محمد آزادگرین نقد ائتمک و فارس ایستعمار حاکیمیتچیلیگینه یاناشما سایاغینا باخیش
بیلیندیگی کیمی هر هانکی بیر مملکتده هر هانکی بیر دیل و مدنیته اساسلانمیش سیستیم یانچیلاری او دیل و مدنیتین قوروجوسو اولاراق او دیل و مدنیتی یاشاتماغا و باشقا دیل و مدنیتلردن او دیل و مدنیتده توتساق بیچیمینده یاشامالی اولانلاری ان یاخشی دورومدا اؤزل دیل و مدنیت اؤیرتیم کیلاسلاری ایله اریتمگه چالیشارلار. دئمک، هر هانکی دیل و مدنیتلره اساسلانمیش سیستیملر، بعضیلری سرگیلمگه چالیشدیقلاری شاهلیق و شئیخلیق دوشونجه سی اساسیندا دئییل، ایستعمارچیلیق سیستیملرینه اساسلانمیش حاکیمیت بیچیمی ایله یؤنتیلر و ایداره اولونارلار. بو باخیمدان محمد آزادگرین گؤروشو دیققت چکیجی ساییلار، اوخویوروق:
" آقای مهران بهاری مینویسد: "نویسندگان ترک که هنوزهم داوطلبانه آثارشان را تنها به فارسی مینویسند، آگاهانه یا ناآگاهانه ، تحت تاثیر دیدگاههای سیاسی پان ایرانیستی قرار دارند و این بدان معناست که خودشان را از تاثیر پان ایرانیسم رها نساخته اند". براساس حکمی که جناب مهران بهاری صادر میکند، مضمون و محتوی نوشته های نویسندگان اهمیت ندارد. آنچه که اهمیت دارد زبان نوشته است. یعنی اگر نویسنده ای هرچقدر هم علیه اصول حقوق بشر بنویسد و یا افکار راسیستی را تبلیغ کند و یا سیاستهای دولت دینی و جمهوری اسلامی را درون حرکت ملی پیش ببرد، آن نویسنده روشنفکر ترک است!"[1].
اوسته گؤروندوگو کیمی محمد آزادگر بیر چوخلاری نین ترسینه اولاراق مؤلیفین گؤروشلرینی اولدوغو کیمی اوخوجونون قضاوتینه سرگیلمه سینه باخمایاراق اؤز ایدئولوژی گؤروشلریندن یولا چیخاراق ایستدیگی نتیجه نی نقد ائتمگه چالیشدیغی یازیدان آلماق ایسترکن نقد ائتمگه چالیشدیغی یازیدا اولمایان مقاملاری بیر ایتیهام بیچیمینده طرفین آغزینا قویماغا و مؤللیفی قارالاماغا چالیشار. دئمک، مهران بهارلی نین بیلینجلی یوخسا بیلینجسیز (آگاهانه یا ناآگانه) ایفاده سینده بیر چوخ واقعیتلر وار. بو گئرچکلیک و واقعیتلره گؤز یومماغا چالیشدیقدا ایران ممالیکی محروسه سینده نئجه بیر سیستیمین حاکیم اولدوغونو درک ائتمکدن عاجیز قالمانین یانس سیرا اوخوجودا یانلیش یانقیلارا یول آچمیش اولاریق. دئمک فارسچاداکی یازیلارین ایچریگی سؤز قونوسو اولمازکن ندن تورکچه یازیلان یازیلاردا ایچریک (افکار راسیستی) آغیرلیق قازانمیش اولار؟ فارسچا یازیلان مقاله لر بشر حاقلاری تملینده یازیلارلار می؟ بئلنچی ایتیهام ماهیتلی نقد ائتمکلر دوزگون دوشونجه یئریتمک سایاغی (مئتودو) ساییلماز. محمد آزادگر مهران بهارلی یه جاواب وئرمک و اؤز گؤروشلرینی ایضاح ائتمگه چالیشارکن ایچریده هانکی موقعیتده و هانکی مصلحت اساسیندا یازیلمیش گؤروشلری قابارتماغا چالیشاراق یازیر:
" حتی دکتر جواد هیئت در مقدمه کتاب مقایسه اللغتین ( ویژه نامه مجله وارلیق ) تاکید می کند: « درکشورما که مهد شعر و ادب پارسی است، علیرغم وجود میلیونها ترک، تعداد کسانی که سواد ترکی دارند بسیار اندک اند. البته این مسئله تازگی ندارد. سالها و شاید قرنهاست که زبان فارسی مورد علاقه و طبع آزمائی همه ایرانیان بوده و مردم این مرز و بوم، فارس و ترک، کرد وعرب حتی ترکمن و بلوچ به زبان فارسی تحصیل و تدریس کرده واحساسات و افکار خود را به این زبان باز گو کرده اند»"[2].
