علی شریعتی و فارس شعوبیه چیلیگی (2)
کئچن دانیشیغیمیزدا اشاره اولدوغو کیمی آیت الله خمینی تمثیلچیسی اولان مرتضی مطهری و ملی مذهبی کسیمین تمثیلچیسی اولان مهدی بازرگان آراسیندا علی شریعتی اوزره گرگینلیک یارانماسینا باخمایاراق بو گرگینلیک مهدی بازرگان نین گئری اوتورماسی ایله آشیلمیش. بونون آردیندان ایلیشگی و علاقه لری داها دا یوموشاتماق اوچون مهدی بازرگان و مرتضی مطهری بیر بیلدیریش ایله علی شریعتی نین ایسلامدان قرائتی نین یانلیش اولدوغو، آنجاق اونون اثرلری نین مرتضی مطهری طرفیندن اصلاحی اوزره باشقا عالیملردن ده کؤمک اومدوقلاری و ایستدیکلری اوزره توپلوم و اجتماعیته مراجعتلرینی بیلدیردیک. بو بیلدیریشین یاییلماسی ایله اؤزلرینی فرقان آدلاندیران علی شریعتی یانچیلاری ایستر نهضت آزادی مسئولو مهندس مهدی بازرگان و ایسترسه ده آیت الله خمینی تمثیلجیسی ساییلان مرتضی مطهری علیهینه نفرت پوسگورمگه باشلامیش. فرقان-نین 1356 (1977) اینجی ایل یایینلادیغی بیلدیریش و اعلامیه سیندن اوخویوروق:
" ... اعلاميهای به تاريخ 23/9/1356 و با امضای چهرههايی همچون مطهری و بازرگان درآمد كه بازتاب مقاصد پوشيده جبهه مؤتلفه بود و از تبادل نظر ميان آنها كه طبعا چيزی جز مسخ هدف شهيدان و فرهنگ انقلابی آنها نيست، حكايت میكرد. ... عوامفريبی و خيانتپيشگی عوامل مزبور از فرازی ديگر از نوشتهشان روشن میشود"[i].
گؤروندوگو کیمی فرقان قوروپونا گؤره ده ایکی بیربیرلرینه یامانابیلمه یه جک تئوکراسی یانچیسی روحانیت ایله دینی سیاسته اویونجاق ائتمیش فارس ملی مذهبیلری نین شاهلیق علیهینه اورتاق و مشترک دوشمن دئیه بیر آرایا گلدیکلری بللی اولار. فرقان قوروپو تبریزده 1356 اینجی ایل، بهمن آیی نین 29-اوندا شاهلیق علیهینه باش وئرمیش قیام اوزره بیله روحانیت علیهینه اؤز نفرتینی گیزلتمه میش، اورادا اوخویوروق:
"روحانيت تجديد حيات يافته ... كه هنوز هم از متهم كردن تو (علی شریعتی) به انواع تهمتهایِ سفارشی دست بر نداشته و هنوز هم ملايان بزرگ و فقهای عظيمالشأن و مفسرين عالیقدر و وعاظ شهير و فضلای فضول به كفر و وهابی بودنت فتوا میدهند و مطالعه آثارت را تجويز نمیفرمايند... بار ديگر سنگر مدافع اسلام شدند"[ii].
گؤروندوگو کیمی فرقان قوروپو علی شریعتیدن برک یاپیشاراق ایسلامی علی شریعتی ایله اساسلاندیرماغا و هر هانکی بیر گلیشمه یه موناسبت بیلدیردیکده علی شریعتینی عَلَم ائتمگه چالیشمیشلار. اجتماعی مسئله لر اوزره بو تور یاناشما داها دانیشیق دیلی دئییل، کین و نفرت دیلی ساییلار. مرتضی مطهری بیر روحانی اولاراق علی شریعتی خطینده اولانلاری مرجمک آلتینا آلماسی و اونلاری التقاطی دئیه آیت الله خمینی-یه مکتوب واسیطه سی ایله بیلدیرمه سی اونون جانینا مال اولموش. بو دوغرولتودا دولاییلی اولاراق تِبیان اینتئرنئت صحیفه سیندن اوخویوروق:
"تصور فرقانیان بر این بود كه ... فرد یا افرادی (بخصوص مطهری) سعی در تخطئه دكتر علی شریعتی دارند. از اینرو بود كه گفته میشود جرقه ترور شهید مطهری بعد از نوشتن اعلامیه مشترك این شهید با مرحوم مهندس بازرگان در نقد برخی افكار دكتر شریعتی زده شد. به طور كلی فرقان و فرقانیانِ ... روزگارِ ما را با خوارج زمانِ حضرت امیرالمومنین مقایسه میكنند"[iii].
