فارس ایستعمارچیلیق حاکیمیت سیستی

فارس ایستعمارچیلیق حاکیمیت سیستیمینه دوشونجه و فیکیر باجاسی نین یارادیلماسینا آتیلمیش آددیملار

کئچمیش یازیلاردا و دانیشیقلاردا دا ایشاره اولوندوغو کیمی ایران ممالیکی محروسه سینده، دیل بیلینجی و تاریخ بیلینجی باخیمیندن آذربایجان تورکلری یوخسول اولدوقلاری اوچون آذربایجاندان باشلانمیش مشروطه حرکاتی، فارس میللیتچیلیگی و فارس ایستعمارچیلیغی خیدمتینه آلینمیش بیر سورج، پروسه داها دوغروسو بیر اویون دئیه قلمه آلینمالیدیر. بو اویوندا آذربایجان مشروطه چیلری باشدا تبریز شهری اولاراق انجمن غئیبی باشلیغی آلتیندا قاجار شاهلیغی دیکتاتورلوغو علیهینه ساواش آپارارکن فارس ادبیاتچیلاری و سیاستچیلری قاجار شاهلیغی علیهینه تبریزدن باشلامیش مشروطه حرکاتینی تورکلوک علیهینه چئویره رک ایران ممالیکی محروسه سینه مین ایله یاخین حاکیم اولان تورک ائتنوسونو بیر میللی وارلیق اولاراق محکوم دوروما دوشموش. بئله لیکله آشاما آشاما تورکلوگو ایران ممالیکی محروسه سینده یوخ ائتمک چالیشمیشلار.

تورک دوشمنلیگی ایله تانینمیش بیرینجی ادبی شخص محمدتقی بهار، فارسلارین ملک الشعرای آد وئردیکلری شخص اولموش. تورک دوشمنی بیرینجی سیاستچی شخص ده محمدعلی فروغی، فارسلارین ذکاءالملک آد وئردیکلری شخص اولموش. فارس میللیتچیلری خاریجی عامیللر واسیطه سی ایله حاکیمیتی قاجار شاهلیغیندان تحویل آلدبقدان سونرا فارس حاکیمیتچیلیگی نین تمل و اساسینی اولوشدورماق اوچون آوروپادا تحصیل آلمیش یئنی نفس گوجلری، باشلاریندا علی اکبر سیاسی نی و محمود افشار یزدیلری سفربر ائتمیشلر. علی اکبر سیاسی ایداره چیلیک باخیمیندان فارس معاریفچیلیک سیستیمینه اؤزونو تقدیم ائدرکن محمود افشار یزدی ایلک اولاراق فارس ایستعمارچیلیق و سونرا ایسه پان ایرانیستلیک تئوری سی نین تملی قویماغا چالیشمیش.

محمود افشار، یزد شهرینده دوغولموش، ایلک اوخولونو هیندوستاندا اوخوموش، یوکسک اؤیرنیم اوچون سوئیس مملکتینه یولا دوشموش، اورادا لوزان بیلیکیوردوندا سیاسی و اجتماعی بیلیم ساحه لرینده درس آلمیش، بو آشامادا آلمانیادا تحصیل آلان حسین کاظمزاده تبریزی (ایرانشهر) ایله دوستولوق ائتمیش، آراسیرا آلمانیا و فرانسه مملکتلرینه ده گئده رک قاجار شاهلیغی علیهینه فورمالاشمیش اؤیرنجی محفیللری او جومله دن برلینده سیدحسن تقی زاده تبریزی، عارف قزوینی، تقی ارانی و باشقالاری ایله ایلیشکی سینی سوردورموش. محمود افشار یزدی قاجار ممالیکی محروسه سی یوخسا ایران ممالیکی محروسه سینه گئری دؤندوکدن سونرا ایلک اولاراق یزد و سونرا تهران شهرینده یاشامیش، 1921 اینجی ایل یزد و تهران قازئتلرینده مقاله لری یایینلانمیش. محمود افشار یزدی تهرانا گلدیکدن سونرا "رعد" گؤنده لیک قازئته سی نین باشچیسی سید ضیاءالدین طباطبایی یزدی ایله ده تانیش اولموش. 1922 (1301 ه. ش.) اینجی ایل سید ضیاءالدین طباطبایی یزدی، محمود افشاری رضا خان ایله تانیش ائتمیش. بئله لیکله محمود افشار یزدی ایلیشگیسینی رضا خان ایله قوپارمامیش. رضاخان خاریجی عامیللر واسیطه سی ایله 1925 (1304) اینجی ایل احمد شاه حاکیمیتینی اله کئچیردیکدن سونرا محمود افشار "آینده" مجله سینی یایینلاماغا باشلایاراق رضا شاهی، محمدعلی فروغی تملینی قویموش فارسچیلیق دوشونجه سی اساسیندا یؤنلندیرمگه چالیشمیش. بئله لیکله "ایران ممالیکی محروسه سی" و "ممالیکی محروسه قاجار" آدلاری تاریخی نین چؤپلوگونه آتیلاراق "ایران" و "ایران میللتی" ایشلنمگه و عوامفریبلیک اولسون دئیه "زبان ایرانی" "فارس دیلی" یئرینه بیر آلدادیجی آد اولاراق قوللانیلماغا (استفاده اولونماغا) باشلانمیش. محمود افشار یزدی "آینده" مجله سی واسیطه سی ایله نه لر رضا شاه حاکیمیتینه تکلیف ائتمیش دئیه 1918 اینجی ایل قورولموش و 1920 اینجی ایله دک داوام ائتمیش قوزئی آذربایجان جمهوریتی علینه یازدیغی گؤروشلردن اؤرنکلری ائشیتمک پیس اولماز دئیه دوشونورم، اوخویوروق:

