شیعه لیک و ایرانیت دئیه فارس ایستعمارچیلیغی

علی شریعتی و فارس شعوبیه چیلیگی 28

کئچمیش دانیشیقلاردا علی شریعتی نین ایرانیت نظریه سی نین تاریخی "آریانا"، ائرانوئز، ائرانوئچ آنلاییشلاری ایله اوست اوسته دوشمدیگی اوزره بیلگی وئردیک[i]. بو دانیشیقدا ایسه داها اطرافلی دانیشماغا و بیلگی وئرمگه چالیشاجاییق. علی شریعتی ایسلامیتین  غربدن شرقه دوغرو ایلریلمه سی اوزره یازیر:

"(ایسلامیتین گلیشی) ایراندا سامی و آریایی دونیا گؤروشلری نین چوخ باخیمدان و نظردن بیرینجی توققوشماسی و قارشی دورماسی ساییلار. توپلوم و اجتماع روحیه سینی تانیماق باخیمیندان بو تاریخی بیر مسئله ساییلار. او دا سامی باخیشی نین  عرب حمله سینده آریالی باخیش ایله توققوشماسی و بیربیرلری ایله دیل تاپماقلاریدیر. بو ساواش و باریش آشامالاری و مرحله لری. بو دورومون و وضعیتین قبول اولونماسی گرک آراشدیریلسین و تحقیق اولونسون. آنجاق نئجه؟ ... بیرینجی گرک بیلک: - سامی باخیشی نه دئمک؟ سام عیرقی نین نئجه دونیا گؤروشو، مدنیتی و خصوصیتلری وار.  و آریالی نین (ایران شعبه سی نین) بو دوغرولتودا نئجه باخیشلاری وار. بو ضدیتلی مقاملار نئجه بیربیرلری نین علیهینه اولموش. ساواش سونوچ و نتیجه سینده دؤردونجو، بئشینجی و آلتینجی عصرلر اورتایا چیخمیش مدنیت نئجه اولموش؟ سام عیرقی و ایران عیرقی نین باخیشیندان اولوشموش بو قاریشیق مدنیت چوخلو ایرانلی آریالی، آنجاق عرب مدنیتی نی ده اؤزونده باریندیرمیش و اؤزونده یئر وئرمیش بیر مدنیت اولموش. بو مقام چوخ آراشدیریلمالی و تحقیق اولونمالی بیر مقام ساییلار. "[ii] .

علی شریعتی بو متناقض گؤروشلری اورتایا آتدیغینا باخمایاراق بو اختلافدان ضدیت و تضاد دئییل، "باریش (سازش)" دوغولدوغونو ایفاده ائدر. بئله لیکله علی شریعتی او زامانکی جامعه نین روحوندان خبری بیله اولمادیغینی یانسیتمیش اولار. دئمک، ضدیتلی اورتام و شراییط وار ایمیشسه، توپلوملارین اسلامیتی قبول ائتمکلری ده چتین اولارمیش. توپلوملارین ایسلامیتی راحات قبول ائتمکلری توپلومون ایسلامیته حاضیرلیغی نین بیر گؤسترگه سی دئیه قلمه آلینابیلر دئیه دوشونمک لازیم. ترس دورومدا باشقا مسیحی و یهودی توپلوملار کیمی جزیه وئرمک ایله ایسلامیتدن یایینماق ایمکانی وار ایمیش.  باشقا یاندان تورک عنصورونون علی شریعتی طرفیندن دانیلماسی و انکار ائدیلمه سی اونون فارس جبهه ملی محفلینه و راسیستلیگینه باغلی اولدوغوندان حئکایت ائدر. علی شریعتی نین "تشیع علوی و تشیع صفوی" دئیه یازدیغی کتابیندا تورکلوک علیهینه یازدیغی گؤروشلر ایله بو مسئله یه ایشیق توتماغا چالیشاق، اوخویوروق:

"تورکلر مسلط اولدوقدان سونرا دوشونجه و مذهب باخیمیندان و نقطه نظریندن دار باخیشلیق و متعصب اولماق شدتلنمیش و اجتماعی باخیمدان و نظردن ده  یئر اجاره وئرمک و یئرلره اوزون وعده لی صاحیب اولماق سیستیمی، خالقدان بهره آلماق، اونلاری، مخصوصا اکینچیلری  استثمارا چکمک بیر قورخونج و دؤزولمز مقاما چاتمیش. بو خالقا حاکیم سیستیم سیاستده فقط شالاق، شکنجه، انسانلارین کله سیندن و گؤزلریندن مناره دوزتمک اساسیندا اداره اولونموش. روحانیتده ایسه سنی مذهبی اول ایسلام حؤکومتی اولماسینا باخمایاراق (تورکلر زامانیندا)  گئری قالمیش، متعصب و گؤبود بیر حالت آلاراق غزنوی، سلجوقی تورکلری نین و موغوللارین حئیوانلیق سیستیملرینی توجیه ائتمک اوچون انسانلار آراسی بیر اویوشدوروجو و مواد مخدر حالینا گله رک گوجلولری و مالیکلری و یئر صاحابلارینی تهدید ائدنلر علیهینه هر بیر دوشونجه و فیکیری بوغماق وسیله سی اولموش"[iii].

اوسته گؤروندوگو کیمی بو آلینتی علی شریعتی نین صفویلر علیهنه قلمه آلدیغی "تشیع صفوی و تشیع علوی" کتابیندا قلمه آلیندیغی اوچون اورادا عرب خلیفه لیگی اوزره هر هانکی بیر پیس و نفرت ائدیجی ایفاده ایشلنمه میش. علی شریعتی شیعه لیک دئیه آذربایجان تورکلوگو اوخوجو کوتله سینی نظرده آلاراق دوشمنلیگی و کین کدورتی تورکلوک تاریخی علیهینه سفربر ائتمگی منظور ائتمیش.

علی شریعتی نین شاهنامه ناغیللاری

علی شریعتی فردوسی نین ناغیللار اساسیندا یازدیغی شاهنامه کتابیندان یولا چیخاراق یازمیش:

"... شاهنامه کتابی یازیلدیغی زامانا دک، مدنیتی (ایراندا) بوتونلوکله ایرانلی و ساسانلی گؤروروک. فردوسی بیر متعصب شیعه مسلمان اولماسینا باخمایاراق شاهنامه نی اوخودوقدا فردوسی ایران اساطیرلرینی ایضاح ائدرکن، ایران مدنیتی اورتایا چیخار. دئمک اولار: فردوسی ایران اساطیرینی آنلاتدیغی اوچون، اونون کتابی ایران مدنیتینی گؤسترر و اورتایا قویار. بو ایفاده لره قارشین گرک دئییلسین: بیز فردوسی نین کیم اولدوغونو بیلمزسک بیله، شاهنامه نین ایفاده سی ایرانلیدیر. فردوسی نین بیر زردوشت اولماسی دوشونولر. سونراکی عصرلر یازیلمیش نثر و شعر ایچرمیش اثرلریمیز ایسلام مدنیتی اساسیندا و ایسلامیتین اؤزونه یئر آچدیغینی اورتایا قویار. دئمک، اسلامین دؤرد عصر اوللری نین ایران مدنیتی اسلام عقیده سی ایله اولماسی نین ترسینه اولاراق بو اثرلرده ایسلامیت آغیرلیق باسار"[iv].

علی شریعتی فردوسی نی متعصب بیر شیعه آدلاندیرارکن بو متعصب شیعه نین متعصب سنی ساییلمیش سلطان محمود غزنه لیلر درباریندا نه آختاردیغی دا سورقو و سؤآلی دا اورتایا چیخار. اوسته لیک بو معتصب شیعه نه اوچون شیعه لیگه خاص اولموش ادبیات و روایتلر دئییل، ابوبکر، عؤمر و عثمانی دا مدح ائتمگه چالیشار. کئچمیش دانیشیقلاردا فردوسی نین اؤز دیوانیندان یولا چیخاراق فردوسی نین متعصب شیعه یوخسا سنی اولمادیغی نی، اوسته لیک بیر حاکیمیت یانچیسی مسلمان و حاکیم نظام و انتظام طرفداری اولدوغونو، ایستر خلفای راشیدینی مدح ائتمه سی و ایسترسه ده سلطان محمود غزنه لینی اؤومه سی و مدح یازماسینی اورتایا قویماقلا ایضاح ائتدیک. فردوسی نین زرتشت مفکوره سیندن اتکی و تأثیر آلابیلمه سی ایسه، غزنه و کابل آراسینداکی  یئرلشمیش جغرافی ایران بؤلگه سی ساکینلری نین آنلاتدیقلاری داستانلارا اساسلانمالیدیر. دئمک، فردوسی فارسچا متین اولوشدورارکن یئرلی غزنه و اونون اطرافیندا شفاهی اولوشموش ادبیاتی نظمه چکمک ایله هندوستان و افغانیستان آراسیندا فارس دیلی و مدنیتی نین تاریخی باغلارینی، فولکلوریک ناغیللاری و شفاهی ادبیاتیندان استفاده ائتمه سی ده قاچینماز ساییلارمیش. بو دوغرولتودا شاهنامه نین اوچونجو جیلدینده 1829 اونجو ایل هیندوستانین کلکوته شهرینده ترتیب وئریلمیش باشلیقلارا نظر سالماق بو دئدیکلریمیزی دوغرولامیش اولار، باخینیز اؤرنک و مثال اوچون اوخویوروق:

"گشتاسبین بلخ شهرینه دؤنوشو و اسفندیاری زردوشت دینی نین نه اولدوغونو اؤیرنمه سی اوچون دونیایا سفره گؤندرمه سی"[v].

اوسته گؤروندوگو کیمی زردوشت دینی دئیه دوغرو و دوزگون بیر آنلاییش اولمادیغی اوچون ناغیللار واسیطه سی ایله گشتاسب طرفیندن اسفندیار زردوشت دینی نین نه اولدوغونو اؤیرنمه گه مأمور اولونار. باشقا بیر یئرده اوخویوروق:

"گشتاسبین زابولستانا زردوشت دینی نی یایماق گئتمه سی".[vi]

اوستا کتابی نین فردوسیدن اوچ یوز ایل سونرا یازیلدیغینی نظره آلدیقدا فردوسی نین زردوشت و زردوشتلوک اوزره شعره و نظمه چکدیگی داستانلارین دا خالق آراسیندا کوچه بازار ناغییلاری اولدوغونو باشا دوشمک هئچ ده چتین اولماز. گشتاسبین بلخ شهرینه گلمه سی و اسفندیاری دونیایا زردوشت دینی نین نه اولدوغونو اؤیرنمه سی اوچون گؤندرمه سی بونلار هامیسی یئر و محل کاراکتئری داشیمیش ناغیللارا اساسلانار[vii]. شاهنامه کتابیندا هند و هیندوستان اورزه چوخلو شعرلر یازیلماسی دا او زامانکی غزنه و کابل آراسینداکی "ایران" و اونون ساکینلری نین هیندوستان کولتورو ایله اورتاق باغلاری نین اولدوغوندان خبر وئرر، اوخویوروق:

"سور (طوی) فور (خان، شاه)[viii] هندی سپاهی براند

 که روی زمین جز به دریا نماند ...

 نجوید همی جنگ تو فور هند

نه فغفور (شاه، خان) چینی نه سالار سند"[ix].

ترجمه: هیند شاهی طویدا قوشون یولا سالدی، یئر اوزو انسانلا دولدو. هیند شاهی نین طویوندا ایستر چین شاهی (فغفور)، ایسترسه ده سیند امیری ساواش ائتمگه جسارت ائتمزلر. گئنه داوام ائدر:

"همه لشکر هند گشتند باز --- همان ژنده پیلان گردن فراز"[x]

"بَران همنشان هندوان رزم جوی --- به تنگی بَر وی اندر آورده روی"[xi]

"چنین گفت گر فور هندی بمُرد --- شما را به غم دل نباید سپرد"[xii]

ترجمه: "بوتون هیند قوشونلاری گئری دؤندولر، قاییتدیلار. هامان فیل کیمی بویونلارینی دیک توتموش هیندیلر. بیرلیکده دوستلوق ائدن هیندیلر سیخیشماغا باشلامیشلار. دئییلمیش: هیند شاهی اولموشسه ده،  گرک سیز راحاتسیز اولمایاسیز؟

"ترا کرد فیروز بر فور هند --- به دارا و بر نامداران سند"[xiii]

"نه از فر تو کشته شد فور هند --- نه دارای دارا و گردان سند"[xiv]

"چو دارای دارا و گردان سند --- چو فور دلیر آن سر افراز هند"[xv]

"همان تیغ هندی و خنچر هزار – بفرمود با جوشن کارزار"[xvi]

ترجمه: سنی هیند شاهینا، سیند شاهی و خانینا غالیب ائتمیش!