مرتضی مطهری خطینده اولان تئوکراسی و الاهیاتچی کسیم فرقان قوروهونو و علی شریعتی خطینده اولانلاری حضرت علی زامانینداکی خوارجلره و دیندن چیخمیشلارا بنزدرکن ملی مذهبی دئیه فرقان قوروپو دا مطهری خطینده اولانلاری "ایرانیت" علیهینه وطن خائنی قلمه آلدیقلاری اوچون مرتضی مطهری نی تئرور ائتمکله، بیر مانعه نی آرادان گؤتورمک چاباسینا قاپیلمیشلار. بو دوغرولتودا گئنه ده علی مطهری، مرتضی مطهری نین اوغلو قاتیللر اوزره بیلگی وئرمیش، اوخویوروق:
"اگر بخواهیم میزان شناخت آنها (فرقان) را نسبت به شهید مطهری بدانیم، فقط باید روی شناخت حمید نیکنام تکیه کنیم ... ایشان مرحوم مطهری را خیلی خوب میشناخت، اعتراضات و انتقادات شهید مطهری نسبت به دکتر شریعتی را خیلی خوب میدانست و از این جهت بغض شدیدی در ذهن او شکل گرفته بود"[iv]
بو اساسدا انقلابدان سونرا مرتضی مطهری آدی چکیلن فرقان قوروهو طرفیندن تئرور اولموش. دئمک، فرقان قوروپو کیمی علی شریعتی یانچی سی اولان بو فاناتیک قوروپلار گؤز گؤره سی خطالی انسانلاردان اؤزلری اوچون نقد و تنقید اولوناماز بیر مذهبی فیقورلار یونتماغا چالیشمیشلار. بئلنچی یاناشمالار اوزره مرتضی مطهری آیت الله خمینی نجفده اولارکن ده بیلگی وئرمیش. بو دوغرولتودا کئچمیش اوتورومدا دانیشیلدی. بئلنچی قوروپلاشمالار حاکیم اولماق اوچون اؤزلرینی اسماعیلیه آدلاندیران تئرور محفللری نین اساسینی قویموش حسن صباح و اونون باطنی دوشونجه سی نین قالیقلاری ساییلار. حسن صباح و اسماعیلیه قوروپو اوزره ذبیح الله منصوری ترجمه دئیه بیر رومان کتابی یازمیش. بو کتاب دا فارس شعوبیه چیلیگی اساسیندا یازیلمیش. گلجکده بو کتاب اوزره ده مستقیل بیلگی وئرمک انسانلاریمیز اوچون داها دا فایدالی ساییلار دئیه دوشونورم.