" آذربایجان جمهوریتی نین قورولماسیندان قورخوموز چوخ دا اساسسیز دئییل. ... گنجه و باکیدا یاشایان و اؤزلرینی آذربایجانلی آدلاندیران آرانلیلار ایله اصیل آذربایجانلیلار آراسیندا بؤیوک فرق وار. آذربایجانلیلار اصیل ایرانلی و آذربایجان ایرانین آیریلماز بؤلومو اولدوغونا باخمایاراق قافقازلار بیزیم مستعمره تورپاقلاریمیز ساییلارمیش. بو دئدیکلریمیزه باخمایاراق هر هانکی یانلیشلیق عجوباتیندان خطر اورتایا چیخارسا، قاباغی آلینمالیدیر "^{^[i]}.

اوسته گؤروندوگو کیمی محمود افشار یزدی قوزئی آذربایجان، گرجیستان و داغستان تورپاقلاری نین کئچمیشده ایران ممالیکی محروسه سی ایستعماری نین آلتیندا اولدوقلارینی اؤز دیلی ایله قبول ائتمیش. بو یاناشما بوگونکو فارس ایستعمار سیاستینی، فارس اولمایان میللتلر علیهینه "ایستیبداد!!" دئیه قلمه آلانلارین واقعیتی گؤرمزدن حرکت ائتدیکلرینی اورتایا قویار. محمود افشارین دوشونجه لرینی گؤتور قوی ائدرکن ایکی مقام ایله اوزلشه ریک:

الف- ایران ممالیکی محروسه سینده کی فارس اولمایان توپلوملاری و اونلارین آیدینلارینی تحمیق ائتمکله فارسلیق سیاستینی قاباغا آپارماق، باشقا ائتنیکلره هر هانکی بیر سیاسی، اجتماعی و مدنی یاشاما حاققی تانیماماق.

ب‌- فارس ایستعمارچیلیغینی حیاتا کئچیرمک اوچون فارس حاکیمیتی و سیاستچیلری نین نه ائتمه سی نین لازیم و فایدالی اولاجاغینی وورقولاماق.

محمود افشار یزدی ایران ممالیکی محروسه سینده فارس اولمایان ائتنوسلاری تحمیق ائتمک و اونلاری میللی تئرورا اوغراتماق اوچون "نژاد ایرانی" مقوله سینی اورتایا آتار، اوخویوروق:

"بوگون ایران میللتی دئدیکده ایراندا یاشایان ائرمنیلر و یهودیلر گؤز آردی ائدیله رک ایراندا و اوندان اوزاقدا و خاریجده یئرلشمیش "ایران عیرقی (نژادی)" منظور اولونار "^{^[ii]} .

اوسته گؤروندوگو کیمی محمود افشارین "ایران ملتی و ایران نژادی" آنلاییشی بیر یاندان ایران دیل قوروپوندا یئر آلان ائتنیکلری (فارس، کورد، بلوچ، لور، گیلک، مازندرانی، پشتو، تاجیک، هندوستان و سئریلانکا و بنگلادیشده کی کیچیک دیل قوروپلاشمالارینی) ایچرمیش، باشقا یاندان یوز ایللر بویو ایراندا یاشایان مسیحیلری و یهودیلری مسلمان اولمادیقلاری اوچون "ایران ملتی" ایچرسینه آلمامیش. اؤته یاندان ایران دیل قوروپونا باغلی اولمایان، سایی فارسلاردان داها دا چوخ اولان آذربایجان تورکلرینی، تورکمنلری و عربلری ده "ایران ملتی" نین ترکیب حیصصه سی دئیه قلمه آلاراق فارسلیق چاتیسی آلتینا آلماغا و ایستعمار مقوله سینه تابع توتماغا چالیشمیش. محمود افشار یزدی نین بئلنچی دوشونجه و فیکیر یئریتمه سی مسئله نی بیلمه دیگیندن دئییل، فارس ایستعمارچیلیغینا تئوری اساس یاراتماق اوچون بو گؤروشلری اورتایا آتماغا چالیشمیش. محمود افشار گئنه ده یازار:

"عثمانلیلار، ایرانلیلارین بیر چوخونو، او جومله دن تبریزلیلر، زنگانلیلار، قاجارلار، افشارلار و قاشقای-لارین تورک اولدوقلارینی ایددعا ائدرلر. اونلار اوتانمازجاسینا نظامی و حتی بیر چوخ شاعیرلرین و آذربایجانین تاریخی شخصیتلری نین تورک اولدوقلارینی ایدعا ائدرلر. عثمانلیلارا گؤره سیدحسن تقی زاده تبریزی، تیمور تاش و بیر چوخلاری تورک ساییلار. عثمانلیلار دؤنه دؤنه بیزیم آذربایجانلیلارا تورک دئمیش و دیش سیندیران جاوابلار آلمیشلار^{^[iii]}. یانلیش آنلاشیلماسین بیزیم تورکلردن منظوروموز عثمانلیلار و ساری عیرقا منسوب اولموش تورکلر منظور اولونار. بیزیم وطنداشلاریمیز آذربایجانلیلار تورک دئییل، اصیل ایرانلیدیرلار. بعضیلری یانلیش و غلط اولاراق آذربایجانلیلاری تورک دئیه قلمه آلارلار. بیز هر هانکی بیر تدبیر یولو ایله بو غلط و عئیبجر "تورک" آدینی آذربایجانلیلارین اوستوندن گؤتورمه لی ییک "^{^[iv]}.

محمود افشار یزدی نین بو تحمیق ائتمک تئوریسینه اساسن احمد کسروی نین "آذری یا زبان باستان آذربایجان" آدلی اویدوروق ریساله سی یازیلمیش و فارس حاکیمیتچیلیگینده "تورک خر" ایفاده سی یاییلماغا و سایی فارسلاردان چوخ اولان آذربایجان تورکلری و تورکمنلر میللی تئرورا اوغرامیشلار. بئله لیکله فارس ایستعمارچیلاری، دیل و تاریخ بیلینجیندن یوخسول و قاجار شاهلیغی علیهینه اولان آذربایجانلیلاری معذوریت قارشیسیندا قویاراق اونلاری ایرانلی آدلاندیرماقلا فارسچیلیق پروژه سی نین صفلرینه قاتاراق[v] و "تورکلوک" پیس دئیه اونلاری اؤز میللی منلیک و کیملیکلریندن یاییندیرماغا و دیسکیندیرمگه چالیشمیشلار. بو مسئله یالنیز دیسکیندیرمک ایله ده سونا چاتمامیش، فارس ایستعمار قووه لری آذربایجان ائلیتینه و سیاست ایله مشغول اولان شخصلره "آذری" خطاب ائتمکله اونلارین قولتوقلارینا قارپیز قویاراق اونلاری تورکیه تورکلوگو علیهینه ده یؤنتمگه چالیشمیشلار[vi]. محمود افشار یزدی آذربایجانلیلاری "تورک" قلمه آلماق ایسته مدیگینه باخمایاراق فارس ایستعمارچیلیغینی "ایران میللتی" باشلیغی آلتیندا تئوریزه ائدرکن "وحدت ملی" باشلیغی آلتیندا یازار:

"بیزیم میللی بیرلیگیمیز آذربایجان تورکلری، خوزیستان عربلری و فارس دیللیلر آراسیندا اولان دگیشیکلیک و فرق ایله ناقص ساییلار. بو حقیقتی آجی دا اولسا، قبول ائتمه لی و بیلمه لی و دئمه لی ییک. بئله لیکله بو مسئله نی گلجکده ایصلاح ائتمک و آرادا اولان دیل و مدنیت فرقینی آرادان قالدیرماق اوچون لازیملی ایشلر گؤرمه لی و تدبیرلر تؤکمه لی ییک. دئمک، مذهب اورتاقلیغی نین میللی بیرلیگیمیزی قوروماسینا اینانماق و گوونمک اولماز"[vii].

