شیعه لیک و ایرانیت دئیه فارس ایستعمارچیلیغی

علی شریعتی و فارس شعوبیه چیلیگی  21

کئچمیش دانیشقدا علی شریعتی "بازشناسی هویت ایرانی- اسلامی" کتابیندا "بیماری روحی" آد وئردیگی مدنیت راسیستلیگی اوزره ایضاح وئردیک[i]، علی شریعتی نین آماجی "ایرانیت و ایران فرهنگی" دئیه ایران ممالیکی محروسه سینده کی ملی و ائتنیک توپلوملاری "فارس مدنیتی یوخسا فارس مدنیت راسیستلیگی" اطرافیندا بیرلشدیرمک و اونلاری فارس ملتی کیمی تقدیم ائتمک اولموش. بو دوغرولتودا داها آرتیق ایضاح وئرمک اوچون آذربایجان تورکلوگوندن اولموش فارس مدنیت راسیستلری نین گؤروشلریندن حرکت ائده رک مسئله یه آچیقلیق گتیرمک لازیم گؤرونر. قیرقیز یازاری چینگیز آییتماتوف بو موجودلاری مانقوزد دئیه قلمه آلمیش. غرب ادبیاتیندا حاکیم مدنیت راسیستلیگی دئیه بو آنلاییش بیلیم اوجاقلاریندا تعریف اولونموش. یئری گلمیشکن مدنیت راسیستلیگی اوزره ایضاح وئرمک یاخشی اولار دئیه دوشونورم.

مدنیت راسیستی: منسوب اولدوغو توپلومون دیلی، مدنیتی و میللی کیملیگینی کیچیمسه گن (تحقیر ائدن) و هر هانکی باشقا و آیری حاکیم دیل و مدنیتی اوستون توتماغا چالیشان و اونو اوستون میللی کیملیک کیمی تبلیغ ائدن شخص بیر مدنیت راسیستی ساییلار.

حاکیم مدنیت راسیستلیگی:  حاکیم دیلی و مدنیتی منیمسه میش، محکوم دیل و مدنیت صاحابلارینی حاکیم دیل و مدنیت سیاستی ایله ایضاح ائتمگه و توضیح وئرمگه چالیشان هر هانکی بیر شخص و سیاسی قوروپ، داورانیش و رفتار باخیمیندان محکوم اولماق سیاستینه تابع توتولموش دیل و مدنیتلر اوزره دانماق و انکار ائتمک سیاستی یئریتدیگی و تبلیغ ائتدیگی اوچون حاکیم  مدنیت راسیستلیگینه باغلی بیر شخص یوخسا  سیاسی محفل ساییلار.

حاکیم مدنیت راسیستلیگی یوخسا مانقوردلوق داورانیش و رفتار باخیمیندان بنزر اولسالار دا، اونلارا وئریلمیش آد و ائتیکئت مملکتلردن مملکتلره باخدیقدا بیربیرلریندن فرقلی ساییلار. دئمک، روسیه فئدراسیونوندا روس اولمایان ائتنیکلره منسوب اولان، آنجاق اؤزونو بیر روس کیمی تقدیم ائدن بیر انسان، اؤرنک اولاراق چئچن، تاتار، باشقورد یوخسا قوزئی آذربایجان تورکونه، روسلوغو ملی کیملیک دئیه قبول ائتدیکلری اوچون روس مدنیت راسیستی آدی وئریلرکن فارسلیق حاکیم اولموش ایران ممالیکی محروسه سینده اصلیتی تورک، عرب، بلوچ و باشقا ائتنیکلردن اولان، آنجاق اؤزونو فارس دیلی و مدنیتی ایله تانیملایان و منسوب اولدوقلاری دیل و مدنیتی کیچیمسه گن و تحقیر ائدن شخص، هر هانکی بیر سیاسی بؤلوک و قوروپ فارس مدنیت راسیستلیگی محفلینه باغلی ساییلار.