اوسته کی مقاملاری نظره آلدیقدا جواد هئیت طرفیندن هر هانکی بیر مصلحت ویا فارس ایستعمار حاکیمیتی طرفیندن هر هانکی تضییقلره معروض قالماق ایستمدیگی نظره آلینمازسا، بیر چوخلاری آلمیش یانلیش سونوچ و نتیجه لر تیکرارلانمیش اولار[3]. دئمک جواد هئیت نئجه بیر حاکیمیت سیستیمی ایله تانیش اولدوغونو بیر چوخلاری حدس وورابیلمگه جکلریندن داها دا آرتیق درک ائتمیش ساییلار. وارلیق مجله سی نین بوگونه دک یاشاییشینی سوردورمه سی و چاپ اولماسی بو دئدیکلریمیزه بیر گؤرستگه (نشانه) ساییلار. محمد آزادگر یازیر:
"... بنظرم نویسندگان ترک زمانی میتوانند خلاقیت های روشنفکری خود را نشان دهند که آذربایجانی ها حکومت ملی خود را داشته باشند (خود بتوانند سرنوشت خود را رقم زنند) و در ایران زبان ترکی مانند زبان فارسی زبان رسمی شده و ازحمایت دولت برخوردار گردد و مردم بتوانند به زبان مادری خود تحصیل کنند. هم اکنون زبان ما ممنوع است و تعداد نویسندگانی که بتوانند به زبان مادری خود بنویسند بسیار کم است. درمملکتی که زبان مادری انسانها ممنوع است و حتی مطالبه حق برخورداری از زبان مادری جرم شناخته می شود و مجازات دارد، و نزدیک به صد سال است که رژیمهای پهلوی و جمهوری اسلامی زبان ترکی را سرکوب کرده اند و بجایش به زور زبان فارسی رابه ترکها تحمیل کرده اند، نویسنده ترک چگونه می تواند بوجود آید؟ (استثنا ها را کنار بگذاریم )"[4].