اوسته گؤروندگو کیمی محمود افشار بیر یاندان کورد، لور، بلوچ، گیلک، مازنی و باشقا کیچیک ائتنیکلری ده فارس قلمه آلمیش، باشقا یاندان تورک و عرب ائتنیکلرینی فارسلیق مقوله سینده یوخ ائتمک چتین اولار دئیه بوغازیندا سوموک قالمیش کیمی اوتقونماغا باشلامیش. دئمک، بوگون ایران ممالیکی محروسه سینده دین باخیمیندان مسلمان اولان تورک، ترکمن، عرب، کورد، لور، بلوچ ائتنیکلرینی ایسلامیت مقوله سینده "ایسلام امتی" آدینا فارس ایستعمارینا تابع توتاراق اونلاری آیری سئچکیلیک مقوله سینه تابع توتدورماق ایسلامیت مقوله سی ایله باغلاشاجاق دئییل، بو یاناشما فارس ایستعمارچیلیق تئوری سینه اساسلانار. بو آرادا بعضی اؤزلرینی سیاسی آدلاندیرمیش ذاتلار بو مسئله نی فارس ایستعمارچیلیغی دئییل، "حاکیمیت ایستیبدادی" دئیه قلمه آلار، بو دا اؤزلوگونده آذربایجان اجتماعیتینی بو شخص و تشکیلاتلار اوزره دوشوندورمه لی و آذربایجان میللتی اؤزو بو مسئله ده چیخیش یولو تاپمالیدیر، ایکی آرتی ایکی اوچ دئییل (2+2≠3)، دؤرد سالییلمالیدیر. دئمک، مذهب و ایسلامیتی الده بیر قوز ائده رک ایران ممالیکی محروسه سینده تورک، تورکمن، عرب، کورد، لور و بلوچ ائتنیکلرینی فارس ایستعمارچیلیغینا تابع توتماق مقوله سی، فارس ایستعمارچیلارینی بیله چالیشا چکمیش بیر سیاسی و اجتماعی مقام ساییلار. ائله اوندان یانا دا کئچمیش 34 ایلده فارس حاکیمیتی نین سؤز ده آنایاساسینداکی تانینمیش حاقلاری فارس اولمایان خالقلارا وئرمدن بیر سیرا فارسچی گوجلر "یاشیل حرکتی" پوزو آلتیندا بو گون تهراندا "جمهوری ایرانی" شعاری وئرمگه باشلامیشلار. فارسچی گوچلر "جمهوری ایرانی" شعاری وئرمکله فارس حاکیمیتینی توتولدوغو بو مهلکه دن قورتارماق ایسترلر. بو شعاری اورتایا آتان قوه لر نهضت آزادی و اونا یاخین اولان فارسلیق آخینلاری ساییلار (حزب ملت، مسلمانان مبارز، جبهه ملی، حزب پان ایرانیست و باشقالاری..). بعضی اؤزلرینی سیاستچی قلمه آلان آذربایجانلی ذاتلار دا سئکولار کلمه سینی ائشیدرکن اوزدن ایراق آغیزلاری سولانماغا باشلار. دئمک، بو ذاتلار مسئله نی میللی کیملیک اساسیندا دئییل، ایدئولوژیک بیر مسئله قلمه آلارلار. اونلارین گؤروشونه گؤره هر هانکی بیر سئکولار حاکیمیت فارس اولمایان ائتنیکلره میللی و مدنی حاقی وئره جک ساییلار. بئلنچی یاناشما بو ذاتلارین فارس دؤلتچیلیک دکترین و نظریه سینی درک ائتمدیکلریندن ایلری گلن بیر مسئله ساییلمالیدیر. محمود افشار یزدی 1918-1920 اینجی ایللر قوزئی آذربایجان جمهوریتی علیهینه فارس ایستعمارچیلیغی آچیسیندان باخاراق یازمیش:

"آذربایجان جمهوریتی نین قورولماسیندان قورخوموز چوخ دا یئرسیز و خیال مسئله سی دئییل. گنجه، باکی و گونئی قافقازداکی یئرلی انسانلار شیعه اولدوقلارینا باخمایاراق تورک اولدوقلاری اوچون فارسلیق و تورکلوک مسئله سینده بیزلری دئییل، عثمانلیلاری و تورکلوگو اختیار ائتدیلر. دئمک، دیل فاکتورو دین فاکتوروندان داها دا آغیرلیق باسان مقام ساییلار."^{^[viii]}

اوسته گؤروندوگو کیمی دیل فاکتورو آغیر باسدیقدا فارس ایستعمارچیلیغی نین تملینی قویماغا چالیشان محمود افشار یزدی قورخویا دوشه ر. بئله لیکله ده دین و مذهب میللی بیرلیگی قورویابیلمز دئیه اؤتریش و مجاریستان امپراتورلوغونون داغیلماسینی اؤز دئدیکلرینی اثبات ائتمک اوچون گؤسترمگه چالیشار، اوخویوروق:

