فارس باستانگرایلاری نین مجیزه چیلیگی می یوخسا عجوزه چیلیگی؟

بیلیندیگی کیمی میللت مقوله سی فرانسه ده باش وئرمیش بورژوازی اینقلابی نین سونوجو اولاراق یئنی و مودئرن توپلوم اولوشدورماق اوچون دیل و مدنیت اساسیندا اورتایا قویولموش بیر مقوله دیر. بو تاریخی مقوله نی نظره آلاراق فارس باستانگرایلاری نین میللت مقوله سینی کوروش و داریوش اوزره اویدورولموش حئکایه لر ایله اساسلاندیرمالاری نین یانلیش اولدوغو قناعتینه گلمک اولار. بو ذاتلاردان بیری ده مزدک بامدادان ایمضاسی ایله فارس میللیتچیلیک تئورسی اوزره اورتایا آتیلمیش و چورومکده اولان اسکیمیش گؤروشلری ایجتماعیته تقدیم ائتمگه چالیشان ذات عالیدیر. یئری گلمیشکن بو ذات عالی نین اسکیمیش گؤروشلری اوزره فیکیر یئریتمگه چالیشاق، اوخویوروق:

"سومین گفتمان قبیله گرایان در راستای ستیز با کیستی ایرانی، به چالش خواندن هر رویکردی به گذشته باستانی ایران یا تاریخ پیش از اسلام است. این رویکرد که همیشه در بزنگاههای سرنوشت ساز نوزائی ملت ایران و کیستی ایرانی گسترش یافته و فراگیر شده است، با همه خوب و بدش و با همه کاستی‌هایش، چیزی جز یک "خودیابی ملی" و کنکاش پیرامون ریشه‌های کیستی ما نبوده است که قبیله گرایان در یک این-همان-بینی کوته بینانه آنرا "باستانگرائی" می‌خوانند که خود برگردان واژه لاتینی "آرکائیسم" است."[i]

بیلیندیگی کیمی میللت مقوله سی باشقا دیل و مدنیتلر علیه لرینه اولاجاق ساواش مسئله سی دئییل، میللی منلیک و کیملیگی دیرچتمک، اونو گونون یاشاییش نورمالارینا اویقونلاتماق هر هانکی ازیلمیش بیر میللی توپلومون یاشاماسینا اولاناق یاراتماق ایفاده سینی سرگیلمک دئمکدیر. بو دئدیکلریمیزه باخمایاراق فارس باستانگرایلیلاری و راسیستلری ایران ممالیکی محروسه سینده دیرچلمکده اولان دیل و مدنیت صاحابلارینی فارسلیق کیملیگینه ضیدلیک کیمی ایجتماعیته گؤرستمگه چالیشاراق عوامفریبلیک ائتمکله ایران ممالیکی محروسه سینده کی میللیتلر مسئله سینی "قبیله گرا" ایتتیهاملاری ایله مودئرن بیلیم دونیاسیندان اوزراقلاتماغا چالیشارلار. بو ذاتلار دار گؤروشلو اولدوقلاری اوچون ایران ممالیکی محروسه سینده کی میللیتلر مسئله سینی ده اؤز دار گؤروشلرینه سیغدیرماغا چالیشاراق راسیستلیک و فارس ایستعمارچیلیق گؤروشلرینی "ایران" بیچیمینه بوکمگه چالیشاراق "ستیز با کیستی ایرانی" دئیه عوامفریبلیک ائدرلر. فارس راسیستلری و باستانگرایلاری اؤز راسیستلیک مقوله لرینی اساسلاندیرماق اوچون پهلوی زامانی مودا اولموش و اویدورولموش فارس اسکیچیلیگینی (باستانگراغینی) ده یئدک چکمگه چالیشارلار. مزدک بامدادان تمامیتچیلیک گؤروشونو ده بو باستانگرایلیق و راسیستلیک گؤروشلرینه آرتیراراق یازیر:

"...  از نگاه اینان هر سخنی که در باره این گذشته درخشان بر زبان رود، گناهی نابخشودنی و نشانه‌ای بی چون و چرا از گرایش "پانفارسیستی" و "آریاگرایی" گوینده آن است. دیگر بررسی تاریخ پیش از اسلام این ملت بزرگ بدون آنکه پژهشگر دشنام و ناسزا را بجان بخرد، شدنی نیست. هر آن کسی که بدنبال یافتنریشه‌های راستین کیستی خود باشد و ردپای آنرا تا هفت هزار سال پیش و روزگار ایلامیان و سومریان و بابلیان پی بگیرد، یک "باستانگرا" است".[ii]

