ایشیق سؤنمزین آزادلیق رادیوسو یایینیندا "تحصیل آلماق" اوزره دانیشیغی، دانیشیقچی: علیرضا قولونجو.

ایراندا فارس اولمایان ائتنیکلرین تحصیل آلما دورومو نئجه-دیر؟

بیلیندیگی کیمی مهر آیی نین بیری، فارس تحصیل سیستیمی نین باشلاندیغی گون ساییلار. هر ایل مهر آیی نین بیرینه یاخینلاشدیقجا فارس دیل لی اوشاقلار و اونلارین آتا و آنالاری سئوینج ایله مدرسه-نین باشلانیشینی قارشیلاماغا حاضیرلاشارکن یوزده آلتمیش و آلتمیش بئش آراسیندا فارس اولمایان میللی توپلوملارا باغلی اولان انسانلار، او جومله-دن گونئی آذربایجان تورک اوشاقلاری و اونلارین آتا و آنالاری فارسلیق اساسیندا مدرسه لرین آچیلیشینا دوغرو کؤنولسوزلوک و مئییلسیزلیک ایله گون سایارلار. دئمک، مهر آیی نین باشلانیشی بوگونکو ایراندا بیر معنالی قارشیلانماز. حاکیم فارس دیل و مدنیتینه باغلی اولانلار و اؤزلرینی فارسلیق ایله ایضاح ائدنلر سئوینج گونلری دئیه مهر آیی نین گلیشینی "مهرگان بایرامی (جشن مهرگان) دئیه بایرام توتارکن فارس اولمایان میللی توپلوملار "مهر آیی نی" اؤز میللی منلیک و کیملیکلریندن قوپماق و اؤزگلشمگین باشلانیش آیی دئیه قلمه آلارلار. بو اؤزگلشمک دیل و مدنیت بیلینجیندن یوخسول انسانلار اوچون درک ائدیلمز اولسا دا، اؤز دیل و مدنیتی نین اؤنم و اهمیتی درک ائتمیش انسانلارا اولدوقجا آغیر و سارسیدیجی ساییلار.

دئمک، آذربایجان تورک آیدینی مهر آیی نین باشلانیشی نی بایرام ائتمه لی دئییل، نه اوچون میرزاحسن روشدیه نین تبریزده تورک دیلینده باشلاتدیغی "وطن دیلی" دئیه درسلیک کتابلاری، تاریخی گونئی آذربایجان تورپاقلاریندا یاییلماق شانسی نی تاپابیلمدیگینی و تورک دیل و مدنیتینه یاساق قویولما مسئله لرینی گؤتور قوی ائتمه لیدیر. بو مسئله لری گؤتور قوی ائتمک ایسترکن بیر آز تاریخه دؤنمه میز لازیم گؤرونر.  آذربایجان مشروطه حرکاتی نین یئنیلمه سی نتیجه سینده میرزا فتحعلی آخوندزاده و میرزاآقاخان کیرمانیلر واسیطه سی ایله یئنی آنلاییشدا توخومو سپیلمیش "ایرانیت" مفکوره سی "فارسلیق" باشلیغی آلتیندا تورک قاجار ممالکی محروسه سینده یاییلماغا باشلامیش. فارس دیلی نین تورک شاهلاری درباریندا دیوان دیلی اولماسی و یازیلی تورک دیل بیلینجی نین آذربایجان تورک ائلیتینده دوشوک اولماسی فارس اولمایان ائتنیکلری، او جومله-دن آذربایجان تورکلرینی فارسلیق قارشیسیندا تسلیم ائتمیش دورومدا قویموش.

بئله لیکله قاجار حاکیمیتی ایشدن اوزاقلاشمادان قاجار حاکیمیتی طرفیندن آوروپایا گؤندریلمیش اؤیرنجیلر، باشلاریندا آذربایجان، تورک اؤیرنجیلری فارسلیق اساسیندا ادبی محفللر، اؤرنک اولاراق "ایرانشهر" درگیسی حسین کاظیم زاده تبریزی باشچیلیغی  ایله و "فرهنگیستان" تقی ارانی امکداشلیغی و "کاوه" سیدحسن تقی زاده باشلیغی ایله او زامان عثمانلی ایمپراتورلوغوندا دیرچلمگه باشلایان تورکلوک و آذربایجان تورکلوگو علیهینه ادبی آلاندا ساواش آچماغا و آذربایجان تورکلرینی اؤز کیملیکلریندن و تورکلوکدن آریندیرماغا باشلامیشلار.

