12 سایی

12 تاریخده و جامعه-ده

12 بین النهرین توپلوملاریندا قدیمدن بوگونه دک اؤنملی و مهم رول اوینامیش. آی ایلده 12 یول  یئرین اطرافینا فیرلاندیغینی انسانلار باشا دوشدوکلری اوچون هر ایلی 12 آیا و هرگونو 12 ساعاتا بؤلموشلر. اوزون ایللری سایماق اوچون انسانلار حئیوان تقویمی دئیه 12 ایللیک تقویم اورتایا قویموشلار، قبول ائتمیشلر. بئله لیکله حئیوان تقویمیندا ایللر 12 حئیوان آدلاری ایله سیرالانمیش. حئیوان تقویمی سومرلرین یانی سیرا چین، تورک و موغول مدنیتلرینده ده تانینمیش تقویم ساییلار. چینلی لر حئیوان تقویمی نین یانی سیرا 12 یئر بوتاغی آنلاییشینی دا بو سایاآرتیرمیشلار.

12 اسراعیل قومی اوچون ده اؤنملی و اهمیتلی ساییلارمیش. اسراعیل قومی 12 قبیله-دن عبارت ایمیش. آنلاشیلدیغینا گؤره دودئچیمال (12) سیستیمی آوروپادا اسکی و قدیم بیر سیستیم اولمالیدیر. بو سیستیم کئچمیشده کی بیر اؤلچو سیستیمینه اساسلانار. 1 دوتچئند= 1 دوجین؛ 12 دانا. 12 دوتچئند = بیر قروس (12x12) (1).

 12 قروس دا بیر بؤیوک اؤلچو واحیدی ساییلار. آنگلو آمریکان اؤلچو سیستیملری، وزنلری و زامان اؤلچولری نین ده  بین النهرین مدنیتیندن آلیندیغی و 12 سایینا  اساسلانماسی قبول اولونار.

قدیمکی معمارلارین و بنّالارین 12 بؤلمه-دن عبارت اولان بیر ایپی اولارمیش. بنّالار بو ایپ ایله 3، 4 و 5 اوزونلوغوندا قوللاری (اضلاع) اولان بیر 3 گئن (مثلث قائم الزاویه) دوزلدرمیشلر. آذربایجان تورکلوگو شیعه لیگی قبول ائتدیکدن سونرا قاراداغدا قبول اولموش باتمان (12 کیلو) اؤلچوسو ده بین النهرین مدنیتیندن آلینمیش بیر اؤلچو واحیدی ساییلمالیدیر.

آلماندا 30 ایل داوام ائدن اکینچیلر ساواشیندا 1525 اینجی ایل، مئمینگئن بؤلگه سینده  12 ماده لی ایستک بایرن اکینچیلری طرفیندن شوئب بیرلیگی (ائتلافی) قارشیسیندا قالدیریلمیش. بیرینجی ماده ده دئییلر: "هر بیر جمعیت اؤز کشیش و ماللاسینی سئچمک و کئشیش خلاف ائدرسه، اونو قیراغا قویماق حاقینا مالیک اولمالیدیر. کئشیش (ماللا) ائفاگئلیوم اساسیندا وعظ ائتمه لیدیر. دئمک، بیز حقیقته اینانماقلا الله-ا یاخین اولابیله ریک"(2). بئله بیر شرطین اورتایا قویولماسی آوروپا تاریخینده کلیسا قارشیسیندا بشر حاقلاری نین تمل و اساسلاریندان بیرینجیسی ساییلار. اوندان اؤنجه هر هانکی بیر کئشیش و ماللا روم کلیساسی طرفیندن خالقا دیکته اولورموش.

