پان ایرانیستلرین تمامیتچی و فاشیستلیک فیکیرلری
بیلیندیگی کیمی ایران ممالیک محروسه سینده 1925 اینجی ایلینده اینگیلیس ایستعماری نین چیخارلارینی (منافعینی) تأمین ائده جک دیل و مدنیت باخیمیندان فارس ایستعمارینا دایالی بیر سیستیم آذربایجان مشروطه حرکاتی نین یئنیلمه سی (شیکست یئمه سی) نین نتیجه سی اولاراق تهراندا ایش باشینا گلدی. بو ایستعماری سیستیم فارس اولمایان دیل و مدنیتلری فارس دیل و مدنیتی نین قالینتی سی (بقایا) کیمی گؤسترمه گه چالیشاراق ایران ممالیکی محروسه سینده کی فارس اولمایان دیللری (تورک، عرب، تورکمن، بلوچ، کورد، لور، تالیش و ساییره لری) لهجه لر دئیه قلمه آلماغا باشلادیلار. اونلار آذربایجان دیل و مدنیتینی فارس شوونیسمینه بیر رقیب گؤره رک آذربایجان دیل و مدنیتی نی ایران ممالیکی محروسه سینه اؤزگه تانیتماغا، آذربایجانلیلاری اصلی فارس و موغوللار واسیطه سی ایله تورک اولموشلار دئمه گه باشلادیلار. بو آرادا احمد کسروی اؤزو آذربایجانلی اولماسینا باخمایاراق فیکیر باخیمیندان تمامیتچی اولدوغو اوچون ایرانیت باتلاغیندان اؤزونو ساغلام دوشونجه لی بیر اینسان کیمی اوزاقلادا بیلمه دی. او بیر یاندان آذربایجان تورکچه سی نین یئرینه "آذری یا زبان باستان آذربایجان" آدلی 54 صحیفه لیک بیر کیتابی تالیش بؤلگه سیندن مرندین هرزند و سونرالار گلین قایا کندینه چؤکموش ایکی خانواده نین دانیشیق دیللریندن و کیرینگان کندینده کی تاتلارین دانیشیق دیللریندن فایدالاناراق آذربایجان خالقی نین کئچمیش دیلی "آذری پهلوی" دئیه آذربایجانلیلارین بوگونکو دیلی سلجوق و مغوللار واسیطه سی ایله بو بؤلگه یه یوکلنمیش دئیه اؤزونو یورماغا چالیشدی. بونون یانی سیرا تورک دیلی نین گرامئریندن فایدالاناراق فارس دیلی اوچون "زبان پاک" آدلی بیر کیتاب اولوشدورماغی دا فارس شوونیسمینه بیر خیدمت دئیه گؤزوندن قاچیرمادی. بیلیندیگی کیمی احمد کسروی عدلیه ده ایشله میش بیری ایدی. عدل و عدالته اینانان بیریسی اؤز خالقینی و باشقا میللتلری اؤز آنا دیلینده یازیب اوخوما حاققیندان محروم ائتدیرمک اوچون شوونیستی حاکیمیته برائت قازاندیرماق فیکیرینه دوشمز دئیه فیکیر یئریتمه لی ییک. آنجاق احمد کسروی نه اوچون بو تمامیتچی جنایی فیکیرلره قول چکدی دئیه جاواب آختاریلیرسا، او زامان ایران ممالیکی محروسه سینده ساوادسیزلیغین حؤکوم سورمه سی، بیر چوخلاری تعلیم و تربیه سیستیمینین بوگونکو آشامایا (مرحله یه) گلیب چاتاجاغینی بیله ذهنیتلرینه سیغدیرا بیلمه دیکلری اوچون احمد کسرویلرین بو کجروی داورانیشلارینی توجیه ائده بیلرلر. بو مسئله نین بیرینجی بویوتودور (طول و عرضیدیر). ایکینجی بویوتو 20 اینجی عصرین اووللرینده آوروپادا راسیستلیق مقوله سی نین یاییلماسی، دالی قالمیش مملکتلرده، او جومله دن ایران ممالیکی محروسه سی نین آوروپاداکی اؤیرنجیلری بو راسیستی گؤتوروشمه لر آراسیندا هانکی نژادا باغلی اولمالاری داها دا اونلارین میللتلرینی خوشبخت ائده بیلر دئیه میللی بیلینجلری گلیشمه دیگی (توسعه تاپمادیغی) اوچون بیر سیرا آلمانلارین راسیستی تئوریلری کؤلگه سینه دوشه رک ایران ممالیکی محروسه سینده اوچ دیل گوروپونا (سامی، ایرانی، تورک) باغلی اولان میللیتلری اولدوقجا چتین دورومدا قویموش اولدو. بونلارین بیر چوخلاری تورک (محمود افشار، تقی ارانی، کاظمزاده ایرانشهر و ساییر) اولمالارینا باخمایاراق فارس میلیتچیلیگینی اؤزلری اوچون بیر قورتولوش یولو دئیه سئچمک قرارینا گلدیلر. بو آزقینچیلیق و اؤز میللی منلیک و کیملیگیندن اوزاق دوشمه لر کئچمیش 80 ایلده کی گله جک نسیللری داها دا فارس دیل و مدنیتینه مئییللی اولماغا سوروکله دی. بیر یاندان بونلارین یانلیش یولدا اولدوقلاری، او یولدا چئینر توپور ائتدیکلری مقاله و یازیلار، باشقا یاندان فارس حاکیمیتی و شوونیستلری نین راسیست داورانیشلاری ایران ممالیکی محروسه سینده کی فارس اولمایان میللیتلری بؤیوک فاجیعه ایله اوزلشدیردی. رضا شاه دئییردی: "آلمان ژورنالیستی مندن تخت جمشیدین خرابه لری اوزره سورقو سوأل ائدرسه، او زامان منی کوروش ایله قارشیلاشدیریر (مقایسه ائدیر) آنلامینا (معناسینا) گلمه لیدیر (1)
کسروی نین فارس دیلی اوچون یازدیغی "زبان پاک" آدلی کذایی کیتاب آد باخیمیندان آریا (نژاد پاک، زبان پاک) ماهیتی داشیدیغی اوچون دفعه لر چاپ اولدو. سون چاپی 1379 (2000) ایلینده اولموش(2). احمد کسروی نین کذایی فیکیرلریندن یولا چیخاراق گئنه پان ایرانیست قوللوقچوسو منوچهر مرتضوی مرندین هرزند کندیندن گلین قایایا کؤچموش تالیش خانواده لری نین دانیشیق دیللرینی اساس گؤتوره رک "زبان دیرین آذربایجان" آدلی کیتابی آذربایجان دیل و مدنیتی علیهینه تورک دوشمنی کیمی تانینمیش بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار طرفیندن چاپ ائتدیرمه گه ناییل اولدو (3). کئچمیشده اؤز کیملیکلریندن خبرسیز یاشامالار، اؤز دیل و مدنیتی علیهینه قلم وورمالار محمود افشار کیمی تمامیتچی و دیل و مدنیت باخیمیندان تورک دوشمنینی آذربایجان میللتی نین میللی بیرلیگی و تورپاق بوتونلوگو علیهینه یؤنتمیش (جهت وئرمیش) اولدو (4). محمود افشار، ایستعمار عامیلی و رضا شاهین ساغ الی، آینده مجلله سینده یازیردی:
»ایران میللتی نژاد باخیمیندان تورک و عرب قونشولاریندان آیری اولدوغو حالدا آذربایجان تورکو و خوزیستان عربلری و باشقا ویلایتلرده کی فارسلار ایله آرالارینداکی اولان فرق باخیمیندان میللی بیرلیک آچیسیندان (زاویه سیندن) اسکیکلیگییمیز وار".(5). محمود افشار گئنه ده یازیر:
» آران و گنجه و باکی اهالیسی اؤزلرینی یالاندان آذربایجانلی آدلاندیریرلار. آذربایجانلی و آرانلی آراسیندا اولان فرق بو: آذربایجانلیلار اصیل ایرانلی و آذربایجان ایرانین آیریلماز ترکیب حیصصه سیدیر. بونا قارشین قافقاز بیزیم حاکیمیتیمیز و ایستعماریمیز آلتیندا ایدی. بونا باخمایاراق آذربایجانلیلار (گونی آذربایجانلیلار) طرفیندن بیر یانلیش عمل اورتایا چیخارسا ویا بیر تهلوکه باش وئررسه، اونو امانسیز تاپدالاییب، یوخ ائتمه لی ییک.«(6). محمود افشار ایران ممالیکی محروسه سینده کی تورکلری یوخ ائتمک اوچون یازیر:
»1- فارس دیل، ادبیات و تاریخینی بوتون ایراندا اؤزللیک ایله آذربایجاندا یایمالی ییق.
2- آذربایجان و خوزیستان کؤچریلرینی ایرانین مرکزینه کؤچورتمه لی ییک.