حاکیم مدنیت راسیستلیگی

علی شریعتی شخصلره حاکیم اولموش مدنیت راسیستلیگینی "اؤز کیملیگیندن قاچما (از خودگریزی)" قلمه آلماسینا باخمایاراق هر هانکی بیر دوشونجه و روحیه نی اووسونلاماق (شکار ائتمک) بیر نوع ملی کیملیک و منلیک تئرورو ساییلار. یئری گلمیشکن ایلک اولاراق علی شریعتی نین گؤروشونو اورتایا قویاق و اونو ایردَلمگه (تجزیه و تحلیل ائتمگه) چالیشاق، اوخویوروق:

"(اؤز کیملیگیندن قاچماق) بیر عموم روحی خسته لیک (بیماری روحی) ساییلار. بو خسته لیک ایستر مستقیم، ایسترسه دولاییلی (غیر مستقیم) مدنیت راسیستلیگینه توتولموش توپلوملار اوچون یایقین (سرایت ائتمیش) و کئچرلی ساییلار. بیر بؤیوک آفریقا رهبری نین کتابیندا اوخودوم؛ یازمیش: - پاریس خیابانلاریندا منیم بیر وطنداشیم فرانسه لی دوستو ایله گزرکن گؤزو آیری بیر وطنداشا دوشر و اوندان نفرت ائتمزسه، اوندان تانیشلیغینی ویا وطنداش اولدوغونو دانماغا چالیشمازسا، اونا خاریجی دوستوندان داها دا آرتیق بنزرلیک و آنلاییش گؤستررسه، من اؤز ملتیمین مستقیل اولماسینا مطمئن اولاجاغام"[ii].

علی شریعتی نین آد وئردیگی "روح خستلیگی (بیماری روحی)" اصلینده روح خستلیگی دئییل، حاکیم مدنیت طرفیندن ایستعمار آلتینا آلینمیش توپلومون عضولرینه آشیلانمیش (تزریق اولونموش) آشاغیلیق کوملپلئکسی اساسیندا عمل ائدن بیر تور (بیر نوع) ملی منلیک و کیملیک تئرورونا معروض قالماق داورانیشی ساییلار. بو اساسدا حاکیم و ایستعمارچی کولتور داییره لری یئرلی دیل و مدنیت صاحابلارینا  اؤز دیل و مدنیتلرینده بیلینج و شعور صاحابی اولماقلارینا مانعچیلیک تؤرتمگه و اونلارا حاکیم دیل و مدنیت اساسیندا تشویق و تمجید ائتمک امکانی اختیارلاریندا قویماقلا اونلاری اؤزلری بیلمدن بیله اؤز ملی کیملیک و منلیکلرینه دوشمن مقامینا دورتموش و تشویق ائتمیش اولارلار. بئله لیکله محکوم کولتور و مدنیته باغلی شخصلرین بیر چوخو منفی نتیجه لره یول آچدیغی و حوقوق برابرلیگی تانینمادیغی مقام و موقعیتلردن اوزاقلاشاراق اؤزلرینی حاکیم دیل و مدنیت ایله ایضاح ائتمگه چالیشار. بو دئدیکلریمیزه اؤرنک و نمونه سید جواد طباطبایی، مصطفی بادکوبه ای، حجت کلاشیلری، افشین جعفرزاده لری (مستعار آدی: علی عجمی آذرآبادگانی، عجمی بادکوبه ای)لری گؤسترمک اولار[iii]. سیدجواد طباطبایی کئچمیشده مارکسیست دوشونجه سی ایله تانیش اولدوغونا باخمایاراق فارس ایستعمارچیلیق حاکیمیتی وئردیگی ایمکانلاردان یولاچیخاراق فارس مدنیت راسیستلیگینی اؤزونه "ملی کیملیک" دئیه قلمه آلار. بو دوغرولتودا سیدجواد طباطبایی نین گؤروشلری دقت چکیجی ساییلار، اوخویوروق:

"...بیلدیگیم قدر منیم اوچون سورکلی و همشه بؤیوک ایران مدنیتی مطرح اولموش. بو باخیمدان بلکه ده بو سورقو و سوآللارا جاواب وئرمک اوچون یاخشی بیر نماینده اولمایام. بو دئدیکلریمه باخمایاراق اؤز اطرافیما باخدیقچا تورکلوک دویقو و حیسسینی ایران ملیتی اولماغا اوستون و برتر توتان بیریسینی گؤرمورم. البته قارشی دورما و آنلاشمازلیق یارانماسین دئیه تورک ایفاده سینی ایشلتدیم. آذربایجانلیلار تورک دئییل! اونلار ایرانلیدیرلار و تورکچه-دن آیریلمیش بیر دیلده دانیشارلار. آذربایجان کندلرینده یئرلشمیش مهاجر تورکلر و تورکمنلر یاواش یاواش آذربایجانین یئرلیلری ایله قاریشاراق حل اولموشلار. بوگون بعضی تورکچه دامارلار (رگه ها) دا بعضی کندلرده گؤرونمه سینه باخمایاراق بؤیوک شهرلرده بئله بیر گؤرونوش یوخودر"[iv].

اوسته گؤروندوگو کیمی تاریخدن سوره گلمیش یازیلی تورک دیلی بیلینج و شعوروندان یوخسول و زواللی دوروما و وضعیته دوشموش سیدجواد طباطبایی "ایران فرهنگی" دئدیکده فارسلیغی منظور ائدر. بو اساسدا سید جواد طباطبایی تبریزده بؤیویوب بویا باشا چاتماسینا باخمایاراق اؤزونو "ایرانلی" دئیه "فارسلیق" ایله ایضاح ائدرکن او آذربایجان تورکلوگونون ملی کیملیک و منلیگینی ده فارسلیق پالازی آلتیندا باسیرماغا چالیشار. جواد طباطبایی نین گؤروشلرینه اساسا کندلرده یئرلی انسانلار اؤز تورک کیملیکلرینی قورومالارینا باخمایاراق بؤیوک شهرلرده فارس حاکیمیتی سیستیمی نین "اؤیرنیم سیستیمی" واسیطه سی اریتمک سیاستینه تابع توتولموشلار فارس اولاراق فارسلیغی بیر ملی کیملیک دئیه قبول ائدرمیشلر!! مسئله نی داها یاخشی باشا دوشمک اوچون فارس مدنیت ایستعمارچیلیغی نین قوروجوسو و ذکاءالمک لقبی آلمیش رضاخان نین باش وزیری  فراماسون محمدعلی فروغیدن ائشیتمگه چالیشاق، اوخویوروق:

"ایران تعلیم و تربیتی نی و ایران دیلینی (فارسچانی) آذربایجاندا یایماق و او ایالتین انسانلارینی ایرانلی اولمایان تورک دیلیندن اوزاقلاتمانین نقدر واجیب اولدوغو هر هانکی بیر ایضاح و توضیحه احتیاجی یوخدور. ساوادلی معلمیمیز آز اولدوغو اوچون آذربایجاندا درس وئرمک قورخورام چتین اولسون.. .. هر حالدا درس وئرمگه ایلک اوخول و ابتدائی مکتبلردن باشلانمالیدیر. یازمانی و اوخومانی اؤیرتمک لازیم. هر ایشدن اؤنجه معلم شاگیردلر ایله فارسچا دانیشمالیدیر"[v].

اوسته گؤروندوگو کیمی اؤزلرینی بؤیوک ایران مدنیتی یانچیسی قلمه آلمیش سیدجواد طباطباییلره فراماسون محمدعلی فروغی نین تؤکدوگو تدبیرلر و نقشه لر فارسلیغی آشیلاماغا و اونو اؤز تورک ملی کیملیک و منلیگینه اؤزگه یاشاتمیش. سیستیم اساسلی هر هانکی بیر حاکیم دیلی و مدنیتی اؤز دیلی و مدنیتی نین اؤیرنیلمه سینه محروم قالمیش بیر ملی توپلوما سیریماغا چالیشماق و بو سنین ملی منلیگین و کیملیگیندیر دئمگین سونوچ و نتیجه لری علی شریعتی باشا دوشه بیلمدیگی حاکیم مدنیت راسیستلیگینه یول آچابیلر. بو دوغرولتودا تورکلوک دوشمنی کیمی تانینمیش احسان یارشاطرین اؤلوموندن یانا، تهراندا احسان یارشاطرین اؤیرنجی سی اولموش و سونرادا اونلا دوستلوق باغلارینی یاشاداراق اؤز تورکلوگونه کورک چئویرمیش بابک امیر خسروی نین لنین اوزره یازدیغی بیر انشاء خاطیره سیندن ایکی جومله ائشیتمک یئرلی اولار، اوخویوروق:

"یازدیغیم (انشانی) آذربایجان لهجه سی ایله (آنجاق فارسچا) هیجانلا اوخوردوم. همکیلاسلاریمین سسی یوکسلمگه باشلادی. ... ایندی که بولشویک اولموشسان، تبریزه دؤن!، گئری دؤن تبریزه! تورک خر! (دئدیلر). (بونو دا دئمه لیگم قاباق گونلرده بو همکلاسلاریمین) دئدیکلرینه مخالفت ائتدیگیم اوچون همکیلاسلاریم منی اؤلومومه دؤیموشدولر. آذری (آذربایجان تورکو) اولدوغوم اوچون باش باشا قویماسینلار دئیه چوخ چکینگن ایدیم و یالنیز قالمیشدیم، قورخوردوم. یازدیغیم  مطلبه همکلاسلاریمین گؤزلنیمز اعتراضلاری منی داها دا قورخوتدو. طاقتیم کسیلدی. یازی تاختاسی و تخته سیاهین یانیندا آغلاماغا باشلادیم. جانیمی تیترتمه توتدو. احسان یارشاطر اوشاقلارا اوز توتوب دئدی: نه اوچون اوشاغی اذیت ائدیرسینیز؟ اؤزوم دئمیشدیم یازسین! چوخ دا یاخشی یازمیش. منی حیمایت ائتمه سیندن اؤزومو امنیتده حیس ائتدیم."[vi]

اوسته بابک امیر خسروی ترسیم ائتدیگی فارسلیق اؤیرنیم سیستیمینده تورکلوک علیهینه اولوشان فضا و بو ذات اؤزو ده ایفاده ائتدیگی کیمی تئرورا معروض قالماسین دئیه اؤزونو "تورک" دئییل، "آذری" قلمه آلماسی، فارس تحصیل سیستیمینده ملی منلیک و کیملیک باخیمیندان نئجه بیر تئرور فضاسیندا بو ذاتین شخصیتی نین شکیللنمه سی نی حدس وورماق او قدر ده چتین دئییل. بئله لیکله "ایرانیت" باشلیغی آلتیندا ایستر سولچو بابک امیر خسرویلر، ایستر سه ده "ایرانشهر" دئیه ساغچی و پان ایرانیست سیدجواد طباطباییلرین فارس مدنیت راسیستی اولدوقلاری اؤز ایستکلری ایله اورتایا چیخمیش دئییل. دئمک، علی شریعتی نین روحی خسته لر (بیماری روحی) آد وئردیگی بو موجودلار اؤز دیل و مدنیتلرینی اساس گؤتورموش ساغلام بیر اؤیرنیم تحصیل سیستیمینده تعلیم و تربیت آلمامیشلار دئیه بو مسئله اولدوغو کیمی قبول ائتمه لی و بو فارس مدنیت راسیستلیگینه توتولموشلارین درمان و مداوا ائدیلمه لری چتین و گیج اولدوغو اولدوغونو نظره آلاراق گلجک نسیل اوچون فارس ایستعمارچیلیغیندان چیخیش و قورتولوش یولونو تاپماغا چالیشماغین واجیب اولدوغونو درک ائتمه لیییک.

دئمک فارس مدنیت راسیستلیگی اؤز باشینا اورتایا چیخمیش دئییل، حاکیم فارس ایستعمار داییره لری نین علی شریعتی ده ایستعمارچیلیغین یولونو گؤستردیگی کیمی تاریخچیلر، جامعه شناسلار و سیاستچیلر باشلاریندا محمود افشار یزدی و محمدعلی فروغیلر طرفیندن پلانلادیقلاری سیاستین سونوچ و نتیچه سی ساییلار. بونون آدینی شخصین خستلیگی (بیماری روحی) آد قویماق دوزگون دئییل، ملی کیملیک و منلیک تئرورونون بیر حاکیم مدنیت طرفیندن سیستیملی و سیستیماتیک اعمال اولدوغونون سونوچ و نتیجه سی قلمه آلماق دوزگون تشخیص ساییلار. موضوعدان اوزاق دوشمک یاخشی اولماز دئیه بیر داها علی شریعتی نین گؤروشلرینه دؤنمه لی اولوروق؛ اوخویوروق:

"بو خسته لیگی و مریضلیگی "اؤزوندن قاچماق" آدلاندیرماق اولار. اونون ائشیک و خاریجی گؤرونوشو اؤزونو گیزلتمک و  اؤزوندن نفرت ائتمک و اؤزونو باشقاسینا و اؤزگه سینه بنزتمک ساییلار. سوردل عئلمی باخیمدان و روانشناسلیق آچی و زاویه سیندن بو مسئله نی ایرده لمیش و تجزیه تحلیل ائتمیش. سوردل دئمیش: - سؤمورگه و ایستعمار اؤز چتری آلتینا آلدیغی ملته اؤزونو بیر اورک یاندیران آنا دک تانیتماغا چالیشار. روانشناسلیق باخیمیندان بو آنالیق و اوولادلیق رابیطه سی ایستعمار و مستعمره آراسیندا دوغرو و دوزگون بیر تثبیت اولموش نظریه ساییلار. آنا اوشاغینی ووردوقدا، یامانلادیقدا، اؤزوندن اوزاقلاشدیردیقدا اوشاق اؤزونو آنانین باسقی و ضربه-سیندن اماندا ساخلاماق و هده قورخوسوندان و کیچیمسه مه سیندن و تحقیر ائتمه سیندن آزاد ائتمک و بو توتولموش پیس وضعیتدن قاچماق اوچون اؤزونو آناسی نین اتگینه یاپیشدیرماغا چالیشار. بو قارشیلیقلی و ضدیتلی ایستعمار و مستعمره رابیطه سی سوردل دیالئکتیکی آدلانار"[vii].

دانیشیغین اوست بؤلومونده ایشاره اولدوغو و علی شریعتی ده ایستعمار و مستعمره آراسیندا اولان ایلگی و رابیطه لره اشاره ائتدیگی کیمی بوگون اؤزلرینی دوشونجه و فیکیر باخیمیندان "سراسری" دئیه فارس حاکیمیتی و تشکیلاتلاری نین سیاستی ایله ایضاح ائتمگه چالیشانلار فارس ایستعمارچیلیغی نین فارس اولمایان ملی توپلوملار اورزه اویقولادیغی و حیاتا  کئچیردیگی باسقیلار، تحقیرلر، اجتماعی آیری سئچیلیکلر قارشیسیندا بیر عکس العمل دئیه فارس حاکیمیتینه و فارس مفکوره لی تشکیلاتلارا فارس اولمایان انسانلارین سیغینماسی – اوشاغین آنا اتگیندن یاپیشدیغی کیمی – بیر ایستعمارچیلیق و مستعمره چیلیک رابیطه سی ساییلار.  دئمک، آدی چکیلن انسانلار ملی منسوبیت باخیمیندان ایستعمارچیلیق و مستعمره چیلیلیک رابیطه سینی نظره آلمادان فارس حاکیمیتینده و فارس تشکیلاتلاریندا توتدوقلاری موقعیتلری ایله اؤزلرینی فارس کؤکنلی و فارس اصیللی قلمه آلار و اؤزلرینی آلداتماغا چالیشاراق بیر آیاقچی و قوللوقچو اولدوقلارینی درک ائتمزلر. بونلار اؤزلرینی فارس دیلی و مدنیتی اساسیندا ایضاح ائتمکله فارس ایستعمارچیلیغی نین تحقیر و تضییقیندن یایینماقلارینا باخمایاراق فارس ایستعمارچیلیغی اوچون بیر قول و کؤله (برده) و فارس مدنیت راسیستی ساییلارلار. بونلارین فارس حاکیمیتی و فارس تشکیلاتلارینا خوشخدمتلیکلری، منسوب اولدوقلاری ملی توپلوملارین فارس ایستعمارچیلیغینا معروض قالماق یوکلرینی داها دا آغیرلادار. بو شخصلر بیر چوخ زامانلار فارس حاکیمیتی نین ازیجی و قیریجی بیر قولو دک فارس اولمایان ملی توپلوملاری فارسلیق باسقی سی آلتینا آلماغا و اونلاری ازمک اوچون بیر وسیله اولارلار.

دئمک، فارس مدنیت راسیستلری دئیه تانیملادیغیمیز و  ایضاح ائتمگه چالیشدیغیمیز فارس مئییللی شخصلر اؤزلری فارس ایستعمارچیلیق تئرورونون ملی قوربانلاری ساییلار. بونلار یازیلی تورک دیل بیلینجی و شعوروندان یوخسول اولدوقلاری اوچون فارس حاکیمیتچیلیک سیستیمی و فارسلیق قرائتی قارشیسیندا عاجیز قالاراق فارسلیغی اؤزلری اوچون بیر ملی کیملیک دئیه اؤزلرینی آلداتماغا چالیشارلار.

ایشیق سؤنمز، 07.11.2018