علی شریعتی تشیع علوی دئدیکده یازدیغی متنلرده ده گؤره جگیمیز دک حضرت علی ایله ایلگیلی بیر شیعه لیک دئییل، شیعه لیگه یئنی دون گئییندیره رک اونو علی و ابوذر دئیه خراسانداکی "سربداران نهضتی"نه دویونلمگه چالیشمیش فارس شعوبیه چیلیگی ساییلار، اوخویوروق:
" سرعت در زمان خود اثر گذاشته است: اسلامي که با "جهان بيني توحيد" "بازگشت به قران، "احيای دعوت ابوذر" و "تشيع علوی" "پيوند يافتن با انقلاب سربداريه به جای "صفویه" در زمان حاضر مشخص مي شود و خود را از اسلام ارتجاعي و تشيع صفوی و صفويه کليسای رسمي موروثي جدا مي سازد، و در برابر اسلام کهنه ای که تنها در رابطه ميان بازار و حوزه و پيوند حاجي و ملا مطرح بود، اسلامي است که به عنوان يک ايدئولوژی در متن زمان و در صحنه پيکارهای ايدئولوژيک و روياروی هجوم امپرياليستي و در مسير دردها و نيازها و آرمان های انقلابي ملت های ما مطرح است؛ و نه تنها از زمان، علم، تکنولوژی، تغييرات سريع در نظام زندگي و سيستم ارزش ها و روابط انساني و دگرگوني های انقلابي نمي هراسد و به زوايای معابد نمي خزد، بلکه مدعي رهبری، خلاقيت و مسئوليت عصر خويش است در نجات انسان اين عصر و پاسخگويي به دردها و ابهام ها و اضطراب های وجدان انسان امروز ".[v]
اوسته گؤروندوگو کیمی موغوللار زامانیندا 1320 – 1330 اینجی ایللر سبزوارین باشتین کندینده باش وئرمیش محلی بیر اخلاقی و ناموسو مسئله نی علی شریعتی "تشیع علوی" دئیه ییرمینجی عصره داشییاراق فارس شعوبیه چیلیگی تبلیغ ائتمگه و بیر ایدئولوژی یونتاماغا چالیشمیش. یئری گلمیشکن سربه داران حئکایه سینی ایضاح ائتمک یئرینده ساییلار:
1320 -1330 اونجو میلاد ایللرینده بیر موغول خانی نین بئش ائلچیسی سبزوارین یاخینیندا باشتین کندیده حسین حمزه و حسن حمزه ائوینده قوناق اولارکن شراب ایستدیکلری و خانیملارینا دا ال قویدوقلارینا قارشین ایکی قارداشین صبری توکنه رک شمشیره ال آتماقلاری و ائلچیلری اؤلدوردوکلری نتیجه سینده یئر ساکینلری اؤزلرینی "سربداران" آدلاندیرمیش و اداره لری اشغال ائتمیش. بئله لیکله بونلار محلده اؤزلرینه گوج اولماغا باشلامالارینا باخمایاراق موغوللار طرفیندن بو حرکت باسدیریلمیش. بو حرکت فارسلیق تاریخینده سربداران دئیه تانینمیش. بو حرکتدن ایرانیت آدینا مختلف ایدئولوژیلره منسوب اولان قوروپلار فایدالانماغا چالیشمیش و چالیشار. انقلاب ایسلامیدن سونرا 1360 (1981) اینجی ایلده بیله بیر کمونیست قوروه "اتحادیه کمونیستهای ایران" -سربداران دئیه جمهوری اسلامی علیهینه آمیل مئشه لرینده ساواش آچمیش و چوخ زمان کئچمه دن یئنیلگه یه اوغرامیش.
بیر چوخلاری بوگونکو ایران ممالیکی محروسه سینده کی دؤلتچیلیگی صفویلره مدیون بیلدیکلرینه و علی شریعتی ده والتئر هینتس-ین "ایرانیت" اوچون یازدیغی نظریه سیندن یولا چیخاراق صفویلرین حاکییمته گلمه سینی فارسلیق و ایرانیتین غلبه سی دئیه قلمه آلماسینا باخمایاراق هیجانا قاپیلاراق "اسلام گئریجیلیگی، صفوی شیعه لیگی و صفوی کلیساچیلیغی" پیسدیر دئیه ایران ممالیکی محروسه سینه فارس شعوبیه چیلیگی اساسیندا التقاطی گؤروشلری "تشیع علوی" دئیه تئوریزه ائتمگه چالیشمیش. علی شریعتی نین بو فارسلیق شیعه لیگی ظاهیرده امپریالیست دؤلتلره قارشی گؤرونمه سینه باخمایاراق نه انسانلارین گونلوک احتیاجلارینا جاواب وئره بیلمیش، نه ده دونیا انسانلارینی دئییل، فارس حاکیمیتی آلتینداکی شیعه لیگی و فارس شعوبیه چیلیگینی خوشبخت ائده بیلمیش. علی شریعتی تئوریزه ائتدیگی شیعه لیک ایران ممالیکی محروسه سیندن مغزلرین قاچیشینا، ساوادسیزلیق و خرافاتین حاکیم اولماسینا یول آچمیش بیر نظامین قورولماسینا یول آچمیش.