"اؤتریش و مجاریستان ایمپراتورلوغونون دؤلت بیرلیگی نین بیرینجی دونیا ساواشیندا داغیلماسی دا دیل فاکتوروندان ایلری گلن مسئله ساییلار. دئمک، اؤتریش و مجاریستاندا اولان خالقلار بیر دیل و بیر عیرق و نژادا دایالی دئییلدیلر. حقیقتده اونلار بیر میللت دئییل، هر بیری موستقیل بیر میللت ایدی. اؤتریش قوشونلاری تیترتمگه دوشر دوشمز او بؤیوک ایمپراتورلوغون هر بیر بؤلوگو و قسمتی منسوب اولدوغو بیر میللته یاپیشمیش (کیراکؤی و گالیکسی لهیستانا، بوشناقلار سیربیستانا، تیرانسیلوانی و بوکوین رومانیستانا، تیرانتین تیریست ایتالیایا)، مجاریستان مستقیل و ایسلاواکای دا آزاد اولموش. خاریجی بیر مانعه اورتادا اولماسایدی، اؤتریش ده آلمان ایله بیرلشمک ایستردی. بو احتمال بوگون ده آرادان قالخمیش دئییل."^{^[ix]}^.

محمود افشار یزدی امپریالارین داغیلدیغینی نظره آلاراق فارس ایستعمار حاکیمیت آداملارینا آشاغیداکی سفاریشلری وئرمگه چالیشار:

" بیز ایستسک ده، ایستمسک ده، بیزیم ده میللیتین (اوخو فارس ایمپراتورلوغونون) گلجه گینده بئله بیر سیاسی آخین و جریان باش وئره جکدیر. بو گئرچکلیک و حقیقت غالیب دؤولتلرین او جومله دن عثمانلی دؤلتی نین سیاست داییره سینده آخین ائتدیگی کیمی بیر گونده بیزیم دؤلتین (فارس ایمپراتورلوغونون) سیاست داییره سینده آخین ائده جک مقام ساییلار. اوندان یانا هر بیر سیاستچی خاریجی و داخیلی سیاست "میللی بیرلیک" ین اورتاق نقطاسیدیر دئیه بو مسئله نی یاخشی درک ائتمه لیدیر"^{^[x]}.

محمود افشارین اوسته "بیزیم میللت" ایفاده سی "ملت" مقوله سینه دایالی دئییل، فارس امپریاسی نین گئرچک و آیدین ایفاده سی ساییلار. ایکینجی دونیا ساواشیندان سونرا محمود افشارین بو تکلیفلرینی وثوق الدوله حکومتی نظره آلمیش. بئله لیکله گونئی آذربایجان میللی حکومتی مسئله سینده وثوق الدوله سؤزده ده اولسا، شمال نفتی نین وعده سینی روسیه سؤیئتلیگینه وئرمیش. نتیجه اعتیباری ایله ایستر موسکو، ایسترسه ده حزب توده ایران- فارس تشکیلاتی نی بو مسئله دن راضی سالاراق، آذربایجان میللی حکومتینی 1947 اینجی ایل یئنیلگه یه اوغراتمیش. نتیجه اعتیباری ایله موسکونون دا الی شمال نفتیندن بوشا چیخدیقدان سونرا آمریکا بیرلشمیش شتاتلاری بؤلگه ده ثابیتلیگی اؤز چیخارلارینا چئویرمک اوچون فارس حاکیمیتی نین باش وزیری (نخست وزیر) سپهبد رزم آرایا 1950 اینجی ایل، تیر آیی نین آلتیسیندا ایرانا فئدرال بیر سیستیم تکلیف ائتمیش. سپهبد رزم آرا بو مسئله نی "ایالت و ولایت هیئتلری (انجمنهای ایالتی و ولایتی) چاپیندا حل ائتمک ایسترکن فارس ایستعمار میللی جبهه سینه باشچیلیق ائدن محمد مصدق، مظفر بقائی، حسین مکی و محمود نریمان بو قانونون حیاتا کئچمه سینی اؤنلمه گه چالیشاراق رزم آرا ایرانا خیانت ائدیر دئیه شاهی بو مسئله دن یایینماق اوچون رزم آرا ایله قارشی قارشییا قویماغا چالیشمیشلار. بو دئدیکلریمیز بیر یانا قالسین. سیدضیاالدین طباطبایی نین آنلاتدیغی خاطیره لردن آنلاشیلدیغینا اساسن علی رزم آرا سازمان امنیت ایران – فارس تشکیلاتی نین نفوذچولولاری واسیطه سی ایله تئرور اولماسینا باخمایاراق ظاهیرده فداییان ایسلام محفلینه باغلی اولان خلیل طهماسبی بو تئرورو اوستلنمیش[xi].