میللت مقوله سی دیل، مدنیت، گلنک و گؤره نکلره اساسلاندیغی اوچون فارس ایستعمار یانچیلاری راسیستلری نین ایلام، سومر و بابل دیل و مدنیتلرینده اویالانمالاری اونلارین یالنیز تبهکار و فاسیق اولدوقلاری نین گؤرستگه سی کیمی قلمه آلینابیلر. بیلیندیگی کیمی دیلچیلیک بیلیمینده "ایران دیل قوروپو" آدلانان (فارس، کورد، پشتو، اوردو، بنگلادیش، سئریلانکا، نئپالجا و ساییره) دیللرین "ایلام، سومر و بابل" دیللری ایله هرهانگی بیر ایلیشگیلری اولمادیغی اوچون پهلویلر زامانیندا ایران ممالیکی محروسه سی نین تاریخینی ده هخامنشلر ایله اساسلاندیرماغا چالیشمیشلار. گؤروندوگو کیمی فارس تمامیتچیلری ایشتاها گله رک اؤزلرینه یئنی تاریخ یونتاماغا چالیشارلار. مزدک بامدادان ذات عالی گئنه ده یازیر:

"... از فتحعلی آخوندزاده (زاده نوخا در آنسوی ارس) تا میرزا آقاخان کرمانی، هیچ اندیشمند فرهیخته‌ای از پیشروان جنبش مشروطه را نمی‌توان یافت که دل در گرو ایران باستان نداشته باشد و به ستایش (گاه گزاف گویانه) آن نپرداخته باشد، که در جای دیگر و در دنباله همین جستار به جایگاه این "خودیابی" در کیستی ملی امروزین ما خواهم پرداخت. من از آن جوان تازه از گرد راه رسیده "هویت طلب" چشمداشتی ندارم که چنین سخنانی بر زبان بیاورد، که گفته اند: «جوان است و جویای نام آمده است!»، از جدائی خواهان نژادپرست هم چشمداشتی جز این ندارم که دروغ بگویند و در راستای برافروختن جنگ و برادرکشی از هیچ نیرنگی فروگذار نکنند (که اگر چنین نمی‌کردند در شگفت می‌شدم)، ... در باره جایگاه ایران باستان در نوشته‌های اندیشمندان پیشرو دهه‌های روشنگری می‌توان برای کوتاهی سخن نگاشته‌های میرزا فتحعلی آخوندزاده، شاهزاده جلال الدین میرزای قاجار و میرزا آقا خان کرمانی را نمونه آورد. مکتوبات کمال الدوله، نامه خسروان و آئینه سکندری کتابهای این سه نویسنده‌اند که در نخستینشان آخوندزاده از در نکوهش فرهنگ و خُوی ایرانیان زمانه خویش درمی آید و در برابر به ستایش فرهنگ ایران باستان می‌پردازد. جلال الدین میرزا در نامه خسروان گذشته باستانی ایران را به زبانی که خود آنرا "فارسی بیغش" می‌خواند به نگارش در می‌آورد و بر آن نام "داستان پادشاهان ایران از آغاز آبادیان تا انجام ساسانیان" را می‌نهد. هر اندازه نامه خسروان بر افسانه و داستانهای سینه به سینه استوار است، آئینه سکندری کرمانی از در اندازه‌های خود از دانش زمانه بهره برده است. با این همه حتا کرمانی نیز که نگاهش نگاهی بر پایه تاریخ است و از نگاه کهنه اندیشانه روزگار خود فرارفته است، گاه نمی‌تواند بر اسب آرزوهای خود لگام زند و در ستایش ایران باستان راه گزافه می‌پیماید. برای نمونه در همین کتاب می‌خوانیم "هیستوار" که در فرنگ به تاریخ گفته می‌شود، واژه‌ای پارسی و از ریشه "استوار" است. جای پای "خودکاوی ملی" را که در دهه‌های پس از آن به "خودیابی ملی" فرارُست، در نوشته‌های (نزدیک به) همه اندیشمندان آنروزگار می‌توان دید. کار بجایی رسیده بود که روشنگران ایرانی در راستای پیشینه سازی برای مشروطه نیز دست یاری بسوی تاریخ باستانی میهنمان دراز می‌کردند و سخن از "مجلس مشاوره شاهان ایران پیش از هجوم عرب" می‌راندند".[iii]

