"آذربایجان" یوخسا "آزربایجان"

 

آذربایجان کلمه سینده کی "ذ" حرفینی عربجه قلمه آلاراق بو کلمه نی "آزربایجان" بیچیمینده یازانلار وار. عربجه "د" و "ذ" حرفلری نین بیربیرلرینه یاخین پَلتَک بیچیمده تلفظ اولدوغونو بیلیریک. بونون اوزرینه قدیم تورکچه-ده کلمه لر آراسیندا "د" ایله ایفاده اولونموش و یازیلمیش کلمه لرین زامان آخاریندا "ی" حرفینه دؤنوشدوکلرینی ده بیلیریک؛ اؤرنک اوچون قدیم تورکچه-ده "آداق" بوگون دیلیمیزده "آیاق"(ف. پا) ایفاده اولونار. بیلیندیگی کیمی آیاق کلمه سی بوگون خلج تورکچه سینده "هاداق"(آیاق) ایفاده اولونار (خلج تورکچه سی فارسچانین تضییقینه اوغراماسینا باخمایاراق قدیم تورکچه نین بعضی دگرلرینی اؤزونده قورویوب ساخلامیشدیر). باشقا یاندان محمد بلعمی نین سامانیلر درباریندا "تاریخنامه طبری" آدلی دئیه عربجه-دن فارسچا چئویرمیش متینلرینده "آذربایجان" کلمه سی "آذربایکان/آذربایگان" یازیلدیغینی دا بیلیریک. محمود قاشقارلی نین یازدیغی دیوان تورک کتابیندا "آذربایگان" کلمه سی یئرینه "آذربادکان/آذربادگان" یازدیغینا دا تانیق و شاهید اولوروق. دئمک، قدیم تورکچه-ده "آیاق" یئرینه "آداق" ایشلندیگینی نظره آلارساق، "دیوان لغت الترک" کتابیندا "آذربایگان" یئرینه "آذربادکان/آذربادگان" یازیلدیغی بو کلمه نین ایفاده سی نین فارسچا "آذربایگان" کلمه سیندن داها دا قدیم اولدوغونو اورتایا قویار. بئله لیکله "آذربادگان/آذربایگان/آذربایجان" کلمه لرینده ایشلنمیش "ذ" حرفی نین کؤکونو اؤیرنمدن "آذربایجان" آدینی گونوموزه دک یازلدیغی کیمی "آذربایگان/آذربایجان" یازماق بیلیم آچی و زاویه-سیندن ده دوغرو و دوزگون قلمه آلینار!

 

ایشیق سؤنمز، 03.03.2018

 

آذربایجان کلمه سینده کی"ذ" حرفینی "ز" یازانلارین دقتینه!

 

بعضیلری "آذربایجان" کلمه سینده کی "ذ" حرفینی "ز" یازمانی فارس ایستعمارچیلیغینا بیر مدنی اعتراض علامتیدیر دئیه اؤز یانلیش عمل و داورانیشلارینی توجیه ائتمگه چالیشارلار. بونلار تاریخ بویو فارسلارین مستقیل الیفبالاری اولمادیغیندان بلکه ده خبرسیز یاشارلار. فارسچاداکی گونوموزه یئتیشمیش بیرینجی قایناقلار سامانیلر درباریندا عرب الیفباسی ایله یازیلمیش. سونرا دا فارسچا بیر دیوان دیلی کیمی تورک شاهلیقلاری آتلاری نین اوزنگیسینده بوگونکو ایران ممالیکی محروسه سینه گتیریلمیش بیر مهاجر دیل اولموش. دئمک، فارس ایستعمارچیلیغینا قارشی قویارکن کلمه لرده کی حرف تحریفینه یول آچماق دوزگون ساییلماز. بو کلمه لرده کی حرفلرین یازیلیشی بو کلمه لرین کؤکونو تاپماق اوچون بیر وسیله ساییلارلار. اوسته لیک دیلیمیزده "ذ" حرفی نین اولمادیغی مسئله سینه گلدیکده عرب الیفباسیندان لاتین الیفباسینا کئچیله جگی گونه دک عرب دیلیندن دیلیمیزه قوناق گلمیش و یئرلی اولموش کلمه لری اوخوناقلی و آنلاشیلار بیچیمده  یازماق اوچون "ذ" حرفینی ده "ط، ظ، ض و ث" حرفلری کیمی دوزگون یازماغا مجبور ساییلاریق. اؤرنک اوچون: آذان؛ آذانچی، ذکر (ذیکر) ائتمک، ذلت (ذیللت)، ذلیل، ذهن، ذوق... طغیان/طوغیان، طالع، طریقت؛ ظولم/ظولوم، ظلمت/ظولومت؛ ضایع، ضد، ضدیت، ثواب، ثبت، ...

ایشیق سؤنمز، 03.03.2018