اوسته گؤروندوگو کیمی محمود افشار یزدی نین فارس ایستعمارچیلیغی دوغرولتوسوندا اؤنه سوردوگو تکلیفلری، ایستر فارس حاکیمیتی و ایسترسه ده اونا مخالف ساییلان شخص و تشکیلاتلار "میللیت و وحدت ملی ایران" آدی باشلیغی آلتیندا جان و کؤنول ایله حیاتا کئچیرمگه چالیشمیشلار. بو آرادا محمود افشار یزدی دولاییلی اولاراق "پان ایرانیسم" مقوله سی نین تئوریزه ائدیلمه سی نین گرکلی و واجیب اولدوغونو یازار، اوخویوروق:

"بلکه ده بیر سیرا سیاستچیلر "خوش نیتلی" اولا، مملکتین گلجگینه بدبین اولمامیزا اینانمایا و گلجک اوچون لازیملی تدبیرلر آلینماسینا قاتیلمایالار. اونلار ایستر آذربایجانلیلارین تورک اولدوقلارینی، ایسترسه ده عربستان خالقی نین عرب اولدوغونو قبول ائتمگه لر. بونلار هامیسی قبول و دوزگون یاناشمادیر. آنجاق بو منطقی سؤزلر ایله چکینمز و قورخماز یایین باسین اورقانلاری (مطبوعات)، باشاریقلی دیپلوماسی و ایتی سونگو و سرنیزه صاحیبی اولمامیز دا واجیب ساییلار"[xii].

اوسته گؤروندوگو کیمی فارس ایستعمار قوه لری نین "خوش نیتلی" دئیه گؤزللدیکلری (وصف ائتدیکلری) ذاتلار بیر سیرا حمیق اولموش او جومله دن تقی ارانی، سید حسن تقی زاده، احمد کسروی و اونلارین قالیقلاری ساییلار. دئمک، فارس ایستمارچیلاری نین یالانلارینی دوغرو دئیه توپلومو تحمیق ائتمگه چالیشمانین سونوچ و نتیجه سی میللی کیملیک و منلیک آچیسیندان بوگونکو فلاکته گتیریب چیخارمیش مقام ساییلار. بو گؤروشه گؤره آذربایجانلی، "تورک" دئییل، تورک دیللیدیر (تورک زبان)!! آلمانلار، آلمان دئییل، آلمان دیللیدیر! روسلار، روس دئییل، روس دیللیدیر!! عربلر، عرب دئییل، عرب دیللیدیر! آنجاق فارس دیلینی تورکلر ایران ممالیکی محروسه سینه دیوان دیلی دئیه گتیردیکلرینه باخمایاراق سونرا بیر سیرا بو دیلی اؤیرنمیشلر فارس دیللی دئییل، "ایران دیللی (اوخو: فارس)" و "ایران میللتی" ساییلمالیدیرلار. بودور فارس ایستعمارچیلاری نین اورتایا قویدوقلاری منطیق. اوسته گؤروندوگو کیمی ایستعمار مفکوره سی، مستملکه و مستعمره آلتیندا یاشایان توپلومون بئیینلرینی بنده چکمگه چالیشار. هر هانکی بیر توپلومون بئیینی بنده چکیلدیکدن و ایستعمار گوجلری ایله ایش بیرلیگی ائتدیکدن سونرا، او توپلومون فیزیکی گوجونو، یئر آلتی و یئر اوستو قایناقلارینی سوموروب تالاماق، ایستعمار گوجلری اوچون اولدوقجا راحات اولار. آنجاق مستعمره اولموش توپلوملاردا، ایستعمار حاکیمیتی نین ضیددینه هر هانکی بیر ایفاده بیان اولارسا، "وحدت میللی" خطره دوشدو دئیه، فارس ایستعمار حاکیمیتی خاریجی دؤلتلر ایله دیپلوماسی اورتاقلیغینا و ایش بیرلیگینه گئده رک الینده کی سونگو و سرنیزه ایله دیل کسه جگی نی ده بری باشدان اورتایا قویموش گؤرونر. فارس ایستعمارچیلاری نین بو داورانیشلاری 500 ایل بوندان اؤنجه آمریکاداکی یئرلی خالقلار علیهینه یئریدیلمیش دیوانی خاطیرلادار. بیلیندیگی کیمی آوروپادان آمریکا قیطاسینا آخین ائتمیش "الی یاراقلی و سیلاحلی (Wild West with weapons) ایستعمارچیلار دا یئرلی خالقلاری تجاووزه معروض قویموشلار. فارس ایستعمارچیسی محمود افشار یزدی آذربایجان و عربستان (الاهواز) اوزره یازمیش:

"تورک و عرب دیللری نین بو بؤلگه لره (اوخو: گونئی آذربایجان و عربستانا) تحمیل اولماسی و اؤزگه بیر عنصر ساییلماسی کیمسه یه گیزلی دئییل. دوغرودان دا مملکت آلماق اوچون عجیب باهانا اولموش. تورانلیلار تاریخه صاحیب اولموش آذربایجانلیلار و عربیستان اهالیسینه دئییر: بیزیم قان ایچن اجدادیمیز چنگیز، تیمور و سلجوقلولار نئچه یوز ایل سیزین مملکته هوجوم ائتمیش، اؤز دیللرینی سیزه تحمیل ائتدیکلری و بیز سیزین دیلی باشا دوشدوگوموز اوچون، سیز گرک ایندی ایرانلی (فارس) قارداشلاری نیزدان ال چکه رک بیزه قوشولاسینیز."[xiii].

