شیعه لیک و ایرانیت دئیه فارس ایستعمارچیلیغی

علی شریعتی و فارس شعوبیه چیلیگی 13

کئچمیش دانیشیقلاردا علی شریعتی نین بوتون همی غمی ایران ممالیکی محروسه سینی فارس دئیه قلمه آلماق، بو اساسدا غزنه لیلردن باشلایاراق صفویلره دک فارسچانی بو ممالیکی محروسه یه گتیرمیش تورکلوگو اؤزگه و خاریجی عنصور قلمه آلدیغی اوزره بیلگی وئردیک. بو دانیشیقدا ایسه علی شریعتی نین ایستر صفویلیک و ایسترسه ده شیعه لیگین اماملاریندان بیری ساییلان "امام حسین"ه ایرانیت دونو گئیدیرمه سی اوزره بیلگی وئرمگه چالیشاجاییق، اوخویوروق:

" اؤرنک گؤستریله جک و چوخ آنلاملی و معنالی (ایرانیت) مفکوره سی تمثیلی اولموش بیر اتفاق شاه عباس زامانی باش وئرمیش. او دا بئله اولموش: عاشورا گونو ایله نوروز بایرامی بیر گونده اوزلشرلر (بیر گونه تصادف ائدرلر). بورادا ملیت ایله مذهب بیربیرلرینه ضدیت اولوشدورار. باشقا سؤزله ملیتی تمثیل ائدن بایرام، مذهبی تمثیل ائدن یاس توتماق ساییلار. نه ائتمک لازیم؟ بویه اوغوللاری (آلبویه) اولسایمیش، فیکیرلشمدن یاس توتارمیش. ائله جه ایرانیت حرکتی اؤرنک اولاراق صفاریلر اولسایمیشلار، بوگونو بایرام توتارمیشلار. بو گلدیگیمیز قناعته باخمایاراق ایرانلی شیعه حرکتی عاشورا گونونو عاشورا، سونراکی گونو (محرم آیی نین اون بیرینی) بایرام و شادلیق ائتمیشلر. بو اولای و اتفاق بو حرکتین ملیتی مسلمانلیغا و مسلمانلیغی ملیته قوربان ائتمدیگینی گؤسترر. صفویلیگین بو ایرانچیلیغی بیلینجلی و شعورلو بوی آتدیغی و بیتدیگی یئره آرخالانار. بو گلیشمک (پیش آمد) حرکتی نین خاصیتی و صفتی دئییل، تمل و اساس گؤتوردوگو بیر ایدئولوژی و دوشونجه نی قبول ائتدیگی و بونلار اونون حرکتی نین گؤسترگه سی اولدوقلاری اوچون حیاتا کئچر. شیعه مذهبینه آرخالاندیغی کیمی ملتین ده بیلینج و شعورونا آرخالانار. ملیت ایله مذهب ایکیسی بیرلیکده ایکی اصل کیمی قبول اولدوقدا ایلک مذهبه اؤنجه لیک و تقدم حقی وئریلر"[i] .

اوسته گؤروندوگو کیمی شاه عباس قوشونونو اولوشدوران شاهسون طایفالاری اوچون ایل بایرامی و بیر گلنک و گؤرنک اولاراق قیشین چیخماسی و یاز گلیشینی بایرام توتماق قاچینماز بیر فاکت ساییلدیغی نی علی شریعتی درک ائتمز. علی شریعتی ولتئر هینتس واسیطه سی ایله 1933 اونجو اورتایا آتیلمیش و باشقا فارس مؤلیفلری طرفیندن قاباردیلاراق شیعه لیک و فارسلیق آنلاییشی نی ملی فاکتورلار دئیه قلمه آلماغا[ii]، سنتی ایل بایرامی "نوروز" دؤنمینده باش وئرمیش بیر گؤرونومو و تظاهورو فارس ملیتچیلیگی اوچون توجیه ائتمگه چالیشمیش.  بیلیندیگی کیمی "نوروز" فارسلارا خاص بیر بایرام دئییل، "نوروز" آنلاییشی بیر گلنک، گؤره نک، عادت و عنعنه اولاراق باشقا کولتورلردن ایران دیل قوروپونا و مخصوصا فارسچایا داشینمیش بیر مدنیت سمبولو ساییلار.

"نوروز" آدی مطرح اولدوقدا بو سؤزجوک و کلمه بوگون فارسچا گؤرونسه ده، "نوروز" سؤزجوگو قورولوش و "فونئم" باخیمیندان فارسچا بیر کلمه دئییل، ایچه ریک (محتوا) باخیمیندان هر هانکی بیر دیلدن اولدوغو کیمی فارسچایا داشینمیش و چئوریلمیش بیر مدنی کلمه (Culture word, Kulturwort) ساییلار. دئمک، فارس دیلی نین صفت و موصوف قورولوشونا اساسن فارسچادا صفت آددان اؤنجه ایشلنمدیگی اوچون "روز نو" کلمه سی بیتیشیک "نوروز" یازیلماسینا باخمایاراق هر هانکی بیر دیلدن صفت و موصوف "یئنی گون (نو روز)" دئیه فارسچایا چئویریلمیش (ترجومه اولونموش) بیر ایشلک یانلیشلیق و فارسچا دئسک، "غلط رایج" ساییلار. بو ایشلک (رایج) غلط کلمه نین فارسچادا یئرینه اوتورماسی "نو روز" بایرامی نین تاریخی باخیمدان "ایرانیت" و "فارسلیق" ایله ایلگی و ایلیشگی  سی اولمادیغینی و یالنیز چئویرمه و ترجومه یولو ایله "ایران دیل قوروپو"نا منصوب اولموش خالقلارا باشقا حاکیم خالق و حاکیملر طرفیندن آشیلاندیغی و تحمیل اولدوغو سرگیله میش مقام ساییلار. دئمک، تورکچه "یئنگی گون و یئنی گون" یوخسا فارسچا "نو روز" دئیمی و کلمه سینی بیلینجلی اولاراق "ایرانیت" باشلیغی آلتیندا فارسلیغا نسبت وئرمگه چالیشان ذات اصلینده اؤز مدنی اولدوغونو دئییل، بیلینجلی بو ایشی حیاته کئچیرمگه چالیشارسا، هر هانکی بیر مدنیتدن آلینمیش گلنک و گؤره نکلری فارسلیغا چیخماقلا "مدنیت اوغروسو" اولدوغونو دا سرگیلمیش اولار.‌ دئمک، سؤز قورولوشو باخیمیندان فارسچا دا اولان نیمروز (نیم روز) و سیمرغ (سی مرغ) ایله نوروز (نو روز) کلمه لری آراسیندا قئرامئر بنزرلیگی تاپماغا چالیشانلار "سای" ایله "صفت" آنلاییشی نی دا درک ائتمیش دئییللر. اوسته ایشاره اولوندوغو کیمی "نو روز (یئنی گون)" دئییمی ایران دیل قوروپو آدینی داشییان خالقلارا خاریجدن آشیلاندیغی و تزریق اولدوغو و بو "یئنی گونو (فارسچا: روز نو)" قوتلاماق مسئله سی ده ایستر اورتا آسیاداکی و ایسترسه ده تاریخی ایران ممالیکی محروسه سینه حاکیم کسیلمیش تورک خالقلاری آراسیندا اورتاق ساییلدیغی اوچون بو بایرام "ایرانیت" آدینی یئدک چکمگه چالیشان دیل و مدنیت صاحابلارینا تورکلر طرفیندن تاریخ سورجینده باغیشلانمیش بیر "طبیعت بایرامی" آدی ساییلار. بو طبیعت بایرامی داها آرتیق مال و حئیوان ساخلاماق ایله مشغول اولان و بایراما بیر آی قالا گون سایماغی اؤزلری اوچون بیر گلنک و گؤره نک حئساب ائدن تورک خالقلارینا اؤزگو و خاص بیر گون ساییلار. بیلیندیگی کیمی ایرانداکی تقویم ساییمی دا اوغوز تورکلریندن اولان سلطان جلال الدین ملک شاه بن سلجوق طرفیندن قبول اولونموش و گونوموزه گلمیش بیر تقویم ساییلار. دئمک، فارس دیلی دیوان دیلی اولدوغو و "یئنگی گون" غلط رایج دئیه فارسچایا "نو روز" چئویریلمیش و "نوروز" کلمه سی بیچیمینه دوشموش بیر آد ساییلار. دئمک، هرهانکی بیر دیل و مدنیتدن آلینمیش گلنک، گؤرنکلری، عادت و عنعنه لری ملی فاکتور دئیه قلمه آلماق، باشقا ملی وارلیقلاری بو مدنیتدن یوخسول قلمه آلماغا چالیشماق عادی انسانلار اوچون آنلاییشلا قارشیلانسا دا، اوخوموش کسیم اوچون باغیشلانماز خطا ساییلار.

دئییشلره گؤره فارسچا "هفت سین" تورکچه-دن آلینمیش "یئددی سین/ یئددی سینی(یئددی سی بیرلیکده)" دئیم و اصطلاحی نین ترجمه سیدیر! قدیم اینانجلارا گؤره یئددی تکمیللیک علامتی اولدوغو اوچون، انسانلار ایل بایرامیندا دا "یئددی نعمت" دئیه دوشوندوکلرینی بیر آرایا گتیره رک بایرام توتارلار. دئمک، "یئددی تور  و یئتدی نوع طبیعتده اولان اشیاءلاردان ، اؤرنک اوچون یئیه جک یئرینه گؤی گؤیه رنتی، ایچه جک یئرینه سو، آغری کسیجی یئرینه ساریمساق و باشقا شئیلر...." بیر آرایا گتیریلر.

یئددی آنلاییشی یالنیز ایل دگیشیمی اوچون دئییل، اؤرنک و مثال اولاراق قدیم انسانلارین آنلاییشینا گؤره "گؤیون یئددی قاتی"، "یئر یئددی ترکی (آلت قاتی)"، "یئددیلمک. قدیم اوشاقلار مریض اولدوقدا اونلارین کورگینده پارچانی یئددیلر و پارچانی کسرمیشلر. بئله لیکله اوشاغین خسته لیک مریضلیگی آتلایاجاغینی آرزو ائدرمیشلر. بو اینانجلارین هامیسینی "یئددی" کلمه سی نین تکمللیک علامتی اولدوغونو اورتایا قویار. بونلار هامیسی طبیعت انسانی نین معده گوجو اینانجلارینا اساسلانمیش دونیا گؤروشونون بیر پارچاسی ساییلار. سونرالار تورکچه-دن "یئددی سی" دئییمی فارسچایا "هفت سین" دئیه تورکلر طرفیندن چئوریلمیش و ترجومه اولونموش بیر ایشلک و "رایج غلط" ساییلار. بئله لیکله فارس عوامفریبلری بو مسئله-دن فایدالاناراق فارسلیق اوچون بیر کلتور آنلاییشی اورتایا قویموش و بوگوروشو فارسلیغا عایید ائتمیشلر. دئمک، مسئله یئددی سینی (هفت سینی) حاضیرلاماق دئییل، یئددی مختلیف شئییی بیر آرایا گتیرمک و یئنی ایلی قارشیلاماق اوچون حاضیرلیق ایشلری نین سونا چاتماسی و یئنی ایلی قبول ائتمک اوچون حاضیرلیق خبری و مساژی وئرمک منظور اولونار. اونا گؤره ده بونلارین هر بیریندن بیر آز بیر بشقابا قویارلار و اونلاری بیر سفره یه دوزرلر.

دئمک، صفویلرین آذربایجان تورکو اولدوقلارینی نظره آلار، صفوی شاهلیغی درباریندا و قوشونوندا بیله تورکلوگون حاکیم بیر دیل و کولتور اولوغونو قبول ائدرسک، تاریخده باش وئرمیش بئله بیر گلیشمه نی فارس ملیتچیلیگنه نسبت وئرمگه چالیشماق عقل و منطیق داییره سیندن اوزاق گؤرونر.  علی شریعتی نین بو یانلیش یوروم و تعبیرلری اساسیندا اؤزلرینی پهلوی حاکیمیتی نین سونلاریندا  "ایران ملی و مذهبیلری" دئیه آدلاندیران محفل مهدی بازرگان باشچیلیغی ایله "ایران آزادلیق نهضتی" آدی ایله فارس جبهه ملی محفلیندن آیریلاراق یئنی تشکیلات قورموشلار. انقلاب اسلامی باش وئردیکدن سونرا نهضت آزادی تشکیلاتیندان "موباریز مسلمانلار حرکتی (جنبش مسلمانان مبارز ایران)" دئیه حبیب الله پیمان باشچیلیغی ایله ایکینجی بیر تشکیلات اورتایا چیخمیش. بونلار هئچ بیری ایران ممالیکی محروسه سینده کی بوتون ائتنیک و ملی توپلوملارین دیل و مدنیتلرینی هامیسینی تمثیل ائتمز. بونلار ملی و مذهبی  محفللر اولدوقلارینا باخمایاراق یالنیز فارسلیغی تمثیل ائدن فارس ایستعمارچیلیق مفکوره سی ایله یوغرولموش فارس ایستعمار محفللری و تشکیلاتلاری ساییلارلار.

امام حسین نین ایرانلی روحو!؟

علی شریعتی فارسلیق و تشیع علوی دئیه آدیمینی داها قاباغا قویماغا چالیشاراق عرب کؤکنلی امام حسینه "ایرانیت روحی" وئرمگه چالیشار، اوخویوروق:

"امام حسین نین کافیرلره قارشین ساواش آچماسی اونون ایرانلی روحونون تجلی ائتمه سی ساییلار. (چونکی امام حسین) ایرانا طرف حرکت ائدر. مختارین امام حسین نین قانی نی آلماق اوچون باش قالدیرماسی، بیر سایدا ایرانلیلارین موختار حرکتینه قوشولماسی بونو گؤستریر: - ایران ملتی باسقی آلتینا آلیندیقدا "شیعه" باش قالدیرار. صفوی حرکتی او آغاجین وئردیگی یئمیش و میوه ساییلار. بو اساسدا صفویلیک قاباقکی زمینه ایله یئنی بیر باشلانقیج یاراداراق عثمانلی دؤلتی ایله اوز اوزه دورار و مقابله ائدر"[iii].

علی شریعتی منصور حلاجی "فنا فی الله، اَنَ الحق" مقوله سینده قیناماسینا و اونو ائلئمینه اولموش[iv] و اؤزگه لشمیش بیر مریضه بنزتمه سینه باخمایاراق اوسته گؤروندوگو کیمی بو ذات شیعه لیکده "شهادت و آزادلیق" مظهری دئیه تانینمیش امام حسینه بیر ائلیمنه اولموش و عربلیگه اؤزگه لشمیش "روح صفتی" نسبت وئرمگه چالیشار (باخ اوسته: امام حسین ... گرایش روحی ایرانی اوست)، بئله لیکله مارکسیستلرین سیاست دونیاسیندا "هدف وسیله نی توجیه ائدر" آنلاییشینا قاپیلمیش گؤرونر. دئمک، هدف فارس ملیتچیلیگی و فارس ایستعمارچیلیق وارلیغیدیرسا، انسانلارین اینانجلاریندان فایدالانماق و اونلاری اله سالماق و تحمیق ائتمک ده جایز ساییلارمیش!!!

المختار ابن اَبی عُبید الثقی نین امام حسین نین انتقامی نی آلماسی ایسه "ایرانیت" آنلاییشی ایله ایضاح ائدیله جک دئییل. بیلیندیگی کیمی امام حسین کوفه لیلرین دعوتلیسی اولاراق کوفه شهرینه گلملی ایمیش. ابن زیاد امام حسین نین کربلادا قاباغینی کسه رک کوفه یه گئتمه سینه مانع اولماسی و شام خلیفه لیگینه امام حسین و یانینداکیلارین تسلیم اولمالارینی ایستمه سی و نتیجه ده کربلا حادیثه سی نین باش وئرمه سی گؤزلنیلن تراژدی و غملی حادیثه لردن ساییلارمیش. دئمک، مختار و یانچیلاری اؤنجه-دن امام حسینی کوفه شهرینه شام خلافتینه قارشی دعوت ائتمیشلرمیش. بو گلیشمه لری نظره آلاراق شام حؤکومتی بو سیاسی گلیشمه لردن خبرلی اولموش بو حرکتی توخومدا دوغولمادان بوغماغا چالیشمیش. مختار ثقی نین باش قالدیرماسی ایسه بو حرکته ایکینجی باشلانیش وئرمک ساییلارمیش. بئله لیکله مختار اؤز یانچیلاری نی، طرفدارلارینی اؤز یانینا آلاراق و بیر چوخ موالینی (عرب اولمایانلاری) پول ایله اجیر ائده رک میلادین 685-اینجی ایلی اوکتوبر آیی نین اون سکیزینده خلیفه عبدالله ابن زبیرین یانچی سی و طرفدارلارینی کوفه شهریندن ائشیگه تؤکمگه و کوفه-دن شرقه دوغرو، بوگونکو ایران ممالیکی محروسه سی نین بیر بؤلومونو ده اله کئچیرمگه باشارمیش. بو گلیشمدن سونرا مختار موالی نی قدرته اورتاق ائتمک ایستر و اؤز بایراغی آلتیندان اولانلاردان وئرگی و مالیات آلماغا چالیشارکن، مختار طرفدارلاری اولان عربلر بو ایشه قارشی چیخماغا باشلامیش. بئله لیکله مختار ثقفی خلیفه یانچیسی اولان مصعب بن الزبير بن العوام طرفیندن یئنیلگه یه و هزیمته اوغرامیش.[v] اوسته لیک امام حسین و یزیدین قارشی دورماسی کفر و ایمان مسئله سی دئییل، سیاسی حاکیمیتچیلیک مسئله سی اولموش. بو حاکیمیت ساواشی معاویه نین حضرت علی حاکیمیتینه بیعت ائتمکدن بویون قاچیرماسی ایله باشلامیش. چوخلو قانلار آخدیقدان سونرا  حضرت علی نین حاکیمیتدن  عزل ائدیلمه سی ایله سونا چاتمیش دئییل، امام حسن یزید ایله ساواشماقدان اوزاق دورارکن امام حسین حاکیمیتچیلیک مسئله سینی داوام ائتمکده قرارلی اولدوغو اوچون کوفه لیلر اونو کوفه شهرینه دعوت ائتمیشلر. بو آرادا یزید بو مسئله-دن خبر الده ائده رک بیر سایدا قوشون ایله امام حسین و کاروانی نین کوفه یه گئتمه سی نین قارشیسینی آلاراق بیعت ائتمه سینی ایستدیگی اوچون  ساواش باش وئره رک ایکی دنگه سیز و برابرسیز گوجون سونوچ و نتیجه سی فاجعه یه یول آچمیش. اوسته گؤروندوگو علی شریعتی نین ایلری سوردوگو فاکتلار تاریخ حادیثه لری ایله باغلاشاجاق دئییل، عواملارین و اصفهانداکی ماللا مجلیسی نین آنلاتدیغی داستان ماهیتی داشییار.

صفویه نهضتینه گلدیکده آذربایجاندا حاکیمیت اوغروندا باشلانمیش شیعه (قاراقویونلو) و سنی (آق قویونلو) ساواشی نین سونوچ و نتیجه سی نی فارسلیغا باغلاماق دا فارس مؤللیفلری طرفیندن تاریخ جعل ائتمه نین باشقا بیر آشاما و مرحله سی ساییلار. او دا آذربایجان تورکلوگونون اؤزو تاریخینی یازمادیغی و مئیدانی فارس و فارس مدنیت راسیستی اولان جعلیاتچیلارا بوش بوراخماسیندان ایلری گلن مقام ساییلار. آذربایجان تورکلوگونون ساواشی ایسه ایلک آشاما و مرحله-ده شیعه و سنی ساواشی دئییل، حاکیمیتچیلیک و حاکیمیت داییره سینی گئنیشلندیرمک ساواشی اولموش. بو ساواشین تمل و اساسینی اوزون حسن آق قویونلونون عثمانلی پادشاهی اولان سلطان محمد فاتح توپراغی نی باسماسی ایله قویولموش. آنجاق سلطان محمد فاتح اوزون حسن علیهینه قوشون چکرکن، اوزون حسن ده سنی اولدوغو اوچون بو ساواشدان بویون قاچیرمیش. آق قویونلو ضعیفلرکن اردبیلده کی قارداشلیق اوجاقلاری باشلاریندا شاه اسماعیل تبریز شهرینی ایشغال ائتمک و حاکیمیته گلمک ایله شیعه لیک حاکیمیت ساحه سینه قالدیریلمیش. آرادا اولان فرق بو: آق قویونلولار و آنادولو تورکلوگو اوزون حسن زامانی سنی اولدوقلاری اوچون آق قویونلولار عثمانلیلار ایله ساواشا گیرمک ایسته مه میش. بئله لیکله سلطان محمد فاتحین بیر اشارتی ایله اوزون حسن قارادنیز قیراقلاریندان گئری چکیلمه لی اولموش. بونا باخمایاراق آق قویونلو و قاراقویونلو آراسیندا گئتدیگی شیعه و سنی ساواشلاری و اولان تبلیغاتلارین سونوچ و نتیجه سی اولاراق آنادولودا علویلیک آنلاییشی گلیشمگه و یاییلماغا باشلامیش.  بئله لیکله عثمانلی مفتیلری شاه اسماعیل، قیزیلباش و شاه اسماعیل باشچیلیق ائتدیگی روحانی کسیم ایسه سلطان سلیم و عثمانلی علیهینه فتوا وئرمگه و بیر بیرلرینی کافیر آدلاندیرماغا باشلامیشلار. چالدیران ساواشیندا شاه اسماعیل باشچیلیق ائتدیگی قیزیلباش اوردوسو عثمانلیلاردان ساغالماز بیر یئنیلگه و شکست ضربتی آلدیغینا باخمایاراق آنادولوداکی قیزیلباشلار شاه اسماعیل یانچیسی اولدوقلارینی گیزلی توتمامیشلار. بو دوغرولتودا ائشیدیریک:

"خضر پاشا بیزی بردار ائتمدن ---- آچیلین قاپیلار شاها گئدلیم
سیاست گونلری گلیب یئتمدن -- --آچیلین قاپیلار شاها گئده لیم".

بو شعرلرین دئییلمه سی نی  کیمیسی حضرت علی یه نسبت وئرسه ده، کیمیلری ده صفوی شاهلیغینا نسبت وئرمگه چالیشمیش،

گؤروندوگو کیمی بو حرکت ملت؛ او جومله-دن "ایرانیت" آنلاییشی اساسیندا دئییل، قدرت و مذهب اساسلی بیر آنلاییش حرکتی اولموش. بو دا مذهبین سیاسته وسیله اولماسی ایله ایضاح ائدیله بیلر.

ایشیق سؤنمز، 15.09.2018