3- یئنیدن ایالت و ولایتلری بؤلرکن ایکی اؤنملی مسئله یه اؤزن (دیققت) یئتیرمه لی ییک:
3-1 ایقتیصادی،
3-2 سیاست.
4- آذربایجان، عربیستان، خوراسان و ساییره لری آدلارینی آرادان قالدیراراق بو آدلاری فارسچا کلمه لر ایله دگیشدیرمک لازیم.
5-بوتون ایالت، ویلایتلره، شهر و کندلر و چایلارا وئریلن تورک و عرب آدلاری فارسچا کلمه لر ایله دگیشدیرمک و اؤزگه دیللری (تورکچه، تورکمنچه، عربچه و ساییره لری) ایرانلیلار اوچون حاکیمیت داییره لرینده یاساقلاماق لازیم.«(7)
مسئله بونلا دا سونا چاتاجاق گؤرونموردو، محمود افشار یازیر:
»عرب، تورک و ایران دیللی (ایران دیل گوروپونا عایید اولان ائتنوسلارین دیللری: فارس، کورد، بلوچ، لور، گیلگ، مازندرانی و ساییره)* ائتنوسلاری بیر میللت ائتمک اوچون بیزیم گؤروشوموزه گؤره میللی بیرلیک بئله اولمالیدیر: فارسچا بوتون (سراسر) ایراندا حؤکم ائتمه لیدیر. محلی موختلیفلیکلر - ایستر گئییم (لیباس)، دیل، ایسترسه ده گله نک (عنعنه) و گؤه نکلر (آداب و رسوم) و داورانیشلار اولسون - یوخ ائدیلمه لیدیرلر. بو موضوعلاردا هئچ بیر فرق لوروستانلی، قاشقایلی، تورک و تورکمن آراسیندا اولمامالیدیر. بیزیم گؤروشوموزه گؤره ایراندا دیل و مدنیت بیرلیگی (فارسچا) اولمازسا، میللی بیرلیگیمیز تهلوکه ایله اوز اوزه دیر.«(8).
بو اوسته کی فوسیللشمیش فیکیرلر ایسلام اینقلابیندان سونرا چؤپلوگه آتیلمیش گؤرونمه لی ایدی. آنجاق چوخ زامان کئچمه دن فارس شوونیستلری بو دفعه ادبیاتچی، تاریخچی و ساییره دونونا بورونه رک فارس شوونیستلیگینی ایسلام آدی آلتیندا یایماغا باشلادیلار. فارس شوونیستلری و تمامیتچیلرین فورمالاشدیغی یئرلریندن " میراث فرهنگي و آذرپادگان" سایتلاری نین آدلارینی سیرالاماق اولار (9). اونلار کئچمیش 80 ایلده کی فاشیستی و شوونیستی فیکیرلری تاریخین چؤپلوگوندن بیر داها بوگونکو ایران ممالیکی محروسه سی ایجتماعیتلری ایچریسینه داشیماغا چالیشیرلار. اونلار آذربایجان مسئله سینه گلدیکده احمد کسروی و منوچهر مرتضویلرین گلین قایا کندیندن ایکی تالیش خانواده سی نین دانیشیق دیلیندن توپلامیش دیل ملزمه سینی آذربایجان میللتی نین قدیم دیلی دئیه "زبان آذری یا زبان باستان آذربایجان و زبان دیرین آذربایجان" دئیه ایجتماعیتی آلداتماق اوچون اؤز سیته لرینده و ایمکان داخیلینده ایران ممالیکی محروسه سینده چاپ اولان گونده لیک قازئتلرده چاپ ائتدیرمه گه چالیشیرلار. بو "میراث فرهنگی" آدلانان سیته شنبه 15 مرداد , 1384 تاریخینده "زبان مردم آذربايجان تركي نيست" آدلی بیر یازی ایران ممالیکی محروسه سی ایجتماعیتینه چئنر توپور بیچیمینده تقدیم ائتمیشدی(10). اورادا آذربایجان تاریخی تورپاقلاری یئرینه ایسلام اینقلابیندان سونرا شرق و غرب آذربایجان دئییلن ویلایتلری آذربایجانین بوتون تاریخی تورپاقلاری دئیه تانیتماغا چالیشیلمیشدی. اوخویوروق:
"زبان مردم آذربايجان تركي نيست
گروه فرهنگ، آرزو رسولي: سال‌هاست كه آذربايجاني‌ها را ترك و زبان آنان را تركي خوانده‌ايم. و اين ترك گفتن‌ها تا بدان جا پيش رفته كه امروز عده‌اي از آذربايجاني‌ها خود را ترك مي‌پندارند و بر اين باورند كه سرزمين‌هاي ترك زبان بايد يكي شوند! ترك خطاب كردن ناآگاهانه مردم به ايرانيان ساكن در آذربايجان به اين پندار دامن زده كه مردم اين استان ترك‌اند و در سال‌هاي اخير، موجي از
پان
تركيست‌ها
در اين خطه از سرزمين ما به وجود آمده‌اند.
اما حقيقت داستان چيست؟ آيا واقعا آذربايجاني‌ها ترك نژادند؟ آيا زبان آنان تركي است؟"(10).
اوسته گؤروندوگو کیمی شئیطانلیق بورادا حددینی آشمیش مقاما چاتمیش. بونلار آذربایجان ایجتماعیتینه سیز تورک دئییلسیزنیز دئمک ایستیرلر. آنجاق ایشیتیباهاً بیز سیزلری تورک آدلاندیرمیشیق (باخ اوسته). بیلیندیگی کیمی آذربایجانلیلارین اؤزلرینی تورک تانیماسی پان ایرانیستلرین اونلاری فارس آدلاندیرماغا چالیشدیقلاریندان دئییل، اونلار دوغولان گوندن تورک آنا لایلالاری ایله بؤیویوب باشا چاتدیقلاری، تورک کلمه سینی بیر آد کیمی اؤزلری ایله داشیدیقلاری اوچون، اؤزلرینی و دیللرینی تورک قبول ائتمیشلر.
"آنام منه لای لای دئمیش آنام تورکدور من ده تورکم
سود وئریب منی بسله میش سودو تورکدور من ده تورکم."
دئمک، آذربایجانلیلارین تورک اولما مسئله سی پان ایرانیستلرین اونلارا حیقارت ائدیب دیللرینی یاساقلامالاریندان، اؤزلرینی تورک خر چاغیردیقلاریندان ایلری گلن بیر مسئله دئییل. آذربایجاندا تورک کیملیک آختاریشی مسئله سینه گلدیکده آذربایجان پان ایرانیستلرین خیالی مملکتلری دئییل، اوسته محمود افشار یزدی قوزی آذربایجان اوزره یازدیغی کیمی، گونی آذربایجان و ایران ممالیکی محروسه سینده کی فارس اولمایان ویلایتلر فارس حاکیمیتی نین ایستعماری آلتیندادیر. (6). آذربایجان، تاریخ بویو آجی و شیرین خاطیره لرینی بیربیرلری ایله بؤلوشن و بو مملکتده یاشایان اینسانلارین مملکتی و وطنیدیر. بو مملکتین آدی تاریخ بویو آذربایجان اولماسینا باخمایاراق شاه اسماعیل زامانی آذربایجان مملکتی دئیه دونیا ایجتماعیتینه تانینمیش و عثمانلی ادبیات تاریخینده ده آذربایجان مملیکیتی دئیه تانینماقدادیر. تورک گزگینی (سیاحی) اولیا چلبی (1611-1682 یاشامیش و دونیاسینی دگیشمیش) ده او زامانکی یازیلاریندا آذربایجان دئیه بو میللتین تورپاقلارینی سیاحتنامه کیتابلاریندا (بیرینجی 8 جیلیدی 1898-1928، ایکینجی سون جیلیدلری 1935-1938 ایللرینده چاپ اولموش) وورقولامیشدیر.(11). آذربایجان میللتینین دیلینه گلدیکده پان ایرانیستلرین و فارس شوونیستلری نین عینادچیل سیاستلرینه باخمایاراق آذربایجانلیلار اؤزلرینی تورک تانی ییرلار. بو دا دونیا ایجتماعیتی اوچون قبول اولوناجاق فاکتدیر! گئنه ده اوخویوروق:
"به گفته دكتر «يدالله منصوري»، عضو هيات علمي فرهنگستان «زبان و ادب فارسي،» زبان تركي از دوره مغولان كم‌كم در منطقه آذربايجان تاثيرگذار شد. اما از آن جا كه حكومت حافظ زبان است، در دوره صفويه و به دستور شاه اسماعيل صفوي و شيخ صفي‌الدين اردبيلي زبان تركي زبان رسمي و ديواني آذربايجان شد و از آن زمان، اين زبان رفته رفته در اين منطقه جايگزين زبان بومي شد.
دكتر منصوري .....، مي‌گويد: در بيشتر منابع به خصوص منابع دوره اسلامي زبان آذربايجان، آذري ناميده شده است. حتي برخي از مولفان و جغرافي‌نويسان و مورخان دوره اسلامي زبان اين منطقه را پهلوي گفته‌اند و هر دو اين زبان‌ها از زمره زبانهاي ايراني‌اند. آنچه بر همه دانشمندان مسلم است اينكه آذربايجانيان تا زمان حكومت سلسله صفوي به زبان آذري كهن سخن مي‌گفته‌اند. برخي نيز بازماندن اين زبان را تا سده دهم و يازدهم هجري دانسته‌اند. "(10).
اوسته گؤروندوگو کیمی پان ایرانیستلیک محفیللری"میراث فرهنگی" آدی نین دالیندا گیزله نه رک پان ایرانیستلیک و شوونیستلیک فیکیرلرینی ایران ممالیکی محروسه سی ایجتماعیتینده یایماغا چالیشیرلار. بیلیندیگی کیمی خزر تورک ایمپراتورلوغو اوزون کئچمیشلردن (میلادین اووللریندن) قوزئی آذربایجان و سرحد یانی بؤلگه لرده حوکوم سوروردولر. اوندان سونرا دا قزنه لی (غزنویها) لر ایراندا حاکیمیت ائتمکده ایدی. سلجوقلولار دئگیلن اوغوز تورکلری 1034 ایللرینده نیشابور، ری و قزوین تورپاقلارینی اله کئچیره رک همدانا دوغرو حرکت ائتمیشلر. 1040 ایللرینده سلجوقلولار دانداناغان ساواشیندا قزنه لی سلاله سینی حاکیمتدن سالاراق او بؤلگه لرده اؤز حاکیمیتلرینی موحکملتمیشلر. سلجوقلولار 1049 ایللرینده ارضروم، قارص، طرابوزان و قارا دنیزه دک تورپاقلاری و 1054 ایللرینده آذربایجان تورپاقلارینی اله کئچیرمیشلر. موغول خانلاری ایسه 1250 اینجی ایللرده ایران ممالیکی محروسه سینه جلال الدین خوارزمشاهلارین ایش بیلمزلیگی عوجوباتیندان آخین ائتمه گه باشلامیشلار. دئمک، شاه اسماعیل ایش اوستونه گلمه دن 500-1500 ایل اؤنجه ده آذربایجانلیلار تورک ایمیشلر. آنجاق فارس تمامیتچی آکادئمیکلری شوونیستلیک مقوله سینه باش سوخدوقدا اؤز اوخودوقلارینی دا مصحلت اوزوندن یالانلاماغا چالیشاجاق گؤرونورلر.
اوسته بعضی پاساژلارینی اوخودوغوموز یازی گئنه پان ایرانیستلر طرفیندن یازینین عنوانیندا کیچیک بیر دگیشیکلیک ائدیله رک آیت لله مهدی کروبی و یانچیلاری نین "آفتاب یزد" گونده لیک قازئتینده "آذربایجانیها ترک نیستند" عنوانی ایله چاپ ائدیلدی (12). بو یازی آذربایجان ایجتماعیتینین بؤیوک ترس جاوابی (رئاکسیا) ایله اوزلشدی. تهراندا یاشایان آذربایجان میللی فعاللاری "آفتاب یزد" قازئتی نین دفترینه گئده رک اؤز اعتیراضلارینی بیلدیردیلر (13). بو آرادا یعقوب تورک اوغلو افغانلیلاری فارس شوونیستلرینه بیر اینسان اولما اؤرنگی کیمی گؤسترمه گه چالیشدی (14). سولدوزدا آذربایجان میللی فعاللاری فارس شوونیستلیک فیکیرلری نین اورگانینا تبدیل اولماغا باشلایان "آفتاب یزد" قازئتی نین 1580 اینجی نومره سینی، فاشیستی فیکیرلری عکس ائتدیردیگی نی اساس توتاراق مسئول مقاملارا اعتیراض مکتوبو یازدیلار (15). آنجاق کئچمیش ایللرده مسئول مقاملارا یازیلدیغی طومار کاغیذلاری نین جاوابسیز قالدیغینی نظره آلاراق بو عمل ایله اؤزلرینی راضی گؤرمه یه رک سونرالار قازئتین او نومره سی نی ایجتماعیت قارشیسیندا اودا چکمیشلر خبرینی اوخودوق (16). بونلارین یانی سیرا آذربایجان میللت خادیملریندن اولان حسن راشدی "آفتاب یزد" قازئتینه سامباللی بیر یازی "آذری یا ترکی، مسئله این نیست" عنوانی ایله گؤندره رک فارس شوونیستلرینین ایددعالارینی یالانلادی. قازئت مسئوللاری پان ایرانیستلرین یازیسینی ایضاحسیز چاپ ائتمه لرینه باخمایاراق حسن راشدی نین یازیسینا مسئولیت داشیمیریق دئیه او یازینی کئچمیشده چاپ ائتدیگی یازییا جاواب اولاراق چاپ ائتمک زوروندا قالدیلار (17). مسئله لری بو آشامایا (مرحله یه) گتیریب چیخاران - پان ایرانیستلرین-، آذربایجانلیلارین میللی وارلیغینی دانماغا چالیشما ایددعالاری اولموش. بو تمامیتچی گوجلرین اوخلاری داشا دگدیکدن سونرا ایکینجی بیر یازی ایله اؤز فاشیستی عمللرینه برائت قازاندیرماق ایسته میشلر، اوخویوروق:
" گروه فرهنگ: تغيير واژگان تيتر گزارش ميراث خبر با عنوان « زبان مردم آذربايجان تركي نيست» توسط برخي روزنامه ها نه تنها تحريف در محتواي مطلب ايجاد كرد بلكه موجب واكنش برخي از هموطنان آذري شد. تغيير غير حرفه اي برخي روزنامه ها از تيتر اصلي گزارش ميراث خبر و نيز كژتابي اين مطلب مهم ترين دلايل اين واكنش از سوي برخي هموطنان بوده است.چه اينكه معتقديم محتواي اين گزارش بر اساس گزاره هاي علمي و تحقيقاتي استادان مصاحبه شونده ، اينچنين واكنش برانگيز نبوده و نيست بلكه انتخاب غير حرفه اي عنوان گزارش توسط برخي رسانه هاي مكتوب ، موجب رنجش و سو تعبير مخاطبان شده است." (18)
اوسته گؤروندوگو کیمی تمامیتچی و پان ایرانیست قووه لر اؤز ایمضالاری ایله "آفتاب یزد" قازئتینه گؤندردیکلری یازی نین مسئولیتی نی بویونلارینا آلماق یئرینه اؤز چیرکین و فاشیستی عمللرینی اؤرت باسیر ائتمک اوچون گوناهی قازئت طرفیندن یازینین عنوانی نی دگیشدیرمک ایله توجیه ائتمه گه چالیشیرلار. ایندی ایسه بو ایکی عنوانی قارشیلاشدیراق:
میراث فرهنگی سایتیندا چاپ ائتدیگی یازینین عنوانی:"زبان مردم آذربایجان ترکی نیست".
آفتاب یزد قازئتینه چاپ ائتمک اوچون وئردیکلری یازینین عنوانی: "آذربایجانیها تورک نیستد".
ایندی سورقو سوآل بو: - دیلی تورک اولمایان میللت نئجه تورک اولا بیلر؟ دئمک، بو مقاله و علمی یازیلار دئیه ایجتماعیته چئینر توپور وئردیکلری ایفاده لر علمی ماهیت داشیمادیغینین یانی سیرا هذیان ماهیتی داشییان فاشیستلیک فیکیرلری ایچرمکده دیر. بلکه ده بو ذاتی عالیلرین نظرینجه آذربایجانلیلارین دیلی گله جکده فارس دا اولسا، بوگون تورک اولدوقلاری اوچون گئنه آریایی نژاد(!!!) تانینمادیقلاری اوچون فارس شهروندلری ایله برابر حقوقا مالیک اولمایاجاقلار!!! بودور "تغییر ماهرانه"(باخ اوسته) و جابرانه فیکیر یئریتمه لر!! بو اوسته کی عوامفریب داورانیشلاری اوخودوقدا محمد علی فروغی نین تئزلری گؤز اؤنونده سرگیلنمیش اولور، اوخویوروق:
"براى متحدالجنس نمودن ايران٫ بهترين كارها نشر معارف فارسى و ايران است. اما آنهم نه بطوريكه محسوس شود كه مىخواهند آنها را فارس كنند". (19)
دئمک، فارس شوونیست محفیللری آذربجان ایجتماعیتینی آلداتماق اوچون قارقا اولاراق ککلیک یئریشینده اولدوقلارینی ایجتماعیته یانسیتماق ایسته ییرلر. بئله لیکله خالق اعتیراضی اولمازسا، فاشیستی فیکیرلرینی ایکی عنواندا ایجتماعیته چاتدیرمیش و عوامفریبلیک مأموریتلرینی یئرینه یئتیرمیش اولاجاقلار. خالق اعتیراضی ایله اوزلشدیکده بیر قارقاییق، ککلیک یئریشی یئریمه گه باشارماریق دئیه اؤز چیرکین نیتلرینی اؤرت باسیر ائتمه گه چالیشاجاق گؤرونورلر. گئنه ده اوخویوروق:
" خبرگزاري ميراث فرهنگي كه همواره دغدغه درك و احياي هويت ملي همه ايرانيان را سرلوحه وظايف خود قرار داده ضمن ارج گذاشتن به نگرش هاي متعدد و متنوع ، به ويژه در امور مناقشه برانگيزي همچون محتواهاي تاريخي ، اصل احترام علمي را براي استادان دانشگاه و نيز مخاطبان خود قائل است و اصرار داريم تا همواره نظرات ديگران را كه البته با سبك و سياق و مستندات تاريخي و علمي تنظيم شده باشد، منعكس كند "(18).