ایران ممالیکی محروسه سی نین ایچینده ایسه رضاخان آشاما آشاما و یاواش یاواش حاکیمیت چئوریلیشینه قول چکه رک قاجار شاهلیق  حاکیمیتینی فارس ائلیتی و فارس مفکوره لی محمدعلی فروغی و محمود افشار یزدی لیلر واسیطه سی ایله فارسلیق حاکیمیتینه دؤندرمیش و تبدیل ائتمیشلر. فارس ائلیتی بیر دیل، بیر مدنیت، بیر بایراق و بیر مملکت دئیه ایران ممالیکی محروسه سینی فارسلیق انحیصارینا و ایستعمارچیلیغینا کئچیرمیشلر. او گوندن باشلایاراق فارس حاکیمیتی هر هانکی بیر دیل و مدنیت آزادلیغینی فارس حاکیمیتی اوچون بیر تهلوکه دئیه قلمه آلمیش و آلماقدادیر.

آذربایجان دیلی نین تحصیل سیستیمینده قاداغا اولماسی داها نه قدر سوره بیلر؟

هر هانکی بیر دیل و مدنیته یاساق و قاداغا قویولماسی و اونون قالدیریب، قالدیریلمادیغی او دیل و مدنیته منسوب اولان انسانلارین اؤز دیل و مدنیتلرینه اؤنم و اهمیت وئره جکلریندن آسیلی اولان بیر یاناشما ساییلار. دئمک گونئی آذربایجان تورکلری اؤز دیل و مدنیتلری نین قایقیسینا قالماق ایستمزسه لر، اونلارا فارس حاکیمیتی و ایستعمارچیلیغی طرفیندن دیل و مدنیت آزادلیغی دئیه بیر سوغات وئریلمه گه جکدیر. بو باخیمدان گونئی آذربایجان تورکلری نین دیل و مدنیت آزادلیقلاری او توپلومون انسانلاری نین اؤز دیل و مدنیتلرینه وئره جگی اؤنم و اهیمیتیندن آسیلی اولاجاق ساییلار.

آنادیلینده تحصیلین اولمادیغی هانکی مسئله لره سبب اولابیلر؟

آنا دیلی دئدیکده بو مسئله نی ایکی بؤلومه آییرماق لازیم:

بیرینجی- هر هانکی بیر شهرده یوخسا ولایتده کی مهاجیر بیریسی نین اوشاغی نین اؤز دیلینده اؤیرنیم و تعلیم آلماسی. بو مسئله بیر چوخ آوروپا مملکتلرینده هر هانکی بیر شهرده بیر دیلده اوخوماق ایستگن اوشاق سایی نین اون- اون بئشه چیخدیغی دورومدا معاریف ایداره سی بو اوشاقلار اوچون اؤیرنیم وساییطی آییرمالی اولار.

ایکینجی- یئرلی خالقین اؤز آنادیلینده اؤیرنیم و تعلیم حاققیندان محروم ائدیلمه سی. یئرلی خالیقین اؤز آنادیلینده تعلیم آلابیلمدیگی ایسه یالنیز تعلیم و تربیت مسئله سی ایله نقطه لنمگه رک یئرلی خالقی اریتمک و آسیمیله ائتمک و اونلارین میللی توپراقلارینی حاکیم میللت داییره لری طرفیندن مستملکه اولماسینا یول آچار. بوگون فارس معاریفلیک ایداره سی و اونون ایداره چیلیک سیستیمی ایران ممالیکی محروسه سینده کی فارس اولمایان توپلوملاری فارسلیقدا اریتمک و بو توپلوملاری فارسلاتماق ایله اونلارا منسوب اولدوغو توپراقلاردا فارس ایستعمارچیلیغینا اساس یاراتماغا چالیشار.