اوسته گؤروندوگو کیمی مؤللیف ایران ممالیکی محروسه سینده نئجه بیر حاکیمیت سیستیمی نین حاکیم اولدوغونو آچیق اورتایا قویمادان و فارس ایستعمارچیلیق سیستیمی نین ماهیتینی آچیقلیغا قاویشدیرمادان تورک دیلی نین یاساق اولدوغونو شاهلیق و شئیخلیک سیستیمی ایله ایضاح ائتمگه چالیشار. دئمک، تورک دیلی نین یاساق اولماسی بعضیلری دوشوندوکلری کیمی شخص دیکتاتورلوغو ایله ایضاح ائدیله جک دئییل، فارس ایستعمارچیلیق مفکوره سینه اساسلانار[5]. دئمک، مدنیت چاغی بیر چوخلاری خیال ائتدیکلری شخص دره بگلیگی و دیکتاتورلوغونا دایالی دئییل، بو مسئله دیل و مدنیته اساسلانمیش سیاسی سیستیم ایله ایضاح ائدیلمه لیدیر. هر هانکی سیاسی سیستیمین آرخاسیندا اولان دوشونجه، دیل و مدنیت صاحابلاری بو سیاسی سیستیمین داوامینی هرهانکی بیر ملزمه (شاه یوخسا شئیخ) ایله سوردوره بیلرلرسه، اونون ایش اوستونه قالماسینا، یوخسا اونون یئرینه باشقا بیر مفکوره صاحابی یوخسا صاحابلاری نین گلمه سینه ماراقلی اولارلار. ایران ممالیکی محروسه سی تئکنیک و بیلیم آچیسیندان گئری قالدیغینا باخمایاراق آذربایجان مشروطه حرکاتی نین یئنیلمه سیندن باشلایاراق[6] فارس حاکیمیتلری و ایستعمارچیلاری بؤیوک دؤلتلرین ماراغینا اساسن بؤلگه ده کیچیک قارداش رولو اوینارکن، باسقی آلتیندا توتدوقلاری خالقلاری فارس ایستعمارچیلیغینا تابع توتموشلار[7]. ایران ممالیکی محروسه سینده غیر فارس دیل و مدنیتلرین یوخ اولماسینی و فارس دیل و مدنیتی نین یوکسلیشینی دیکتاتور بیر شخصین داورانیشی ایله توجیه ائتمگه چالیشانلار مودئرن دونیامیزدا سیاستین الیفباسینی بیله درک ائتمیش دئییللر. فارس ایستعمارچیلیغی شاهلیق و شئیخلیک دیکتاتورلوغونا دایالی دئییل، حاکیمیت سیستیمی اولاراق فارس ایستعمارچیلیغینا اساسلانمیش سیاسی مفکوره ساییلار. دونن فارس ایستعمار حاکیمیتی نین باشیندا پهلوی شاهلیغی دورموشدورسا، بوگون ایسلام آدینا شئیخلیک دوروبدورسا، فارس ایستعمارچیلیق سیستیمی آرادان گئتمدیگی دورومدا یارین هر هانکی بیر فارس کیراواتلیسی دا فارس ایستعمارچی تشکیلاتلارینا آرخالاناراق فارس ایستعمارچیلیغینی داوام ائدر دئیه باشقا دیل و مدنیتلره دیوان توتماقدان گئری چکیلمه گه جگی قبول ائدیلمه لیدیر. محمد آزادگردن گئنه ده اوخویوروق:
" آقای بهاری مینویسد: "وضعیت امروزما شبیه عربهای الجزایر تحت حاکمیت فرانسه در اوایل سده اخیر است که برای رهایی از استعمار زبانی مبارزه میکردند". آقای بهاری به فاکت های غلط استناد کرده و واقعیت ها را جعل میکند! اولا الجزایری ها تنها بخاطر نوشتن به زبان عربی مبارزه نمیکردند، بلکه برای آزادی وطن شان از استعمار فرانسه مبارزه میکردند. دوما فرانس فانون چهره شناخته شده و مبارز برجسته علیه استعمار فرانسه آثارش را به زبان فرانسه - زبان استعمارگر- نوشته است. سوما زبان فرانسه پس از استقلال الجزایر سالهای طولانی در نقش زبان رسمی مورد استفاده بود و اکنون هم در کنار زبان عربی نقش مهمی دارد"[8].
بئله بیر دورومدا آلمانلار دئمیشلر: هر هانکی قونو و موضوعنون دارتیشما قونو و موضوعسو اولماسی او بیریسینی کؤلگه آلتیندا توتابیلمز. دئمک، ظاهیرده دیل ایستعمارچیلیغی کیمی گؤرونن دوروم یالنیز دیل دئییل، بیر ملتین بوتون وارلیغی، ذهنی و فیکیزی گوجو، یئر آلتی و یئر اوستو قایناقلارینی دا ایستعمارچی نیظام و اینتیظامین خیدمتینه آلمیش و آلاجاق گؤرونر. یانلیز دیل دوشونمک ایله ایلگیلی و علاقه لی اولدوغو اوچون قورقانین یانانی چیرتلار کیمی دیل ده ایستعمار مقوله سینده قابارمیش یئر آلار. بو دورومو بولود قاراچورلو (سهند) یاخشی آچیقلیغا قاویشدیرمیش، ائشیدیریک:
طالعیمه باخ !