اوخویوروق: ".... پس از آنکه اسلام بعد از مرگ رهبرش به صورت يک فلسفه قدرت حاکم در آمد، تشيع که به صورت اعتراضي از آغاز به مقابله با اين نهضت برخاست، اسلام را از افتادن به اين ورطه مانع شد و حالت انقلابي آن را نگاه داشت. و در طول هزار سال پيکار سياسي با تکيه بر آرمان " رهبری عصمت و نظام عدالت" پاسخگوی رنج های طبقه محروم در برابر اشرافيت، و ملت های محکوم ، در برابر امپرياليسم ساساني و رومي و، اکنون غربي، شد و نيز تحقق بخشِ آرزوهای انسان های آگاه که همواره با "جور " درگير بوده اند، و حکومتي را که بر آزادی و حرمت انساني استوار باشد جست وجو مي کردند"[vi].
اوسته گؤروندوگو کیمی علی شریعتی بورادا اسلام تاریخینی تحریف ائتمگه چالیشمیش. دئمک، حضرت محمد دونیاسینی دگیشدیکدن سونرا خلیفه لیک اوزره کیچیک قارشی دورما یارانماسینا باخمایاراق ابوبکر مستقیم رهبر سئچیلمیش[vii]. ابوبکرین آردیندان عؤمر، عثمان و علی خلیفه لیگه سئچیلمیشلر. ابوبکر زامانیندا قرآن بیرینجی دفعه متن اولاراق یازیلمیش و سوریه تورپاقلاری آلینمیش. عؤمر زامانیندا ساسانی ایمپراتورلوغو و مصر تورپاقلاری آلیناراق ایسلام دؤلتچیلیگی اوچون اداره چیلیک سیستیمی یارانمیش. عثمان، خلیفه لیگی تسلیم آلدیقدان سونرا سیاسی چکیشمه لر اورتایا چیخماغا باشلاماسینا باخمایاراق ساسانی ایمپراتورلوغو و مصر توپراقلاری بوتون ایسلامیتین آلتینا کئچمیش. عثمان، منسوب اولدوغو اومیه طایفاسیندان بعضی شخصلره او جومله-دن معاویه کیمی لره بؤیوک نظامی پوستلار وئرمیش. بو گلیشمه (پیش آمد) علی طرفدارلارینا آغیر گله رک اونلار دا عثمانی قران نین 32 جزءیندن 2 جزء اوغورلامیش و قودرتدن سوء استفاده ائدیر دئیه اونو سوچلاماغا باشلامیشلار. زامان گئدیشی ایله عثمان علیهینه مصرده و عراقدا ناراضیلیق آرتماغا یول آچمیش. بئله لیکله عثمانین خلافتی سونا چاتمادان ناراضیلر مدینه-ده عثمانین ائوینه تؤکوله رک اونو اؤلدورمکله حضرت علی نین خلیفه سئچیلمه سینه یول آچمیشلار. حضرت علی خلیفه اولدوقدان سونرا سوریه-ده اومیه طایفاسینا منسوب اولان معاویه، علی نین خلیفه لیگی ایله مخالفت ائتمیش. بونون آردیندان علی و معاویه آراسیندا صفین ساواشی باش وئرمیش. ساواش هر هانکی طرفین باشاریغی ایله نتیجه وئرمدیگی اوچون دانیشیغا هر طرفدن بیر هئیت سئچیلمیش. حَکَمیت مسئله سینده بیر سایدا نهروان شئیخلری "خوارج" آدی ایله حضرت علیدن آیریلمیشلار. بونلار حضرت علی و معاویه نین آرادان گؤتورولمه سینی ایسلامیتده بیرلیگی قوروماق اوچون اویقون گؤردوکلرینه باخمایاراق یالنیز حضرت علی نی ابن ملجم مرادی کوفه مسجیدینده ناماز اوسته قیلینج ضربتی ایله اؤلدورموش. بئله لیکله معاویه خلیفه لیگی ارثی ائتمیش. شیعه لر خلافتدن اوزاق دوشدوکلری اوچون زامان آخاریندا اؤزلرینه آیری فقاهت گؤروشو گلیشدیرمگه باشلایاراق امامت مسئله سی اورتایا قویولموش.