مزدک بامدادان فارسلیق مفکوره سینه اساسلانمیش میللیتچیلیک تئوریلرینی بیر داها گوندمه گتیرمکله فارس راسیستلیک مقوله سینه اؤرتو چکمگه چالیشار. بیلیندیگی کیمی فرانسه بورژوازی اینقلابی نین سونوچ و نتیجه سی اولاراق دیل و مدنیتلری قوروپلاشدیرما تئوریسی اورتایا آتیلمیش. بئله لیکله 1840 اینجی ایلآوقوست فیریدریش پوت August Friedrich Pott و خیریستیان لاسسین Christian Lassen طرفیندن "ایران دیللری" دئییمی، فارس دیل قوروپو یئر آلدیغی دیللره بیر دیل قوروپو آدی اولاراق اورتا آتیلمیش. آوقوست فیریدریش پوت و خیریستیان لاسسین ذات عالی لرین دوشونجه لرینه گؤره بوگون فارسچادا ایشله نن " Īrān" کلمه سی سغد دیلینده کی "Ērān" کلمه سی نین یئنی واریانتیدیر. اونلار بو کلمه دن یولا چیخاراق او کلمه نی اویستادا اوخودوقلاری airiia و اؤزلری ده آریا کلمه سینه اؤنم وئردیکلری اوچون اونو arier کلمه سی ایله عئینیلشدیرمگه چالیشمیشلار. بئله لیکله بوگونکو "ایران دیللری" دئییمی اورتایا چیخمیش. آسیا مملکتلری نین دوشونورلری (عالیملری) مودئرن دوشنجه لری غرب عالمیندن آلدیقلاری اوچون میرزا فتحعلی آخوندوف و میرزا آقاخان کرمانی لرین ایستر یانلیش دوشونجه و فیکیرلریندن ایلهام آلمالارینی و ایسترسه ده بو یالنیشلیقلارا قاپیلمالارینی قیناماق دئییل، اونلار ائتدیکلری یانلیشلیقلاری بیر داها فارس راسیستلری و مدنیت راسیستلری کیمی چئینمکدن اوزاق گزمک داها فایدالی اولار دئیه دوشونمه لی ییک. مزدک بامدادان ذات عالی گئنه ده یازیر:

" ... هر چه بود، تلاش برای خودیابی ملی و بازگشت به خویشتن ایرانی و نه اسلامی - که قبیله گرایان آنرا باستانگرائی می‌نامند – از برجسته ترین گفتمانهای جنبش مشروطه بود و ریشه آن نیز به پیوند ناگسستنی "خودآگاهی ملی" و "مدرنیسم" بازمی گشت".[iv]

اوسته ایشاره اولدوغو کیمی "ایرانیت" مسئله سی فارس میللیتچیلیگی و فارسلیق مقوله سینه اساسلانمیش یانلیش تئوریلره اساسلانار. بو یانلیش تئوریلری بیر داها چئینمکله ایران ممالیکی محروسه سینده کی دیل و مدنیت صاحابلارینی خوشبختلیک قاطارینا میندیرمک دئییل، فارس ایستعمارچیلیق و راسیستلیک باتلافیندا غرق ائتمک اولار دئیه دوشونمه لی ییک. ائله اوندان یانا دا آذربایجاندان باشلامیش آذربایجان تجددودلوک حرکاتی مین ایل ایران ممالیکی محروسه سینه حاکیم اولموش تورکلری یئنیلگه و یوخلوغا اوغرادارکن بیر میللی آزلیق اولان فارس ائتنوسونو خاریجی عامیللر واسیطه سی ایله ایران ممالیکی محروسه سینه حاکیم ائتمیش دئیه دوشونمه لی ییک. بئله لیکله مین ایل ایران ممالیک محروسه سینه حاکیم اولموش تورک شاهلاری و بگلری "غلام و غلامزاده" خاتین و بگیملری ایسه "کنیز، کنیزکان و کنیززاده" دئیه قلمه آلینماغا باشلامیش. دئمک، یانلیش تئوریلره اساسلانمیش یئنیلیک ساییلان گؤروشلر ده نتیجه اولاراق خوشبختلیک دئییل، بدبختلیک گتیرن گئریجی گؤروش ماهیتینده اولموشلار.

 قایناق: