فارس ايستئمارچيليق مقوله‌سينه "دؤولت-ميلت تئوريسي" آدي وئرمک دوزگون اولابيلر مي؟
کئچن يازيدا ايشاره اولوندوغو کيمي ايران مماليکي محروسه‌سينده‌کي دؤلت و حاکيمييت کيمليگي فارس ديل و مدنييتي اساسيندا اولدوغو اوچون "ايران دؤولتي کيمليگي(هؤيتي)" فارس ايستمارچيليغيني اساس گؤتورموش ايستعمارچي بیر دئييم ساييلار[i]. دئمک بوگونکو ايران مماليکي محروسه‌سينده يئر آلميش ميللتلره حاکيم کسيلميش فارسليغا و فارس حاکيمييتينه ايران ميللت دؤلتي" دئمک دوزگون اولمازسا، ندن ايران مماليکي محروسه‌سينده‌کي ميلليتلرين ميللي مسله‌لري نين حللي يولوندا دوشونجه و فيکير يئريدرکن بير چوخلاري چاش باش قالاراق فارس ايستعمارچيليق تئوريسي و فارس حاکيميت سيستيمي ني "دؤلت ميللت حاکیمیتی تئوريسي" اساسیندا ایضاح ائتمگه و فارس اولمايان خالق ايجتماعيتلريني و توپلوملاريني تحميق ائتمه‌گه چاليشارلار[ii]. يئري گلميشکن بو دوغرولتودا دنيز ايشچي ايمضاسي ايله يازيلميش باشقا بير يازيني گؤتور قوي ائتمه‌گه چاليشاق، اوخويوروق:
"اخیرا تلاشهای زیادی در راستای روشنگری مفهوم مقوله "ملت" و "هویت ملی" نشر گردیده اند که تلاشهایی آگاهگرانه،گاهاٌهمراه با سیگنالهای هدفمند، مغشوش ویک بعدی همراهند. ... این تلاشهادر حالیکه هدف تئوریزه کردن مفهوم واژه "ملت" همراه با مفهومی "مدرن" و امروزین دادن به آن را تعقیب میکنند، در قعر تفکر خود هدف "نفی" هویت ملی و انکار وجود ستم ملی علیه مردم ملیتهای غیر فارس را تعقیب میکنند"[iii].
اوسته گؤروندوگو کيمي مؤليف فارس ايستعمارچيليغي دوغرولتوسوندا اورتا آتيلميش گؤروشلري بير ياندان آيدينلاديجي (روشنگري) گؤروشلر دئيه قلمه آلارکن، باشقا ياندان پاراقراف سونا چاتمادان فارس اولمايان ائتنوسلارين اينکار ائدیلمه (نفي هويتي ملي) مسئله سيني اؤنه سورر. بو بير آرا، ايکي دره دوشونجه يئريتمک مسئله سي اوخوجو کسيمي ني دوشونجه و فيکير آچيسيندان ديدرگين و قرارسيزليق آشاماسينا (مرحله‌سين) گتيره‌رک ايران مماليکي محروسه‌سينده‌کي ميللي مسئله نین حللينه خيدمت ائده‌جک دئييل، خالق ايجتماعيتی ني دوغرو و دوزگون تصميم توتماقدان و فارس ايستعمارچيليق مفکوره‌سيندن اوزاقلاشماقدان يايينديراراق زامان آخاريندا فارس ايستعمار تشکيلاتلارينا اونلاري يئم ائده‌جک بير گؤروش ساييلار. گئنه ده اوخويوروق:
"در مفهوم "دولت - ملت" مدرن انها، جایگاهی برای شخصیتهای ادبی هنری تاریخی مانند "سید علی اصغر کردستانی، ابوالقاسم نباتی، مختومقلی فراقی، خورشید بانو ناتوان، نگار خیاوی و صدها نمونه دیگر" وجود ندارد. در ادبیات سیاسی آنها حتی قهرمانانی مثل "ستارخان" که مشروطه را از شکست قطعی نجات دادند، را همچنان پس از به انجام رساندن خدمت و وظیفه لازم تاریخیشان باید خلع سلاح، زخمی کرده و بدون مداوا هایشان کرد تا با مرگ تدریجی حیاتش پایان پذیرد. در فرهنگ مونو اتنیک "دولت - ملت" آنها، زبان ملت فارس، فرهنگ فردوسی و استوره های تاریخی مانند شاه کوروش باید تنها معیار و محک تعریف از هویت ملی را ارائه بدهد"[iv].