اوخویوروق: "بسيار کوته نظرانه است که تشيع را از سقيفه و در محدوده درگيری ميان "علي " و "ابوبکر و عمر" تلقي کنيم. تشيع ادامه مسير حرکت و نهضتي بود که در متن فرهنگ بشری و به ويژه در مسير جريان تاريخي فرهنگ ابراهيمي به نام "توحيد " همواره با تضاد طبقاتي، استثمار و حکومت زور و پول و حق کشي و استضعاف انساني مبارزه مي کرد، و برای "وحدت بشری" در برابر "نژادپرستي" و "عدالت طبقاتي" و در برابر " استعباد و اشرافيت" و "حق پرستي " در برابر "فريب و جهل وسِحر" مقابله داشته است، و اين مسير در اسلام به گونه جنگ ميان پيامبر با اشرافيت قريش و سپس، اسلام با سلطنت ايران و امپراتوری روم تجلي کرد و آن گاه که خود به گونه "نظامي در خدمت قدرت حاکم" در آمد، تشيع به عنوان پاسدار وفادار اين رسالت و بعثت تاريخي و و ارث هزارها سال جهاد و شهادت برای آزادی و عدالت ،انسان چهرهِ "علي" يافت و تا هنگامي که با پيدايش صفويه و همدستي ملايان وابسته اش تشيع نيز به سرنوشت همان مذاهبي دچار شد که خود در طول تاريخش با آنها درگير بود..."[viii].
اوسته گؤروندوگو کیمی علی شریعتی صفویلر ایله روحانیتین ایش بیرلیگی ائتمه سینی شیعه لیگین فاتحه سی اوخونماسی دئیه قلمه آلار. علی شریعتی نین بو گؤروشلری تاریخ اساسلی توخودوغو ناغیللارا اساسلانار. بیلیندیگی کیمی شیعه لیک مقوله سی بشریت تاریخی دئییل، ایسلام دونیاسیندا سیاسی چاتیشمانین سونوچ و نتیجه سی اولاراق اورتایا چیخمیش سیاسی مذهب، یوخسا سیاسی یول آیریلیغیدیر. حضرت محمد دونیاسینی دگیشدیکدن سونرا پیغمبرین صحابه لری آراسیندا ایکی قرائت اورتایا قویولموش:
1) غدیر خم روایتی
2) پیغمبره یاخین، یاشلی و اصلح صحابه لرین آلدیغی قرار.
بئله لیکله پیغمبر دونیاسینی دگیشدیکدن سونرا صحابه لر آراسیندا کیچیک آنلاشمازلیق اولسا دا، هر هانکی بیر دوشمنلیگه و مذهب آیریلیغینا یول وئریلمه میش. یالنیز علی خلیفه لیگی زامانیندا سوریه ده حاکیم اولموش معاویه، علی خلیفه لیگینه تمکین ائتمدیگی عجوباتیندان علی و معاویه آراسیندا ساواش باش وئرمیش. بئله لیکله شیعه و سنی مسئله سی دئیه ایکی مذهب آنلاییشی اورتایا چیخمیش.
ایشیق سؤنمز، 07.07.2018
[i] روزنامه مشرق، گروه تاریخ مشرق؛ شریعتی فرقانی بود یا فرقان هوادار شریعتی، تاریخ، 16 اردیبهشت 1393.
[ii] روزنامه مشرق، باخ اورادا.
[iii] قاتل شهید مطهری که بود؟ تبیان نت: https://article.tebyan.net/207510/قاتل-شهید-مطهری-که-بود-
[iv] علی مطهری، ضاربان شهید مطهری چقدر نسبت به ایشان شناخت داشتند؟، نشریه یادآور، تابستان، پاییز، زمستان 1388، بهار 1389، شمارهای 6، 7 و 8.
[v] علی شریعتی، بازشناسی هویت ایرانی- اسلامی، ص. 322
[vi] علی شریعتی، بازشناسی هویت ایرانی- اسلامی، ص. 325
[vii] علی طرفدارلاری "غدیر خم" حادیثه سیندن اؤزلری اوچون قرائت اورتایا قویاراق پیغمبردن سونرا علی نین خلیفه اولماسینی اؤنه سوررکن پیغمبرین باشقا صحابه لری او جومله-دن عؤمر یاش باخیمیندان پیغمبره یاخین صحابه نین خلیفه اولدوغونو ساوینمیش. بئله لیکله ابوبکر بیرینجی خلیفه سئچیلمیش.
[viii] علی شریعتی، بازشناسی هویت ایرانی- اسلامی، ص. 326.