اوسته گؤروندوگو کیمی، فارس ایستعمارچیلیغی نین تملینی قویانلار یئرلی خالقلاری هئچ سایاراق، اونلارین کئچمیش اجدادلارینا توهین ائده رک اونلاری میللی تئرورا معروض قویماقلا یئرلی خالقلاری، اؤز تاریخینه اؤزگه یاشاتماغا چالیشاراق فارس ایستعمارچیلیغینی بو بؤلگه لره حاکیم ساخلاماق ایسترلر. دئمک، تحمیل مسئله سی قونو و موضوعدورسا، نه دن فارس ایستعمارچیلیغی نین تحمیل اولماسی گؤزدن قیراغا قویولاراق فارس ایستعمارچیلاری یانلیش آدرس وئرمگه چالیشارلار؟ فارس ایستعمارچی گوجلری اؤز حدلرینی تانیماق، و ایستعمارچی نیتلریندن گئری اوتورماق ایستمدیکلری دورومدا نه اوچون باشقالارینی سلطه طلب (مملکت گیر) آدلاندیرماغا چالیشارلار؟ سلجوقلاری بو ممالیکی محروسه یه اؤزگه تانیتماغا چالیشانلار، ایلک اؤنجه فارسچانین سلجوقلار واسیطه سی ایله بو ممالیکی محروسه یه بیر دیوان دیلی کیمی گتیریلدیگینی و اؤزگه مقوله سی نین ایلک اؤنجه بوگونکو فارس دیل ومدنیتینه عایید اولدوغونو وورقولامالیدیرلار. اوسته لیک دیلین تحمیل اولماسی سوز قونوسو و موضوعدورسا، نه اوچون فارس دیلینی تحمیل ائتمگه قالخاراق یئرلی خالقی بوگونکو میللی منلیگی و کیملیگینه اؤزگه یاشاتماق ایسترلر؟ دئمک، فارس ایستعمارچیلاری آذربایجانلییا اورک یاندیریرسالار، نه اوچون آذربایجانلینی هئچ سایاراق اونو اؤز میللی منلیگی و کیملیگیندن اوزاق ائتمگه و فارس ایستعمارچیلیغی و ایستیلاسینی آذربایجان و فارس اولمایان بؤلگه لره یوکلمک ایسترلر مسئله سی ده هر بیر آذربایجانلینی دوشوندورمه لیدیر.

محمود افشار یزدی فارس ایستعمارچیلیغینی اساس گؤتورموش درگی سی نین آدینی "آینده" قویموش. اوسته لیک، تورک و عرب ائتنوسونو فارسلاشدیرماق و یوخ ائتمک اوچون دوشونجه و فیکیر باخیمیندان انگلیس ایستعمارچیلیغینا آرتیق گلنلیک ائده رک سفسطه ائتمگه چالیشمیش، اوخویوروق:

".. هر هانکی بیر میللته، خاریجی دیلی تحمیل ائتمک حق تؤره در و یارادارسا، ایرلندلی لره اینگلیس دیلی نین تحمیل اولماسی گرک اونلاری اؤز یاشاییشلاریندا ممنون ائده. بو دئدیکلریمیزه باخمایاراق ایرلند آداسیندا میللی حرکت باشلانمیش و میللی تشکیلاتی دا "شین فین" آدلانار. "شین فین" ایرلند دیلینده قدیمی بیر کلمه ساییلار. بو کلمه اونلارین میللی دویقو و حیسلرینی گؤسترر"[xiv].