دوشونجه لریم یاساق،
دویغولاریم یاساق ،
كئچمیشدن سؤز آچماغیم یاساق،
گلجكدن دانیشماغیم یاساق،
آتا و بابامین آدین چكمگیم یاساق ،
بیلیرسن ؟
آنادان دوغولاندا، بئله،
اؤزوم بیلمییه– بیلمییه،
دیل آچیب، دانیشدیغیم دیلده،
دانیشماغیم دا، یاساق ایمیش، یاساق.[9]
بونلارا باخمایاراق ایستعمارچی قووه لر یالنیز دیل مقصدلی دئییل، اؤز اقتیصادی و سیاسی مقصدلرینی دیل اؤرتوسونون آلتیندا گیزلتمگه چالیشارلار. فرانسه دیلی نین الجزایرده کی قونومونا و دورونا گلدیکده بوگون ده فرانسه دیلی بیر ایستعمارچی دیل اولاراق الجزایرین ایستر ایچریده آخین ائتدیگی و ایسترسه ده خاریجی سیاستینده اؤنملی رول اوینایار (بو دورما اوسته محمد آزادگر بگ ده دولاییلی ایشاره ائتمیش). بو دوغرولتودا الحنفی الهام آدلی مؤللیفدن اوخویوروق:
عرب دیلی نین یانی سیرا فرانسه دیلی گئنه ده الجزاییرده تعیین ائدیجی رول اوینار. فرانسه دیلی کادر تربیت ائتمک، تیجارت و ایلتیشیم (ارتیباط) ایشلرینده کئچرلی ساییلار. .... فرانسه خاریجی ایشلر باخانلیغی مغرب اؤلکه لرینده فرانسه دیلی نین درس دیلی قالماسی و فرانسه ده کی ساحه یه یوکسلدیلمه سی اوچون الیندن گلدیگی ایمکانلارا ال آتار. فرانسه حاکیمیتی فرانسه دیلی نین دورومونو مغرب (الجزایر، مراکش و تونس) اؤلکه لرینده داها دا یوکسک ساحه یه قالدیرماق اوچون مدنی مرکزلر آدی آلتیندا معلیملر تربیت ائتمگه، درسلیکلرین ایچریک و محتواسینی و اؤیرتمک سایاغینی بلیرلمکده و معینلشدیرمکده دورمادان چالیشار[10].
اوسته گؤروندوگو کیمی فرانسه ایستعمارچیلیغی قاپیدان قاویلمیش و باجادان سوخولموش اوغرو دک بوگون ده مغرب اؤلکه لرینده دیل، مدنیت و سیاست آچیسیندان تعیین ائدیجی رول اوینایار. اوسته لیک فرانسه دیلی آدی چکیلن اؤلکه لرین کولتورونون بیر بؤلومونو اولوشدورار (مقاله باشلیغی نین ترجمه سی: فرانسه دیلی مغرب کولتورلری نین آیریلماز بیر بؤلومودور!!). دیل و مدنیت باخیمیندان ایستعمارزده انسانلارین اوگونکو آرمانجیل داورانیشلارینی بیر شابلون دئیه گئنللشدیره رک (عمومیلشدیره رک) بیر اولگو و بیچیم دورومونا گتیرمک دوزگون اولماز دئیه دوشونورم. دئمک، کئچمیشده روسیه سؤیئتلیگینده کی ایستعمار عامیللرینی(ولادیمیر ایلیچ لنین و ژوزئف استالینلاری) ایران ممالیکی محروسه سینده کی ائتنوسلار اوچون بیر قورتولوشچو دئیه اؤرنک گؤرستمگه چالیشاق دوغرو و دوزگون اولمادیغی کیمی بوگون ده فرانسه ایستعمارزده لرینی بیر قورتولوشچو اؤرنگی دئیه دیکتمک دوزگون گؤرونه بیلمز. دئمک، زامان آخاریندا ایستعمار