آنا دیلینده تحصیل سیستیمی اولمایان توپلوملاردا انسانلاردان اؤزونه اطمینان و گوونجه آلیناراق شخص قول و کؤله بیچیمینه دوشموش اولار. بو اؤزونه اطمینان و گوونجین ایتیریلمه سی اوشاقلارین اؤزگه دیلده تحصیل آلماغا باشلادیغی گوندن حیاتا کئچمگه و اوشاقلاری روحی خسته لیکلره دوچار ائتمیش اولار. مستملکه چیلیک سیاستینه معروض قالمیش توپلومون دیل و مدنیت بیلینجلی انسانلاری میللی تئرورا اوغرادیقلاری نی باشا دوشدوکلری اوچون حاکیم دیل و مدنیت قارشیسندا اؤزلرینی راحات حیس ائتمزلر. بو ناراحاتلیق مسئله سی بو انسانلارین جانینا اوتوراراق اونلاری مور (موریانه) کیمی یئمگه، یوخسا اؤزلریندن بیر عکس العمل وئردیرمگه زورلار. بو دا بیر چوخ حاللاردا بو انسانلارین توتساق، سورگون اولمالارینا و مهاجیرت ائتمکلرینه یول آچار.

آنا دیلینده تحصیل آلمایان اوشاقلار تحصیلده نئجه مسئله-لر یاشارلار؟

 آنا دیلینده تحصیل آلمایان اوشاقلارین بیر چوخو تحصیل مطرح اولدوقدا جانلارینا قورخو دوشه رک مدرسه لردن قاچمانی درسه قاتیلماغا اوستون توتارلار. درس اوخوماغا مجبور اولدوقدا بیله کؤنوللو اولمادیقلاری اوچون یاخشی نمره آلابیلمزلر. بیر چوخلاری درس اوخویوب قورتاردیقدان سونرا دا ازبرچی اولوب نمره آلدیقلاری اوچون یاخشی ناطیق اولابیلمزلر. یئری گلمیشکن آنادیلینده تحصیل آلیب و آلمایان ایکی توپلومو قارشیلاشدیراق:

-آنادیلی انسانین شخصی و جمعی کیملیگی نین تمل و بینوره سی ساییلدیغی اوچون انسان آنا دیلی ایله "اؤز اولار" "وطن صاحیبی" ساییلار. اؤزوندن سوروشدوقدا کیمم؟ هانکی ملته باغلییام؟ آنادیلی بئیینده جانلانار. بئله لیکله، انسان آنادیلیندن باشقا بیر وارلیغا دوشونه بیلمز. انسان اؤزو ایله دانیشارکن آنادیلینده دانیشار. آنادیلی یوخسا آنادیلی کیمی قبول ائتدیگی دیل ایله اؤزونو وطن صاحابی بیلر و وطنلی قالار. انسانین وارلیغی و کیملیگی آنادیلی ایله یایقینلاشار و گئنیشله نر. انسان آنادیلینده اوخودوقچا، آنادیلینی باشا دوشدوکچه داها دا وطنینه باغلی اولاراق اؤز کؤکونه باغلانار. بئله لیلکه انسان مملکتی نین مدنیتی نی آنادیلی ایله امه رک اؤزونو آزیغالاندیرلار (غیدالاندیرار) و دیری ساخلایار. انسان آنا دیلی ایله غورور دویار، چیچکلنر و گول آچار.

-آنادیلی یاساق اولدوغو و یازیلیب اوخونمادیغی دورومدا مسئله اوسته سایدیقلاریمیزین ترسیه ایشله یه رک انسان اؤزونو کیملیکسیز، وطنسیز، دیلسیز، کؤکسوز و یاراماز بیر موجود کیمی اؤزگه لشمیش هر هانکی بیر دیل و مدنیتین خدمتینه آلینمیش قول حئساب ائدر.

اوشاقلار و توپلومون اؤزوندن علاوه دیلین تحصیل ائدیلمدیگی دیلین اؤزونه نئجه ضربه-لر وورولابیلر؟