محمود افشارین اوسته کی گؤروشلرینه قارشین بوگون قزوین، همدان و مرکزی استانلارداکی تورک کؤکنلی انسانلارین اؤز کئچمیشلرینه قاییتماق ایستدیکلرینی خاطیرلاتماق یئرینده اولار. اونلار دا اؤز میللی کئچمیشلریندن ال اوزمک ایسته مه یه رک فارس ایستعمارچی گوجلرینی لعنتله یه رک بیر داها اؤز تورک کیملیکلرینه گئری دؤنمک و تورک قالماق ایسترلر. بوگون "گونئی آذربایجان اؤیرنجیلری" فارس ایستعمارچیلیغی نین قویروغو اولموش "ایران اؤیرنجیلری" توپلوموندان اؤز صفلرینی آییراراق درس آلدیقلاری فارس قوروملارینا بیله تورک آدلاری وئرمیش مقادادیرلار. اونلار "دانشگاه" یئرینه "بیلیک یوردو"، "دانشکده" یئرینه "بیلیمتای"، موسسه" یئرینه "قوروم"، "تاریخ" یئرینه "ایلای" و باشقا سؤزجوک و کمله لر تؤرتمک و خالقی اؤز میللی منلیک و کیملیکلرینه باشا سالماقلا فارس ایستعمارچی قوه لره دور دئمگی آرتیق حیاتا کئچیرمک اوزره دیرلر. محمدعلی فروغی و محمود افشارلار کئچمیشده تقی ارنی، یحیی ذکاء، حسین کاظمزاده (ایرنشهر)، سید حسن تقی زاده، احمد کسروی لری حمیق اله سالمیشدیلارسا، و اونلارین قالیقلاری بوگون ده ایرانچیلیق آدینا آذربایجان میللی مسئله سی ایله دوشمنلیک ائتمک ایدرسه لر ده، بوگونکو گونئی آذربایجانداکی تورک قورشاق و نسیلی کئچمیشلردن حئساب سوروشماغا و اونلاری سورقو آلتینا چکمگه باشلامیش. اونلاری مزاردا دا راحات بوراخماق ایستمز.

[i] محمود افشار یزدی، آینده، جلد دوم، تهران، چاپ دوم 1351؛ مسئله ملی و وحدت ملی ایران، صحیفه 562.

[ii] محمود افشار یزدی، آدی کئچن اثر، صحیفه 561-562.

[iii] ایشاره اولونموش: تقی ارانی، آذربایجان یک مسئله حیاتی و مماتی ایران، مجله فرنگستان، چاپ برلين، شماره 5 سال 1303 (1924)، ص. 247 - 254. مقاله نی اوخوماق اوچون باخ: http://www.azargoshnasp.net/~iran/recent_history/atoor/taqiaraaniyekmasaleh.htm

[iv] محمود افشار یزدی، آینده، جلد دوم، تهران، چاپ دوم 1351، اران و مسئله آذربایجان، صحیفه 921 – 926.

[v] اؤرنک اولاراق سید حسن تقی زاد، احمد کسروی، یحیی ذکاء و باشقالارینی.

[vi] او زامان تهراندا یاشایان احمد کسروی محمود افشار یزدی و باشقا فارس ایستعمار یؤنلو قووه لرین آذربایجانلیلار اوزره ایشلتدیکلری "آذری" کلمه سینی ایرانچیلیق آچیسیندان خوش قارشیلایاراق "زبان آذری یا زبان باستان آذربایجان" آدلی جزوه نی یازمیش. کسروی بو جزوه ده محمود افشار یزدی کیمی تورک دیلی نین آذربایجانا اؤزگه (عارضی) اولدوغونو و صفویلردن سونرا آذربایجاندا یاییلدیغینی ایددعا ائتمیش. آدی چکیلن کتاب، صحیفه 23، باخ: http://www.kasravi.info/ketabs/azari-zabane-bastan.pdf

[vii] محمود افشار، آدی کئچن اثر، صحیفه 561-562.

[viii] محمود افشار، آدی کئچن اثر، صحیفه 562.

[ix] محمود افشار، آدی کئچن اثر، صحیفه 563.

[x] محمود افشار، آدی کئچن اثر، صحیفه 563- 564.

[xi] صدرالدین الهی، خاطرات سیدضیاء در باره کودتای رضا خان، پیک نت، اگر آن دیگری این یکی را کشته بود!، 24 فروردین 1391: http://pyknet.net/1391/12farvardin/24/page/31Razmara.php : "... در این اثنا در باز شد. کسی شتاب زده بر آستانه در ظاهر گردید و بدون این که مرا دیده باشد و یا شاید بر اثر هیجان، با صدای بلند گفت: - تمام شد قربان. شاه مثل کسی که خبر آرام بخشی را شنیده باشد راحت توی صندلی افتاد. چشم ها را بست و پس از لحظه ای چشم گشود و به من گفت: - آقا، فردا، پس فردا بیائید که حرفمان را تمام کنیم. من که برخاسته بودم، سر برگرداندم و آقای اسدالله علم وزیر کشور را بر آستانه در دیدم. در سراسری کاخ شنیدم که سپهبد رزم آرا را درحالی که برای برچیدن ختم ایت الله فیض همراه علم به مسجد شاه رفته بود با تیر زده اند و نخست وزیر در جا جان سپرده است. افسر برجسته ای بود. ولی خیلی خطرناک. خیلی خطرناک. خلیل طهماسبی از فدائیان اسلام اعتراف کرد که او ترور را انجام داده است."

[xii] محمود افشار، آدی کئچن اثر، صحیفه 565.

[xiii] محمود افشار، آدی کئچن اثر، صحیفه 565-566.

[xiv] محمود افشار، آدی کئچن اثر، صحیفه 566.