دیلینده یارادیلمیش اینجه صنعت و ادبیات گلجک نسیللری او ایستعمار دیل و ادبیاتیندان اوزاقلاشماغا و ایستعمار ایزینی یوخ ائتمگه ایمکان وئرمگه جک گؤرونر. بو دورومو آذربایجان مشروطه حرکاتیندا فارسچا یازیب یارادانلار گونئی آذربایجان توپلومو اوچون ده یاشاتمیشلار. بوگون ده فارس مدنیتی نین راسیستلری فارس ایستعمار مدنیتیندن اوزاقلاشماغی و اؤز میللی کیملیگی و منلیگینه دؤنمگی بیر جینایت کیمی قلمه آلارلار. بو دوغرولتودا اؤزلرینی "جنبش آذربایجان برای دمکراسی و یکپارچگی ایران" آدلاندیران محفلین سؤزجوسوندن اوخویوروق:
"جمهوری آران 20 ساله شد. جنبش آذربایجان برای دمکراسی و یکپارچگی ایران بیستمین سال استقلال جمهوری آران ( آذربایجان ) را به دولت و مردم این دیار که به اجبار از کشور هزاران ساله خود و نیاکان فرمندشان ایران طی قرداد ننگین ترکمنچای جدا شدند و در تهاجم ناجوان فردانه بی هویت کردن و ترک جلوه دادن قرار دارند، با تلخی و آرزوی سرآمدن روزهای جدای، تبریک می گوید و برای آنها بخت آوری و فراوانی می خواهد"[11].
دئمک، مجبور اولاراق فارسچا یازیب یاراتماق باشقا، فارسچا ایرتیباط دیلی دئیه اونا قانونیت وئرمک باشقا.
قایناقلار و اتک یازیلار:
[1] محمد آزادگر، روشنفکر آذربایجان (ترک) کیست؟: http://www.iranglobal.info/node/6608
[2] محمد آزادگر، باخ اورادا
[3] لیلی مجتهدی، اندیشه های سنتی و ظهور گفتمان مدرن در جنبش آذربایجان، یکشنبه, می 20, 2012، ایران گلوبال: http://www.iranglobal.info/node/6310
[4] محمد آزادگر، باخ اورادا.
[5] داها آرتیق بیلگی اوچون باخینیز ایشیق سؤنمز، آنا دیلی نین اؤنمی و ایستعمار: http://isiqsonmaz.com/Seite%20293.htm و ایستعمارچیلیق و فارس ایستعمارچیلیق حاکیمیتی : http://isiqsonmaz.com/Seite%20291.htm
[6] ایشیق سؤنمز، آذربایجان مشروطه حرکاتی نین یئنیلمه سی نین سونوچ و نتیجه سی اولاراق فارس ایستعمارچیلیغینا گئدن یول: http://www.isiqsonmaz.com/Seite257.htm
[7] ایشیق سؤنمز، استعمارچیلیق، ایچ استعمارچیلیق و ایران ممالیکی محروسه سینده کی فارس ایستعمارچیلیغی و استثمارچیلیغی : http://isiqsonmaz.com/Seite%20287.htm
[8] محمد آزادگر، باخ اورادا.
[9] بولود قاراچورلو (سهند)، آذربایجان ادبیاتی: http://www.adabiyat-azari.mihanblog.com/post/28
[11] لهراسب زینالی، دبیرخانه جنبش آذربایجان برای دمکراسی و یکپارچگی ایران، جمهوری آران 20 ساله شد: http://iranazar.net/index.php/2011-04-10-17-50-49/14750---20--
ایشیق سؤنمز، 30.05.2012