بیر چوخلاری دیلی بیر وسیله دئیه، قلمه آلدیقلارینا باخمایاراق دیل اؤزلوگونده بیر جانلی موجود ساییلار. دیل انسانلارین بئیینینده کی دوشونمک سیستیمی ایله اؤز قابلیتینی ایستر سؤز داغارچیغی و ایسترسه ده ایفاده ائتمک باخیمیندان گلیشدیرر. دئمک، اوخونوب یازیلمایان دیللرین اؤلومو، اونلارا حاکیم اولموش، دیل و مدنیت طرفیندن ایمضالانمیش مقامدا یئر آلار. بیر خرچنگ و ساراطان توتموش انسان داوا و درمانسیز اؤز حالینا بوراخیلدیغی کیمی اوخونوب و یازیلماقدان محروم ائدیلمیش دیل ده، بو دیله منسوب اولان انسانلار حاکیم دیل و مدنیت واسیطه سی ایله اریتمک سیاستینه معروض قالدیقلاری اوچون و اونلارین آنادیللری باشسیز قالدیغی اوچون یوخلوغا محکوم ساییلار. بئله لیه دورمادان حاکیم دیل و مدنیت ایستر اؤیرنیم سیستیمی و ایسترسه ده یایین و باسین اورقانلاری واسیطه سی ایله بو دیل و مدنیت صاحابلاری نین اوستونه دوشه رک اونلاری اؤز دیل و مدنیتلریندن اوزاقلاشدیرماغا  چالیشار. بئله لیکله آیری سئچگیلیگه معروض قالمیش دیل و مدنیت باشسیز قالدیغی اوچون زامان آخاریندا یوخلوغا اوغرایار. بو دا فاجیعه لی بیر مقام و انسانلیغین اوز قاراسی ساییلار.

آنا دیلی ایله باغلی روحانی ده وعدینه خلاف چیخدی، بوندان سونراکی آتیلاجاق آددیملار نه اولابیلر. تکلیفینیز نه-دیر؟

جمهوری ایسلامی ایران- فارس حاکیمیتی و نیظامی نین قورولوشو گونوندن بو نیظام و انتظامین ایداره چی شخصلری باشدا حسن روحانی و اونون کابینه سی، او جومله-دن علی یونسی اولدوغو اوچون بئلنچی اؤزلرینی ایمامزادا آدلاندیرانلاردان پای اومماق دا یئرسیز ساییلاردی. گؤروندوگو کیمی حاکیمیت سیستیمی نین نه اولدوغونو باشا دوشمدیکده انسانلار اؤزلرینی بیر اویونجاق دورومونا دوشورموش وسیله ساییلارلار. دئمک، ایران ممالیکی محروسه سینده کی دیل و مدنیتلری یاساق اولموشلار اؤزونو جمهوری ایسلامی ایران آدلاندیرمیش نیظام و اینتظامین آدی ایله طرف دئییل، فارس حاکیمیتچیلیک سیستیمی ایله طرف گؤرمه لیدیر. بو نیظامین باشیندا دونن فارس شاهلیغی، بوگون فارس شئیخلیگی اوتورماسینا باخمایاراق نیظامین نه اولدوغونو باشا دوشمزسک، صاباح دا مفکوره باخیمیندان فارس کیراواتلی و چیلپاق پان ایرانیست بیریسی اوتورا بیلر دئیه دوشونمه لیییک.

هر هانکی بیر دیل و مدنیته یاساق و قاداغا قویولماسی و اونون قالدیریب، قالدیریلمادیغی او دیل و مدنیته منسوب اولان انسانلارین اؤز دیل و مدنیتلرینه اؤنم و اهمیت وئره جکلریندن آسیلی اولان بیر یاناشما ساییلار. دئمک گونئی آذربایجان تورکلری اؤز دیل و مدنیتلری نین قایقیسینا قالماق ایستمزسه لر، اونلارا فارس حاکیمیتی و ایستعمارچیلیغی طرفیندن دیل و مدنیت آزادلیغی دئیه بیر سوغات وئریلمه گه جکدیر. بو باخیمدان گونئی آذربایجان تورکلری نین دیل و مدنیت آزادلیقلاری او توپلومون انسانلاری نین اؤز دیل و مدنیتلرینه وئره جگی اؤنم و اهیمیتیندن آسیلی اولاجاق ساییلار.

بو دورومدا چیخیش یولو نه-دیر مسئله سینه گلدیکده ایلک آشاما و مرحله-ده انسانلاریمیزی دینلی و دینسیز دئیه ایدئولوژیلره بؤلوشدورمه-دن اؤز دیل و مدنیتیمیز اساسیندا باشا سالمالیییق. بئله لیکله گونئی آذربایجان تورپاقلاریندا یاشایان تورکلر ایستر کندلر و ایسترسه ده شهرلرده مدنی درنک و انجمنلر یاراتماقلا بیر میللی توپلوم اولاراق مدنی، اجتماعی و اقتصادی ایستکلرینی زامان آخاریندا سیاسی مجرالارا داشیماغا و تشکیلاتلانماغا چالیشمالیدیرلار. مدنی و سیاسی باخیمدان تشکیلاتلانمادان فارس ایستعمارچیلیق سیستیمینه دوزنسیز و تشکیلاتسیز شخصلر اولاراق قارشی قویماق ایمکانسیز ساییلار. دئمک، گونئی آذربایجان توپلومو بیر جمع اولاراق اؤزونو حرکته گتیرمک آشاما و مرحله-سینه گیردیکدن سونرا دونیاداکی باشقا میللتلر و میللیتلرین ده تجربه-لریندن فایدالانماغی یئرلی ساییلار. بو مسئله ده کاوسووا آلبانلاری نین ده دیل و مدنیت اوغرونداکی باشاریقلی تجربه لریندن ایستیفاده ائتمک یئرلی ساییلار. بیلیندیگی کیمی کئچمیش یوقوسلاویده کی صئرب حاکیمیتی ده فارس حاکیمیتی کیمی کاسووا آلبانلارینا مدرسه-لرده اؤز دیللرینده اوخوماق شانسی وئرمک ایستمیردی. کاسووا آلبانلاری صئرب مدرسه-لرینه اوشاقلارینی گؤندرمه یه رک اؤز ائولرینده اوشاقلارینا آلبان دیلینی اؤیرتمگه باشلادیلار. سونراکی سیاسی گلیشمه لر ایسه، کاسووا آلبانلاری نین مستقیل دؤلت اولماقلارینا یول آچدی. دئمک، اؤزونو قانمازلیغا ووران نیظام و انتظام مسئوللاری ایله منفی موباریزه آپارماق و اونلارین سازی ایله اویناماماق دا بیر چیخیش یولو ساییلار.

ایشیق سؤنمز، 17.09.2014

3;ر تمایز و تقابل با زبان فارسی در نظر گرفت زیرا آن‌ ها پایه‌ های زبان فارسی اند. البته من از این مطلب نمی‌خواهم نتیجه بگیرم که زبان ترکی بماهو زبان، زبان ناقصی است زیرا خودم به‌عنوان یک ترک‌ زبان، هر روز از آن استفاده می‌کنم؛ بلکه منظورم این است که ترک‌زبانان ایران همواره به‌ فارسی اندیشیده‌ اند و بنابراین «نوعی اندیشیدن» ترکی در ایران وجود ندارد"[xiv].

دئمک، بیری نین قول اولماسی و ساتیلماسی هئچ زامان منسوب اولدوغو توپلومو قول دئیه ساتماغا برائت قازاندیرابیلمز. بو باخیمدان چاره سیزلیک باخیمیندان پیس یولا دوشموش هر هانکی بیر اخلاق پوزونتوسونا اوغرامیش بیریسی بئلنچی میللی کیملیگی و منلیگینه کورک چئویرمیش راسیست و فاشیستلردن داها دا تؤره لی و فایدالی ساییلار. دئمک، پوزقون بیریسی یالنیز اؤز جیسمینی ساتماسینا باخمایاراق مدنیت راسیستی منسوب اولدوغو میللی توپلومو و اونون میللی و مدنی دگرلرینی، یئر آلتی و یئر اوستو قایناقلارینی ایستعمار گوجلری واسیطه سی ایله سؤمورولمه سینه شراییط یاراتماغا قاتقیدا بولونار و توپلومو مدنیت سوی قیریمینا اوغراتماقدا ایستعمارچی گوجلر ایله ایش بیرلیگی ائدر و یاریشماغا چالیشار.  مصفطی نصیری فارس مدنیت راسیستلیگی مقوله سینی توجیه ائدرکن یازار:

 "شاید یک تبریزی با یک کردستانی به دو زبان سخن بگویند اما بدون کوچک‌ ترین تردیدی، هیچگونه اختلاف و تمایز فرهنگی میان آنها نیست. زبان ترکی و هکذا همه زبانهای دیگر در مقام اندیشیدن، تعابیر فرهنگی خود را از زبان فارسی - عربی وام گرفته و می‌ گیرد. شما اگر به اشعار ترکی شاعرانی مثل واحد تبریزی، فضولی و شهریار و .... مراجعه کنید، این نکته را به وضوح می‌ بینید که تمام تصاویر شعری آ‌ن‌ها در اکثر موارد عینا همان تعابیر و صور فارسی - عربی و در موارد معدود نیز ترجمه تعابیر فارسی - عربی است"[xv].