اوسته گؤروندوگو کیمی پان ایرانیست و تمامیتچی گوجلرین دغدغه سی "احیای هویت ملی همه ایرانیان" دئدیکده فارسچیلیق، فارس دیل و مدنیتی نظرده توتولور. آذربایجانلیلار تورک اولدوقلاری و اونلاری فارسلاشدیرماق اوچون دغدغه و کبکبه خیاللارینا قاپیلان تمامیتچی پان ایرانیست شخص و تشکیلاتلار شئیطانی نیتلرینی حیاتا کئچیرمک اوچون چالیشامالارینی مانور بیچیمینده حیاتا کئچیرمک ایسته ییرلر. دئمک، ایرانلیلارین موختلیف کیملیک و منلیکلری دئییل، بیر کیملیک و منلیکلری وارسا »امور مناقشه بر انگیز« هانکی صیغه دن عیبارتدیر؟ ایران ممالیکی محروسه سینده موختلیف دیل و مدنیتلری دانماغا چالیشان تمامیتچی قووه لر هانکی اینسانی مقوله دن سؤز صؤحبت ائتمه گه چالیشیرلار؟ گئنه ده اوخویوروق:
" به نظر مي رسد برخي معترضان به اين گزارش بيشتر متوجه عنوان تحريف شده در برخي روزنامه ها بوده و بند بند گزارش را مطالعه نفرموده‌اند. بحث اصلي اين گزارش در مورد گويش آذري بوده كه يكى از زبانهاي ايراني و زبان كهن آذربايجان بوده است. در منابع تاريخي ثبت است كه بابك خرمدين به گويش آذري سخن مي‌گفت و در زمان او هنوز واژگان تركي وارد اين منطقه نشده بود. اصل گزارش ميراث خبر با استفاده از نظرات صاحبنظران تنظيم شده و ديدگاه نويسنده گزارش در آن دخيل نبوده است، چراكه معتقديم دست بردن و دخيل كردن نظر شخصي در موضوع هايي اينچنين مهم ، اولا غير علمي كردن محتواست و ثانيا تحريف تاريخ است؛ دو موضوعي كه ميراث خبر هميشه از آن گريزان بوده است."
اوسته گؤروندوگو کیمی تمامیتچی و پان ایرانیستلر تالیش بؤلگه سیندن هرزند و سونرا گلین قایایا کؤچ ائتمیش ایکی تالیش خانواده سی نین دانیشدیغی دیلی آذربایجان میللتی نین تاریخی دیلی کیمی تقدیم ائتمه گه و ایجتماعیتی آلداتماغا چالیشیرلار. بو آرادا آذربایجانلیلارین میللی حرکتی نین تیمثالینا دؤنموش بابک خرمدین ده بو تمامیتچیلرین کذایی فیکیرلریجه، کذایی دیلده دانیشیرمیش!!! دئمک، بو تمامیتچی قووه لر عوامفریبلیک ائتدیکلری اوچون آذری کلمه سینی آذربایجان مملکت و میللتینین قیسالمیشی کیمی دئییل، کذایی و اویدورما دیل کیمی دونیا ایجتماعیتینه تقدیم ائتمه گه چالیشمالارینا باخمایاراق یازیب و دانیشدیقلاری سؤز و ائتدیکلری عمل قارشیسیندا هئچ بیر مسئولیت داشیماق ایسته مه دیکلری نین ده اوسته کی یازیلاردا تانیغی (شاهیدی) اولدوق. بودور، یالانچی پهلوانلارین مئیدان سولامالاری و بایقوش کیمی اولامالاری، بو یالانچیلارا اینانلاری ایپ دک اؤز قویروقلارینا دولامالاری!!