اوسته گؤروندوگو کيمي اوزدن ايراق ميللي دوشونجه‌دن يوخسول سياستچيلر کيمي مؤلليف موختليف ديل و مدنيت نماينده‌لريني فارسليق ميللت-دؤلتي آنلاييشي باشليغي آلتيندا گؤزللتمه‌گه (تعريف ائتديرمه‌گه) چاليشار. مؤلليفين بو ناشيليق يوخسا عوامفريب داورانيشلاري بير قولتوقدا ايکي قارپيز توتدورماغا چاليشانلاري خاطيرلاتميش اولار. خالق آراسيندا ايسه، بير قولتوقدا ايکي قارپيز توتماق اولماز دئميشلر. بير قولتوقدا ايکي قارپيزي ساپ ساغلام ساخلاماغين ايمکانسيز اولدوغونو نظره آلارساق، فارس ايستعمار گوجلري تورک، تورکمن، بلوچ، عرب و کورد ادبي شخصييتلريني ده فارسليغا منصوب ائتمکلري يوخسا قورو سؤز ايله مملکتيميزين نه گؤزل تورک، تورکمن، عرب و کورد ادبي شخصيتي وار ايميش دئمکلري بو خالقلارين هانکي دردلرينه درمان ائده بيلر مسئله سي يانليز عوامفريبلرين اؤزلريني قانديرا و آلدابيلر.
دئمک، 20. و 21. عصير ديل و مدنيت چاغي اولدوغو و حاکيميت اوغروندا يئريديلميش سياست ده يالنيز هانکي بير ديل و مدنيت اساسیندا اولدوغو اوچون فارس ايستعمار مفکوره‌لي شخص و تشکيلاتلاريندان بئله اومماغي (انتظاري) سرگيله‌مک هانکي سياسته خيدمت ائدر دييه اينسان داها دا حئيران قالار!!.
بئلنچي دوشونجه و فيکير يئريتمه‌لر دؤنه دؤنه وورقولانديغي کيمي خالق ايجتماعيتينده ميللي کيمليک و منليکلر اوزره دوزگون دوشونجه و فيکير اولوشدورماق دئييل، فيکير قيسيرليغينا يول آچميش اولار. مؤلليف فارس ايستعمارچيليق مفکوره‌سي اوزره يازار:
" این تئوری تلاش دارد چنین مفهومی را ترویج بکند که مقوله "دولت ملت" که مفهوم شهروند سیاسی- حقوقی را شاخص محوری آن قرار می دهد، یک فاز کاملتر و پیشرفته تر از تحلیلیکه "ملی گرایان" دخیل در فعالیتهای هویت طلبانه که عمدتا بر محور تعریف استالینی از هویت ملی حرکت میکنند، میباشد"[v].
