چيگينلرينده آپاريليرميش. بو آرادا اؤلو اؤزونون اؤلو اولدوغونون فرقينا وارماياراق کيم اؤلموش دئيه تابوتدا دوشونجه و فيکير يئريتمگه چاليشيرميش. قبريستانليغا وارديقدان و قبيرده يئر آلديقدان سونرا دوروم اوتوروم دئيه اؤلو يئريندن قالخارکن باشي اوستونه قويولموش بؤيوک سال داشا ديه‌رک اؤزونون اؤلدوگونو درک ائتميش اولار. بوگون فارس مفکوره‌سينه توتولموش دنيز ايشچيلرين داورانيشلاري دا او اؤلونون داورانيشلاريني خاطيرلاتميش اولار. بونلار دا ميللي منليک و کيمليکسيز هر هانکي ايدئولوژي نين هئچ نه‌يه ياراماديغيني اؤز کيمليکلريني الدن وئرديکدن سونرا باشا دوشه‌جک، بئله‌ليکله هامييا عاغيل قويماغا چاليشديقلارينا باخماياراق اؤزلري نين عاغيلسيز اولدوقلاريني قبول ائده جکلر. بلکه ده احمد کسرويلر، یحیی ذکاء، سيد حسن تقيزاده‌لر، تقي ارانيلره فارس ايستئمارچيلاري طرفيندن رحمت اوخوندوغو (؟!) کيمي بو ذات عقدسلره ده غني غني رحمت اوخوناراق دئييله‌جک: "اؤز ميللي منليگينيزي و کيمليگينيزي درک ائتمه‌ديگينيز و ايرانليليق آدينا فارسليغا کؤنول وئردیگينيز، باش و جانلا خيدمت ائتديگينيز اوچون سيزه آللاه رحمت ائله سين، قبرينيز نور ايله دولسون، فارسليق نورونون ايچينده ياتاسينيز! اهورا مزدا سيزه نئيله یيم نئيله یيم دئديرتمه‌سين!! آمين یا رب العالمين!!". دنيز ايشچي يازار:

 "در ایران بصورت عمده دو طیف بزرگ سیاسی مستقل و تا حدود زیادی بی اعتنا به همدیگر به حرکت و مباره مستقل خویش جهت تحقق آماج دموکراتیک خویش مبارزه میکنند. یکی از این طیفها محور اساسی ساختار اجتماعی را بر راستای حقوق شهروندی ایرانی ارزیابی میکند. جناح دیگر حقوق ملی ملیتها را فاکتور محوری تحلیل خویش قرار داده و بر محور اندیشه آزادی حقوق ملی ملیتها، تحقق آزادیهای دیگر انسانی اجتماعی را قابل تحقق می دانند. تحقق حقوق آزاد و انسانی شهروندی زنان، جوانان، کارگران و روشنفکران ایران نه تنها هیچ تبانی و تقابلی با تحقق حقوق ملی مردم ملیتهای مختلف ندارد، بلکه هر کدام جزعی از بخشهای مختلف از حقوق طبیعی آزادیخواهانه انسانی مردم ایران را تشکیل می دهند. به همان نسبت، تحقق آزادیهای ملی مردم ملیتهای مختلف هیچ تقابلی با تحقق آزادیهای شهروندی مردم ایران ندارد. مردم میتوانند متعلق به هویت ملی بلوچی، کردی، ترکی، فارسی و عرب متعلق باشند، در حالیکه هویت شهروندی ایرانی خود را هم داشته باشند. ایندو بخش مجزای هویتی مکمل همدیگر میباشند، نه نفی کننده همدیگر"[viii].

اوسته ايشاره اولدوغو کيمي ايکي بير بيرلرينه زامانيندا سينه گره‌جک جبهه‌لري ترسيم ائده‌رک دنيز ايشچي بو جبهه‌لرين هانکيسيندا يئر آلديغيني بيلديرمه يه‌رک دئموکراسي و بشر حاقلاري درسي وئرمگه چاليشار. بو داورانيشين ايستر منسوب اولدوغو فارس تشکيلاتي نين اساسنامه سي نین، ايسترسه ده فارس ايستعمارينا معروض قالميش منسوب اولدوغو، آذربايجان ميللتي نين چيخارلارينا يارارسيز اولدوغونا باخماياراق، "ايرانليليق" آدينا دنيز ايشچي باتديغي فارس باتلاغيندا اؤزونو دوغرو و دوزگون باشا دوشمه گن او اؤلونو خاطيرلاتميش اولار. دئمک ايرانليليق مقوله‌سي ايستر گئج، ايسترسه ده تئز بو ذاتلاري دئموکراسي پوزو توتمالارينا باخماياراق فارسليغا هضم و جذب ائده جک گؤرونر. ائله اوندان يانا دا بو ذاتلارين اؤزلريني آلداتماغا چاليشمالاري نين دوزگون اولماديغي نين آلتي بري باشدان چيزيلميش اولار. دنيز ايشچي ايمضاسي ايله گئنه ده اوخويوروق:

"مثال مشابه این مساله را میتوان به این صورت مطرح کرد که هویت طبقاتی یک شخص، هیچ تقابلی با هویت جنسی و یا هویت مذهبی آن شخص ندارد. بخش های مختلف هویتی افراد از قبیل هویت طبقاتی، ملیتی، جنسی، دینی، گلوبال و شهروندی ایرانی اجزاء مختلف شخصیتی هویتی آنها را تشکیل میدهند که تحقق ارزشهای حقوق طبیعی دموکراتیک رنگارنگ مردم بر محور تمامی این هویتها فورمول بندی میشوند. عمده کردن ارزشهای شهروندی ایرانی با هدف و به قیمت نفی حقوق ملی دموکراتیک مردم ملیتهای مختلف ایرانی، به این می ماند که ما همچنان به مردسالاری و زن ستیزی باورمند بوده و یا عمل بکنیم. این شیوه رفتار به این می ماند که در دنیای گلوبال امروزی در مناسبات همسایگی با کشورهای مختلف، نسبت به همسایگان خود نه با دید مساوی و احترام متقابل، بلکه با دیدگاهی پست و نژاد پرستانه و تبعیض آمیز و یا تجاوزگرانه و غارتگرانه نگاه بکنیم. این نحوه برخورد به این می ماند که مثل حاکمان نظام ولایت فقیه، پیروان اقلیت های دینی را مثل شهروندان درجه دو از خیلی حقوق سیاسی اجتماعی جامعه محروم بکنیم"[ix].

اوسته گؤروندويو کيمي، فارس ايستعمارچيلاري ايستعمارچي نيتلريندن اوزاقلاشماديقلارينا باخماياراق مولليف ائله يوخسا بئله گؤرونه بيلرسينيز دئيه دوشونجه و فيکير يئريتمگه چاليشديغينا باخماياراق فارس ايستعمارچيلاري نين هانکي نيتده اولدوقلاريني درک ائتميش ساييلماز. ايران مماليکي مهروسه‌سينده‌کي فارس اولمايان خالقلاري "ايرانلي اولماق، ايران وطنداشليغي" توزاق و تله‌سينه سالماق بوگون فارس ايستعمارچيلاري طرفيندن دئييل، سعيد نفيسي لر طرفيندن آذربايجان مشروطه حرکاتي دؤنمينده دوشونولموش و آذربايجان مشروطه حرکاتي يئنيلديکدن سونرا 1935 اينجي ايل رسمي اولاراق عمله کئچميش بير ايستعمارچيليق دئييمي ساييلار[x]. گؤروندوگو کيمي اؤزلريني آييق قلمه آلان ذاتلار دا بيلمه‌دن او توزاق و تله‌يه دوشموش ساييلارلار. دنيز ايشچي ايمضاسي ايله گئنه ده اوخويوروق:

 "تحقق حقوق آزاد و انسانی مردم از طریق تعمیق باورمندی به آزادگی هر چه عمیقتر و وسیعتری از، حقوق انسانی و دموکراتیک طیفهای مختلف اجتماعی و همزیستی و وحدت انها با یکدیگر جهت عبور از نظام ولایت فقیه و روی کار آوردن ائتلاف فراگیر نیروهای دموکراتیک مردمی تحقق پذثر میباشد. الان در ایران ما با شرایطی مواجه هستیم که آندسته از نیروهای سیاسی که وابسته به جبهه سازمانهای سرتاسری میباشند، عمدتا باورمندان ارزشهای شهروند محوری می باشند، حقوق ملی دموکراتیک مردم ملیتهای مختلف غیر فارس را نفی می کنند. این در شرایطی می باشد که سازمانهای سیاسی متعلق به جبهه نیروهای ملی دموکراتیک ملیتها، نیروهای متعلق به جبهه ای را که باورمندی هویتی خود را تنها بر محورتعریف ملت واحد ایرانی بر اساس "شهروندی کشور آریائی پارس نژاد" محور می داند را "شوینیست های فارس گرا" می نامند"[xi].

باشقا يازيلاردا دا ايشاره اولوندوغو کيمي فارس ايستعمار تشکيلاتلاريني „ايران سراسري" تشکيلاتي قلمه آلماق اؤزو ده فارس ايستعمارچيليغينا توتولماقدان باشقا هئچ نه ساييلابيلمز. دئمک فارس ايستعمار گوجلري نين ائتنيک فارس اولمايان بؤلگه اينسانلاري آراسيندا اؤزلرينه يئر آچماسي هئچ ده اونلارين سراسري بير گوچ اولدوقلاري آنلامينا گله‌جک دئييل، بونلار فارس ايستعمارچيليق منافعيني نظرده توتموش، فارس ايستعمارچي و ايشغالچي گوجونون قاليقلاري ساييلارلار. ايستعمارچي و ايشغالچي گوجلري شؤوینيست آدلانديرمانین يئترلي اولماديغي آرتيق دونيا ايجتيماعيتي طرفيندن قبول اولموش ساييلار. دنيز ايشچي ايمضاسي ايله گئنه ده اوخويوروق:

"سازمانهای سیاسی دموکراتیک سرتاسری ایران هر گونه حرکتهای مردم ملیتهای تحت ستم ایران جهت تحقق آماج دموکراتیک خویش را با چوب تجزیه طلبی و بازیچه سیاستهای امپریالیسم بزرگ آمریکا قرار گرفتن مورد تخطئه، بایکوت، نفی و سرکوب قرار می دهند. این سازمانها بر محور تعریفی که از فلسفه هویت ایرانی بودن بر محور برتری نژاد آریایی، حاکمیت بلا منازع زبان فارسی بر زبانهای دیگر، استوره سازی از شخصیتهای تاریخی ملیت فارس از قبیل شاه کوروش در کنار نفی تاریخ، زبان و شخصیتهای تاریخی ملیتهای دیگر میدهند، مردم ملیتهای غیر فارس، زبانها و شخصیتهای تاریخی آنها را از نژاد درجه دو در مقیاس "اقوام و عشایر" تعریف کرده با بافته های تاریخی فلسفی خویش تلاش در نفی هویت وجودی و آسیمیله کردن آنها در نژاد پاک آریایی را دارند. چنین بینش فلسفی نژاد پرستانه تقریبا تمامی شخصیتها و سازمانهای سیاسی سرتاسری را به درجات کم و زیاد یا به این بیماری مضمن دچار کرده است. تحت تاثیر چنین جو شانتاژ عظیمی که در جریان میباشد، انسانها و شخصیتهای آزاده عمدتا عقب نشینی کرده، تمکین نموده و یا مجبور به سکوت کردن شده اند.در شرایطی که برای آینده ایران کشوری را با حاکمیت حکومتی مبتنی بر ارزشهای آزاد، مدرن و مترقی در ذهن خویش تصور بکنیم، آیا صاحبان این طرز اندیشه ها قادر خواهند بود ارزشهای آزادگی و دموکراتیک دنیای مدرن و دموکراتیک امروزین را بر جامعه و نظام حکومتی آینده ما حاکم گردانند".

اوسته مولليف قلمه آلديغي ايفاده‌لر ايله نئجه بو ذاتلاري و قوردوقلاري تشکيلاتلاري دئموکرات و دئموکراتيک قلمه آلير دئيه اينسان دهشته گلير. بو قلمه آلديقلاري دئييملر بوتونلوک ایله ايستعمارچي گوجلرين اؤزلريني اوستون سايديقلاري و ايستعمارچيليغا معروض قالميشلاري ايسه دوشوک و آلچاق (پاست) قلمه آلديقلاري و توپلومدا آشيلاماغا چاليشديقلاري ايستعمارچيليق ادبيياتيندا اؤزونه يئر آچميش و کؤک سالميش ديل ملزمه‌سي ساييلار.

 

 

قايناق و اتک يازيلار:

 


 

[i] Işıq Sönməz, Dəniz İşçi imzası ilə istədi qaş qoya, vurdu gözün çıxartdı” başlığı ilə yazılmış yazıya baxış: http://www.isiqsonmaz.com/Seite250.htm

[ii]  Identitätstheorie (Politische Theorie): http://de.wikipedia.org/wiki/Identit%C3%A4tstheorie_(Politische_Theorie)

[iii] Rainer Olaf Schultze:Identitäre Demokratie, in : Dieter Nohlen u. Rainer Olaf Schultze (Hrsg.), Lexikon der Politikwissenschaft.Bd.1 A-M, C.H Beck Verlag, München 2005, S.359

[iv] A- Alexander Schwan:Politische Theorien des Rationalismus und der Aufklärung, in: Hans Joachim Lieber (Hrsg.), Politische Theorien von der Antike bis zur Gegenwart, Bonn 1991, S. 227

[v] B- Alexander Schwan:Politische Theorien des Rationalismus und der Aufklärung, in: Hans Joachim Lieber (Hrsg.), Politische Theorien von der Antike bis zur Gegenwart, Bonn 1991, S. 227

[vi]  Federalist Papers: http://de.wikipedia.org/wiki/Federalist_Papers

[vii]   Dəniz İşçi, Azərbaycan Mehvəri, yā rāstāye İrāni, İrān Globāl, 13.10.2012: http://iranglobal.info/node/11020

[viii]  Dəniz İşçi, bax orada.

[ix]  Dəniz İşçi, bax orada.

[x]  Işıq Sönməz, Azərbaycan Məşrutə hərəkatının yenilməsinin sonuç və nəticəsi olaraq Fars istemarçılığına gedən yol: http://www.isiqsonmaz.com/Seite257.htm

[xi]  Dəniz İşçi, bax orada.

 

 

 

Işıq Sönməz, 14.10.2012