قایناقلار:
.
1 مجله کاوه، چاپ مونیخ، 1355
2 احمد کسروی: زبان پاک، 296 صحیفه، ناشر: فردوس، چاپ: 1379،تهران.
3 مرتضوي، منوچهر، زبان ديرين آذربايجان، تهران:انتشارات ادبي و تاريخي موقوفات دكتر افشار، 1360
4 محمود افشار او زامان سوئیسده بیلیکیوردونو اوخومالارینی سونا چاتدیرمیش و آوروپادا یایقین اولان نژاد تئوریسیندن اتگیلنمیشدیر (تأثیر آلمیشدیر) (باخینیز: سید ضیا صدرالاشرافی، تریبون نمره 2، Slona (Sued)، 1997، صحیفه 38.
5 محمود افشار، آینده، جیلد دوم، تهران چاپ دوم 1351، صحیفه 561.
6 محمود افشار،آدی کئچن اثر، صحیفه 562.
7 محمود افشار، آدی کئچن اثر، صحیفه 566 و ایدامه سینده کی صحیفه لر.
8 محمود افشار، آینده جیلد 1، چاپ دوم تهران 1352، صحیفه 5.
9 آذرپادگان سایتی نین مسئولو پان ایرانیست حزبی نین اجراییه مسئولو هوشنگ طالع دیر: http://www.azarpadgan.com/
10 زبان مردم آذربايجان تركي نيست: http://heritage.chn.ir/News/?id=23630
11 اولیا چلبی، درویش محمد زیللی نین اوغلو، 1611 ایلینده ایستانبولون اون قاپیدا دوغولموش. ایلک اوخولونو شخصی درس آلدیقدان سونرا مدرسه ده درس اوخوماغا باشلامیش. آتاسیندان آلتینچیلیق (زرگری) و اینجه صنعت ایشلرینی اؤیرنمیش، موسیقی ایله اوغراشمیش (مشغول اولموش) و قرآن کریمی ازبرله میش و حافیظ لقبی آلمیش.عمیسی ملک احمد پاشانین کؤمکی ایله دؤردونجو سولطان مرادین خیدمتینه چاتمیش. اوشاقلیقدان آتا آناسی اولیا چلبی اوچون ناغیل، داستان و افسانه لر آنلاتدیقلاری اوچون گزمه گه ماراق گؤسترمه گه باشلامیش. 1646 ایلینده بئگلر بئگی دفترچی باشی محمد پاشانین کاتیبی اولموش. بو موقعیتدن یولا چیخاراق آذربایجان، گورجوستان مملکتلرینی دولاشمیش. 1648 اینجی ایللرده دئمیشقه موسافیرت ائتمیش. 1651 اینجی ایلینده رومانی و بلغارستان ویلایتلرینی دولاشمیش و بیر سوره صوفیادا یاشامیش. 1667-1670 ایللرینده اؤتریش، آلبان، تئسئلیا، کاندیا، کوموتینی و سالونیکی ویلایتلرینی گزمیش. 1682 ایلینده میصیردن ایستانبولا دؤنرکن دونیاسینی دگیشمیش. باخ: http://mitglied.lycos.de/HalukOezcan/evliya_celebi.htm
12 میراث خبر: آذربایجانیها ترک نیستند: پنجشنبه 20 مرداد 1384 ، 5 رجب 1426 ، 11 آگوست 2005، صحیفه 6 گزارش، نومره 1580: http://www.aftabyazd.com/
13 جمعی از آذربایجانیها نسبت به لجن پراکنی های روزنامه افتاب یزد اعتراض کردند: http://www.durna.se/etiraz_aftabYezd.pdf
14 لطفا کمی از افغانها یاد بگیرید: http://www.azadtribun.com/x80.htm
15 اعتراض جمعي از مردم نقده به مطالب روزنامه افتاب يزد: http://www.durna.se/sulduz.pdf
16 در اعتراض به چاپ گزارش موهن به آذربايجان مردم نقده روزنامه آفتاب يزد را به آتش كشيدند:
http://www.durna.se/bahdori.htm
17 حسن راشدی، آذری یا تورکی، مسئله این نیست: http://www.azadtribun.com/x17.pdf
18 تغيير واژگان تيتر ميراث خبر و ايجاد شائبه هاي تاريخي: http://heritage.chn.ir/News/?id=23897
19 محمد فروغى، يغما٫ نومره ٧ ٫ مهرماه ١٣٢٩ ٫ سال ٣
ایشیق سؤنمز 19.08.2005