سیند پهلوانلاری شاهلار کیمی شاه، هیند شاهی دک قورخماز و سارسیلماز. بویورموش: هیند تیغه سی مین قیلیج، قالخان یاراق". داها ترجمه ائتمیرم. هیند و فارس آراسیندا او زامانکی ایلیشگیلری گؤسترمک اوچون کیلیشه بیچیمینده قیسا بیتلر شاهنامه دیوانیندان اوخوماغا قناعت ائدیرم:

"به بردند پیلان و هندی دِرای (زینقراو)

خروش آمد و ناله کره نای"[xvii]

"ز چیزی که آورده ام از هند و چین

ز توران و مُکران (پاکستان ایران آراسی) و ایران زمین"[xviii]

"ز بس ناله کوس با کره نای

چرنگیدن زنگ و هندی دِرای (زینقراو)"[xix]

"به شمشیر هندی به زد گردنش

به آتش در انداخت بی سر تنش"[xx]

"فرستاد نزدیک دانای هند

بسی اسپ و دینار و چینی پَرِند (ایپک)"[xxi]

" همی باژ(ج) یابم و ز هند

جهان شد مرا همچو رومی پرند (ایپک)"[xxii]

" تو بستی ره سگالان (دوستان) ما

ز هند و ز چین  و همالان (شریک، اورتاق) ما"[xxiii]

"ز بس ناله بوق و هندی دِرای

سپهر (گؤی) اندر آمد تو گفتی زِ جای"[xxiv]

"بزانوش را گفت اگر هندسی (اصلان، ایگیت)

پلی سازی این را چنان چون رسی"[xxv]

" بابر (تورک آدی) اندر آمد کره نای --- چرنگیدن گرز و هندی دِرای"[xxvi]

"همی بستر از خاک جوید تنش --- همان خنجر هندوی گردنش"[xxvii]

" تو شاهی و شنگل (اوغرو) نگهبان هند

 چرا باژ(ج) خواهد ز چین و ز سند"[xxviii]

"سواران و پیلان بد و پَر(قانات) بپای

خروشیدن ژنگ (زنگ، زینقراو) و هندی دِرای"[xxix]

"همه زاد بر زاد خویش منند --- که در هند بر پای پیش منند"[xxx]

"شه هندوان باره (قایدا، تور، نوع) را بر نشست

بمیدان خرامید چوگان بدست"[xxxi]

 "بدو گفت بهرام کای شاه هند --- فرستادگان را مکن نام سند"[xxxii]

بکایک همه هند از و در خروش ---- از آواز او کر شدی تیز گوش"[xxxiii]

که جاوید در کشور هند و چین --- کند هر کسی بر تو بر آفرین"[xxxiv]

"که هندوستان را بشوئی ز بَد – چنان کز ره نامداران سزد"[xxxv]

" توانی مگر چاره ساختن – از و کشور هند پرداختن ...

 به ایران بَری(اوزاق) باژ(ج) هندوستان

همه مرز باشند همداستان"[xxxvi]

" همان هدیه هند با باژ(ج) نیز --- زعود و ز تیغ و ز هرگونه چیز"[xxxvii]

"ز گفتار او شاد شد شاه هند

بیاراست ایوان (عمارت) بچینی پرند"[xxxviii]

"به تو داد دختر که پیوند ماست-- که هندوستان خال اورا بهاست"[xxxix]

"همی رفت خواهم ز هندوستان – تو باشی بدین کار همداستان"[xl]

"ز گفتار  او ماند شنگل شگفت

ز سر شاره (عمامه) هندوی بر گرفت"[xli]

"به نخچیر شد شاه بهرام گرد (پهلوان)-شه هند و آنرا با خود به برد"[xlii]

"نبد هم برین (یوکسک) هدیه همداستان

علف داد تا مرز هندوستان"[xliii]

"ز دریای هندوستان تا دو میل (یئر آدی)

درم بود و دیبا و اسپان و پیل"[xliv]

بو اساسدا فردوسی نین یازدیغی داستانلار ایسلامت روحلو دئییل، باشقا روح داشیمیش مقامدا یئر آلمیش دئیه دوشونمه لیییک. بو دا بوگونکو فارس ملیتچیلری نین "ایرانیت" روحی دئییل، او زامان فردوسی نین یاشادیغی موحیط اساسلی و فارسلارین هیندوستان ایله مدنیت علاقه لری ایله ایضاح ائدیلمه لیدیر. فارس اؤیرنیم سیستیمی واسیطه سی ایله توپلوم و جامعه-یه آشیلانمیش و تزریق اولونموش آریاچیلیق مفکوره سی نی، علی شریعتی اساس گؤتوره رک اسلامیتین شرقه دوغرو یاییلماسینی "تصادم فرهنگ سامی و ایرانی آریایی" قلمه آلارکن، فارس اولمایان دیل و مدنیتلری گؤرمزدن گله رک دانماق و انکار ائتمک سیاستی یئریتمکله ایله فارس مدنیت راسیستی اولدوغو دا اورتایا چیخمیش اولار.

ایشیق سؤنمز، 06.01.2019