گونئی آذربایجاندا 1324  اینجی ایل شمسی تاریخی نین شهریور آیی نین 12-سینده سیدجعفر پیشه وری باشلیغی ایله آذربایجان دئمکورات فرقه سی ایران نین تورپاق بوتونلوگونو ساخلاماقلا یاناشی گونئی آذربایجان خالقینا مختاریت طلبی ایله 12 ماده لی بیر آچیقلاما (بیانیه) وئرمیشدیر (3). بو ایستکلر اساسیندا تبریز باش شهر اولماقلا گونئی آذربایجان مختار حؤکومتی قورولاراق آدی کئچن ایلین آذر آیی نین 21 تاریخینده آذربایجان مختار ملی حؤکومتی اؤز مختاریتینی دونیا اجتماعیتینه بیلدیرمیش و سونرا سیدجعفر پیشه وری باشچیلیغی ایله تهراندا مظفر فیروز آراسیندا 10 ماده لی آنلاشما ایمضالانمیشدی. تهران و تبریز آراسیندا بو آنلاشمانین اولدوغونا باخمایاراق 1325 اینجی ایلین 21 آذر تاریخینده تهران حؤکومتی بو آنلاشمانی هئچ سایاراق آذربایجانا قوشون گؤنده ره رک بو قورولموش مختار حؤکومتی آرادان قالدیراراق فارس حاکیمیتچیلیک و ایستعمارچیلیق بایراغینی آذربایجاندا بیر داها  دیکتمیش. آذربایجان ملی مختار حؤکومتی طرفیندن الده ائدیلمیش بوتون نائلیتلر یوخ ائدیلمیش.

انگلیستاندا و آمریکادا محکمه پروسه لرینده شکایتلرین حق و ناحق اولماقلاری اوزره 12 نفرلیک آند ایچمیش قاضیلر تصمیم توتارلار. آوروپا بایراغیندا اولان 12 اولدوز، آوروپا بیرلیگی نی تشکیل ائدن اؤلکه لرین سایی دئییل،  12 کامیللیک، تکمیللیک و بیرلیک سیمگه و علامتی ساییلار (بیلیندیگی کیمی آوروپا بیرلیگی نین 28 عضوی وار).

  12 دینلرده

12 مسیحییتده

12 انجیل کتابیندا 160 یول تیکرار اولموش. انجیل کتابیندا یازیلدیغینا گؤره قبیله باشچیسی حضرت یعقوب اؤلرکن 12 اوغلونو یانینا چاغیرار. یعقوبون 12 اوغلوندان 12 اسراعیل طایفالاری تؤرنمیش اولار. عهد جدید کتابیندا عیسی 12 نفره مأموریت وئرر. بو 12 نفر 12 اسراعیل قبیله لرینی نماینده لیک ائدر. 12 سایی نین کامیللیک، تکمیللیک و بیرلیک سیمگه سی و علامتی اولدوغو اوزره مسیحیتده دئییلر: 3 دفعه 4 اولار 12. 3 دفعه 4 دئدیکده آشاغیداکی شابلون اورتایا چیخار:

1)  گؤیدکی 4 جهت: غرب، شرق، شمال و جنوب

2)  حیات اوچون واجیب اولان 4 عنصورلار:  اودو، تورپاغی، سویو و هوا.

3)  انسان یاشاییشینداکی دؤرت مرحله: اوشاقلیق، گنجلیک (جوانی)، ارکینلیک (دوره بالغ) و قوجالیق.

مسیحیلره گؤره 12 سایینداکی  3 ایله 4 (یئر ایله گؤی عنصورلاری) بیرلشرک تکمیللیگی تمثیل ائدرلر. مسیحیلر "3 دفعه 4 " 12 ساییندان یولا چیخاراق 3 سایینا آیری معنالار دا وئرمگه چالیشمیشلار. مسیحیته گؤره 3 بیرلیک علامتی ساییلار. او بیرلیک بئله تمثیل اولونار: آتا، آنا و اوشاق یوخسا آتا، اوغول و روح (روح القدس).

12 اسلامیتده

امامی شیعه لر 12-اینجی امامی (امام زامانی) محمد پیغمبرین نایبی تانیرلار. شیعه لرین اینانچینا گؤره امام مهدی بیر نجات وئریجی اولاراق دونیایا گئری دؤنه جکدیر. ایران جمهوری اسلامی حؤکومتی نین آنایاساسی نین بئشینجی اصلینده اوخویوروق:

" اصل 5

در زمان غیب حضرت ولی عصر "عجل الله تعالی فرجه" در جمهوری اسلامی ایران ولایت امر و امامت امت بر عهده فقیه عادل و با تقوی، آگاه به زمان، شجاع، مدیر و مدبر است که طبق اصل یکصد  و هفتم عهده دار آن میکردد"(4).‏

اتک یازیلار و قایناقلار:

1)  französisch grosse; von lateinisch grossus; selten, eher fälschlich, auch „Groß“ oder „Gross“)

2)  Die Zwölf Artikel: https://de.wikipedia.org/wiki/Zwölf_Artikel

3) اون ایکی شهریور بیانیه سی، http://historyaz.blogfa.com/post/5

4)  قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران فصل پنجم.

ایشیق سؤنمز، 31.03.2020