اوسته گؤروندوگو کیمی فارس مدنیت راسیستلیگی اساسیندا مصطفی نصیری ذهنیت باخیمیندان اؤزونه اویقون هر هانکی بیر تورک یوخسا کورد کؤکنلی بیر شخص اوزره حؤکوم وئرمگه چالیشار و عربجه نین تورک دیلی اوزره بؤیوک اتکی و تأثیریندن سؤز آچارکن تورک و عرب دیللری نین فارس دیلی و مدنیتی اوزره نه اؤلچوده تأثیر ائتدیکلرینی گؤز آردی ائتمیش مقامدا یئر آلار. دئمک، دیل مقوله سی تحصیل اساسلی ماهیت قازانابیلمه سینه باخمایاراق هر هانکی دیلین اؤزونه گؤره سؤز ایفاده سی و قابیلیتی وار. اؤرک اولاراق:

دئمک، اوسته کی تورکچه اگلم و فعللرین یئرینه فارسچادا "زدن، خوردن، انداختن" ماهیتلی یاردیمجی فعللر ایله قونداریلمیش ایفاده لر تؤرتمک تورک دیلی نین قایداسینا اساسلانمیش دئییل. فارس مدنیت راسیستلری بوگون ائتدیگی خطانین تملینی منوچهر مرتضوی آدلی بیر آزقین، "بنیاد موقوفات محمود افشار یزدی" طرفیندن مجانی یایینلاتدیغی "زبان باستان آذربایجان" آدلی کتابیندا فارس سینتاکسیندا آختاریب تاپماق اولار.  بو باخیمدان فارس مدنیت راسیستلری نین فارسچادان چئوریلمیش "ییخیلماق" یئرینه: یئره دگمک (زمین خوردن)؛ "آلداتماق" یئرینه: اله سالماق ( کسی را به دست انداختن) و بو کیمی ..." ایفاده لر تورکچه ماهیتلی اولمادیقلارینا باخمایاراق تورکچه نین ایلاستیک و اویوملو بیر دیل اولدوغونون گؤرونتوسو ساییلار. فارسچا تحصیل آلمیش انسانلار، بعضی دوروم و حاللاردا بیلینج آلتی اولاراق آنا دیلی نین اتکی و تأثیریندن اوزاقلانابیلمه یه رک "غلط" فارسچا دانیشماغا زورلارنار، اؤرنک اولاراق:

"برای اینکه سنی گؤروم گلدیم بورا (تورکچه: سنی گؤرمک اوچون بورایا گلدیم)- آمدم اینجا که، ترا ببینم".

اتک یازیلار:

[i]           ایشیق سؤنمز، ایرانویچ یوخسا ائران وئژ (پامیر): http://www.isiqsonmaz.com/54.htm

[ii]           ایشیق سؤنمز، ایران دؤلتی و ایران دیل قوروپو آدی نین اورتایا آتیلماسی: http://www.isiqsonmaz.com/Seite269.htm

[iii]          ایشیق سؤنمز،   آذربایجان مشروطه حرکاتی نین یئنیلمه سی نین سونوچ و نتیجه سی اولاراق فارس ایستعمارچیلیغینا گئدن یول: http://www.isiqsonmaz.com/Seite257.htm

[iv]          مصطفی نصیری، ایران و انیران، http://fararu.com/fa/news/253431/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86

[v]           ناصر فکوهی، «فتیله»ای که نباید شعله شود : http://fararu.com/fa/news/252840

[vi]          باخ اوسته، مصطفی نصیری، ایران و انیران.

[vii]          باخ اوسته، مصطفی نصیری، ایران و انیران.

[viii]         باخ اوسته، مصطفی نصیری، ایران و انیران.

[ix]          باخ اوسته، مصطفی نصیری، ایران و انیران.

[x]           اکبر عبدی آدلی فارس مدنیت راسیستی منظور اولونار.

[xi]          ناصر فکوهی، «فتیله»ای که نباید شعله شود : http://fararu.com/fa/news/252840

[xii]          باخ اوسته، مصطفی نصیری، ایران و انیران.

[xiii]         باخ اوسته، مصطفی نصیری، ایران و انیران.

[xiv]         باخ اوسته، مصطفی نصیری، ایران و انیران.

[xv]          باخ اوسته، مصطفی نصیری، ایران و انیران.

ایشیق سؤنمز، 23.11.2015