اؤسته گؤروندويو کيمي مؤلليف آدرئسي يانليش وئرمکله فارس ايستعمارچيليق مقوله‌سيني کؤلگه‌ده بوراخاراق مسئله نین ماهيتيني فارس ايستعمارچيليق حاکيميتي سيستيمينده دئييل، "ايران ميلت دؤلتي" تئوريسي نين درک ائديلمه‌ديگي ايله يوزماغا چاليشار. ائله بو اساسدا دردي بيلمه‌دن اونا درمان دا ائتمک اولماز دئميشلر. دنيز ايشچي ميللي کيمليک مقوله‌سيني جنس، صنف، اينانج ساحه سينه دوشوره‌رک يازير:
"در دنیای گلوبال و پست مدرن امروزی همزیستی تنوع های هویتهای انسانی از قبیل هویتهای (جنسی، طبقاتی، ملی، دینی، شهروندی و غیره) از یک طرف و زندگی هارمونیک انسان و طبیعت از طرف دیگر، ارزشهای حقوق بشری بر محور رشد، تعمیق، تعالی آزاد و دموکراتیک بالنده ارزشهای این هویتها مبتنی میباشد، نه بر محور هژمونی یکی به قیمت نفی دیگری. اعمال رفتار دیکتاتورمنشانه هژمونیک هویتی به قیمت نفی هویت دیگر، یا ترویج و تئوریزه کردن اندیشه های مشابه، نه تنها موجب گسستگی پیوندهای گروهبندیهای اجتماعی می گردد، بلکهموجب عکس العمل اعتراض گرانه متقابلی می گردد که به همان کسستگی شتاب بیشتری می بخشد"[vi].
اؤسته گؤروندوگو کيمي بو ذاتلار اؤِزلري نین عئیبلی اولدوقلاری نین فرقینا وارمایاراق باشقالاريني عیبلي گؤسترمه‌گه چاليشارلار. دئمک، ميللت دئديکده بير ميللي توپلومو اولوشدوران خالق کيتله‌سي نين بوتون قاتلاري (الت، اوست، وارلي، يوخسول، دينلي، دينسيز، ايشچي، خاديم و باشقا توملومداکي قاتلار) دئيه نظره آلينارکن مؤلليف ايستعمار مقوله‌سينه يالنيز ديکتاتورلوق (ديکتاتورمنشانه)، اؤزونو تحميل ائتمک (هژموني) آنلاییشی ایله یاناشاراق ميللي مسئله نی صنفي مسئله‌گه تابع توتماق ايله ايران مماليکي محروسه‌سينده‌کي ميلليتلر مسئله سيني دولاييلي اولاراق فارس ايستعمارچيليغي نين صنفي ادبياتي دوغرولتوسوندا يوروملاماغا چاليشار. بئله‌ليکله، مؤلليف گئنه ده روسيه کمونيستلري نين دوشونجه و فيکير يولچوسو و یانسیلایانی (مقلد)کيمي چيخيش ائده‌رک ميللي مسئله نين حلليني هر هانکي بير ايستعمارچي حاکيمييت سيستيمي نين کيمليکلر باشليغي آلتینا تابع توتدورماق ايله حلل ائتمک اولار ايزله‌نيمي ني يانسيتماغا چاليشار. دنيز ايشچي گئنه ده يازار:
"...آنچه که امروز ما در فرهنگ سیاسی جامعه روشنفکران ایران با آن مواجه هستیم، فرسنگها با یک دیالوق مدنی فاصله دارد.جبهه ای از این روشنفکران هنوز بر طبلهای اندیشه های مونو اتنیکی کوبیده و فقط استوره های تاریخی، زبان و ادبیات، ارزشهای فرهنگی، ریشه های شجره ای تاریخی ملیتفارس را در جامعه تزریق کرده و همچنان با اصرار تلاش در اسیمیله کردن دیگران در اندرون این بخش اتنیکی جامعه می نمایند. یک جبهه وجود و هویت دیگری را انکار و نفی میکند یا آنها را بازماندگان مهاجمان خارجی قلمداد میکند،طرف های مقابل در کنار تلاش خستگی ناپذیر جهت حفظ، بالنده کردن ارزشهای فرهنگی تاریخی خویش، به تلافی آن در صدددفع سیاستهای تبعیض گرانه سیاستمداران و روشنفکران ملیت حاکم نموده، به عکس العمل های اعتراضی پرداخته و گاها تلاش در از هم پاشیدن کل نهاد وحدت کشوری می نمایند"[vii].
کئچميش يازيدا[viii] و اوسته ايشاره اولدوغو کيمي هر هانکي بير ميللي توپلومو، ديل و مدنيت باخيميندان اريتمه سياستينه تابع توتماق، اونون يئر آلتي و يئر اوستو قايناقلاريني خاريجي بير گوج کيمي سؤمورمه‌گه چاليشماق، او توپلومون اؤولادلاريندا اسکيکليک کومپلئکسي ياراتماق يالنيز و يالنيز سؤمورگه‌چي و ايستعمارچي گوجلره منسوب اولموش داورانيش ساييلار. بئله‌ليکله مؤلليفين فارس ايستعمارچيليغيني ايران دؤلتي و ميللتي تئوريسينه باغلاما جهدي اونون فارس نئهيليستليگينه اويماسيندان و ميللي تئرورا معروض قالماسيندان و فارسليق مفکوره‌سيندن اوزاق اؤز ميللي شخصييتيني ايضاح ائده بيلمه دیگیندن قايناقلانان بير داورانيش دئيه قلمه آلينماليدير. مولليف اؤزونو فارس مفکوره‌سي نين ترکيب حيصه سي گؤردوگو اوچون يازميش:
" باید با برداشتن گامهای موثراعتماد بر انگیز، ایجاد پلهای مودت و همدلی، برقراری روابط مبتنی بر احترام متقابل به هویت همدیگر و دیالوق مستمر ما بین اندیشورزان ملی و کشوری، رشته های پیوند تنوع ملیتها را به ریسمانمحکمی از رنگین کمان هویتهای همه شهروندان ایران تبدیل بکنیم. باشد تا پیوند رنگین کمانی تمامی ملیتهای ایران بتواند در حالتی تنیده با هم تمامی ریشه ها و نهادهای هر گونه ارتجاع، دیکتاتوری و تبعیضهای اجتماعی را به زباله دانی تاریخ بسپارند. اگر رشته هایاحترام به هویت همدیگر و مودت را به رشته های پیوند تبدیل بکنیم، پیروزی چند جانبه جای گسست های فعلی را خواهد گرفت"[ix].
ايستعمارچيليق و مستعمره‌چيليکدن تميزلنمک مسئله سي، ياخشي و مهريبان قونشولوق مناسيبتلري یاراتماق بير چوخلاري کاغيذ اوزرينده بيچيملنديرمه گه و شکيللنديرمه گه چاليشديقلاري هر هانکي اينسانين کؤنلونو اوخشاياجاق گؤزل سؤزلر ايله اؤز حلليني تاپاجاق بير چيخيش يولو دئييل. بو مسئله يالنيز ايستعمارچي گوجلرين، اؤرنک اولاراق؛ فارس ايستعمارچي گوجلري نين فارس اولمايان ائتنوسلارين ميللي توپراقلاريندان گئري چکيلمه‌سي، فارس سياسي و اجتماعي قوروم و تشکيلاتلاردا دوشونجه و فيکير باخيميندان توتساق (سير) اولموش، آیاقچی دورومونا دوشموش اينسانلارين آزاد ائديلمه‌لري،اوسته ليک بو اينسانلار اؤز ديل و مدنيتلري اساسيندا اجتماعي و سياسي قوروم و تشکيلاتلار ياراتماق ايله بو مسئله گه بير چيخيش يولو تاپابيلرلر دئيه دوشونمه‌لي یيک.
اتک يازي و قايناقلار:
[i] Işıq Sönməz, İran Milləti Kimliyi və Millət Dövləti Kimliyi: http://isiqsonmaz.com/Seite%20304.htm
[ii] Dəniz İşçi, Teoriye Millət-Dövlət ya Teoriye həzfi millətha, 26/10/2012: http://kar-online.com/node/5452
[iii] Bax. Dəniz İşçi, orada.
[iv] Bax. Dəniz İşçi, orada.
[v] Bax. Dəniz İşçi, orada.
[vi] Bax. Dəniz İşçi, orada.
[vii] Bax. Dəniz İşçi, orada.
[viii] Işıq Sönməz, İran Milləti Kimliyi və Millət Dövləti Kimliyi: http://isiqsonmaz.com/Seite%20304.htm